نوار عصب و عضله

تست نوار عصب و عضله چیست و تست نوار عصب و عضله چگونه در تشخیص بیماری کمک می کند.

 تست نوار عصب و عضله یک بررسی تشخیصی برای پی بردن به عملکرد عصب های بدن است. بدن انسان یک مولد الکتریسیته است و هدف از تولید این الکتریسیته انتقال پیام ها بین مغز و دیگر اندام هاست. انتقال پیام هایی بصورت حس لمس، درد، فشار، گرما در پوست و دیگر حسهایی مثل دیدن، شنیدن و …از اندام به مغز از طریق عصب انجام میشود. همچنین دستورات مغز به اندام ها برای انجام دادن کارهایی مثل حرکت دادن عضو از طریق ارسال پیام بوسیله عصب ها است.

اعصاب این پیام ها را بصورت امواج الکتریکی منتقل میکنند دقیقاً مثل همان کاری که در سیم تلفن انجام میشود. وقتی عصب کار خود را به درستی انجام نمیدهد این انتقال پیام و انتقال امواج الکتریکی دچار اختلال میشود. روش هایی وجود دارد که به وسیله آنها میتوان شدت و سرعت و دیگر خصوصیات امواج الکتریکی که در طول عصب جریان دارند ثبت میشود. پزشک ارتوپد با بررسی این امواج میتواند در مورد بیماری های عصب به اطلاعات مفیدی دست پیدا کند.

بیمارانی که تست هدایت عصبی به تشخیص انها کمک می کند:

• نروپاتی دیابتی
• سندروم گیلن باره
• نروپاتی در اثر نارسای مزمن کلیه
• سندرم کارپال تونل (گیر افتادن عصب در مچ دست)
• آسیب شبکه عصبی گردن یا کمر
• شارکوت ماری توث
• بی حسی وگز گز اندامها در اثر نروپاتی
• فلج بلز (فلج عصب صورتی )
• اختلال یا آسیب در عصب اولنا ، مدین،رادیال،پروتنال. تیبیال

بیمارانی که تست الکترومیوگرافی به تشخیص آنها کمک می کند:

• ضعف عضلانی
• پلی میوزیت
• میو پاتی/ دیستروفی عضلانی/ بیماری دوشن
• سندرم تونل کارپ
• آسیب عصب مدیان،اولنا ،رادیال و….
• آسیب شبکه عصبی
• کمر درد ، اختلال عملکرد عصب سیاتیک
• درد گردن
• نروپاتی محیطی

دقت الکترومیوگرافی

دقت تست های الکترودیاگنوستیک بستگی به مهارت فرد در انجام آن و دقت تجهیزات استفاده شده بستگی دارد.به طور کلی،این تست اگر با دقت انجام گیرد می تواند آسیب به اعصاب و یا ریشه های عصبی و همچنین بیماری های اعصاب و عضلات را تعیین کند.

منبع:دکتر بیژن فروغ

طب فیزیکی و توان بخشی چیست؟

طب فیزیکی و توان بخشیPhysical Medicine and Rehabilitation یکی از رشته های پزشکی تخصصی بالینی می باشد که به ارزیابی ، تشخیص ، درمان،پیشگیری و ارائه روشهای توان بخشی جهت افراد دارای ناتوانی(impairment) و معلولیت(disability) فیزیکی و شناختی در تمام سنین می­پردازد. رشته طب فیزیکی و توان بخشی بصورت مختصر «فیزیاتری» Physiatry و متخصصین این رشته «فیزیاتریست» Physiatrist نام دارند که از لغت یونانی physikos به معنای «فیزیک» و iatreia به معنای «هنر درمان» گرفته شده‌است. دکتر فرانک کروزن در سال ۱۹۳۶ دوره تخصصی سه ساله این رشته را در مایو کلینیک بنیاد نهاد. در ۱۹۳۸ دکتر کولتر و کروزن آکادمی طب فیزیکی را بنیاد نهادند. دکتر کروزن نام «فیزیاتریست» را بر روی متخصصین این رشته نهاد و اولین کتاب طب فیزیکی را در سال ۱۹۴۱ نوشت. دکتر کروزن بعنوان پدر طب فیزیکی معرفی می‌شود. با گسترش دانش بتدریج فلوشیپهای متعددی دراین رشته تشکیل شد که شامل موارد زیر است.

Brain Injury Cancer Rehabilitation Cardiac Rehabilitation Clinical Neuropsychology Clinical Neurophysiology EMG Geriatrics Industrial Rehabilitation Informatics Internal Medicine Motor Control Physiology Multiple Sclerosis Musculoskeletal Medicine

Neurology Neuromuscular Neurorehabilitation Pain Medicine Pediatrics Rehabilitation Research Spinal Therapeutics SCI Medicine Spine Sports Medicine Stroke

بنیانگذاران این رشته در ایران اساتید:دکتر نواب ،تیمسار دکتر خاکسارفرد دکتر بهروز کاظمی، دکتر محمد رضا علویان قوانینی بوده‌اند. دانشکده توانبخشی توسط دکتر افتخاری در ایران پایه گذاری شد. اولین دوره پذیرش این تخصص در  سال  1364در دانشکده پزشکی شیراز بوده است .درحال حاضر  دورۀدستیاری  این رشته  3 سال می باشدودانشگاههای علوم پزشکی شیراز، تهران ، تبریز ،شهید بهشتی، اصفهان، ارتش و بقیه الله اقدام به تربیت دستیاراین رشته می نمایند .
محدودۀ فعالیت طب فیزیکی و توانبخشی شامل سه بخش زیر می باشد.

1.  طب توانبخشی به معنی حفظ حداکثر عملکرد جسمی، روحی و اجتماعی فرد است .متخصصین این  رشته  به بیماران کمک می کنند تا به زندگی عادی  برگردند و یا  بیماران  تا حد امکان بیشترین  عملکرد  و بهبود کیفیت زندگی را داشته باشند .

2.  الکترودیاگنوز ( نوار عصب و عضله):  یک روش تشخیصی است که  در تشخیص و درمان اختلالات اعصاب محیطی وعضلانی اهمیت  دارد. در دهه ۱۹۵۰ الکترومیوگرافی نیز در کنار طب فیزیکی و توانبخشی قرار گرفت تا به تشخیص بیماریهای عصبی و عضلانی که عمده کار فیزیاتری را تشکیل می‌دهد کمک نماید.

3.  تشخیص و درمان غیر جراحی بیماریها و اختلالات سیستم عصبی-عضلانی-اسکلتی (Neuro Musculo Skeletal) در اندام های فوقانی و تحتانی و ستون فقرات

متخصصین طب فیزیکی جراح نیستند و تلاش آنها در این جهت است که در حد امکان بیمار را بدون جراحی درمان کنند متخصص این رشته قادر به تشخیص، درمان و ارائه روشهای توان بخشی برای بیماریها و ناتوانی­های عصبی، اسکلتی عضلانی، قلبی ریوی و سایر سیستم ها و اداره طولانی مدت بیماران معلول است . متخصص این رشته مدیریت و هدایت تیم های توان بخشی چندرشته ای را برای ایجاد حداکثر بهبود عملکرد فیزیکی، روانی، اجتماعی و شغلی در افرادی که توانایی آنها در اثر بیماری، تروما، نقص های مادرزادی یا درد محدود شده را بر عهده می گیرد.
این تخصص با استفاده از روشهای طب الکترودیاگنوز، تزریق های تشخیصی و درمانی، روشهای دارویی و فیزیکی (ورزشهای درمانی، استفاده از مدالیته ها، طب مانیپولاسیون به تشخیص، درمان و تجویز روشهای توان بخشی در بیماران دچار وضعیت های دردناک و شرایط محدود کننده عملکرد وناتوان کننده پرداخته و بر جلوگیری از عوارض ناشی از معلولیت ها تأکید دارد.
با افزایش سن جامعه و درمان بیماران مزمن توجه به طب فیزیکی و توانبخشی به طور روزافزونی در حال گسترش است تا در کنار درمان بیماری به کیفیت زندگی نیز توجه کافی شود.

دکتر امیر هوشنگ واحدی - متخصص طب فیزیکی و توانبخشی

منابع:
ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
مقاله دکتر غلامرضا رئیسی و همکاران

تاثیر ورزش بر کیفیت زندگی معلولان

امروزه بررسی کیفیت زندگی در پژوهش های مختلف بشری و به ویژه در گروه های معلولان از جمله سرفصل های مهم و کاربردی تلقی می شود.

در چند دهه اخیر سلامت به عنوان یکی از حقوق انسان ها و یک هدف اجتماعی در جهان شناخته شده و اخیراً مفهوم جدیدتری از سلامتی مطرح شده که بهبود کیفیت زندگی است. 
شاید بتوان مواردی مانند شادی، رضایت، افتخار، سلامتی، اعتماد به نفس، فرصت های آموزشی و موقعیت اقتصادی و... را تعریفی از کیفیت زندگی دانست. 
ما در اینجا قصد داریم نقش تربیت بدنی و ورزش را برای ارتقاء کیفیت زندگی معلولان مورد بررسی قرار دهیم که این موضوع از ارزش فراوانی در افزایش کیفیت زندگی افراد معلول برخوردار است. 
فرد دارای معلولیت با انجام فعالیت بدنی مستمر، تصویر بدنی مطلوبتری نسبت به معلولان یا افراد سالم غیر ورزشکار دارد که این موضوع سبب افزایش اعتماد به نفس در وی می شود. 
ورزش باعث می شود که فرد معلول استقلال فردی خود را به طور کامل یا نسبی به دست آورد تمرینات بدنی وسیله ای مناسب برای دستیابی به شرایط مناسب روانی و احساس مثبت بودن در فرد معلول است. 
تصویر بدنی نظیر هر جنبه روانی دیگر، جزئی از شخصیت انسان به حساب می آید که از سیر تکاملی نیز برخوردار است و در زمان هایی از زندگی دچار نوسان و تغییرات بیشتری است که از جمله این موارد می توان به پیدایش ضایعه و بروز معلولیت در افراد اشاره کرد. 
در این صورت اتکای فرد معلول بر خویشتن متزلزل و احساس نیاز به دیگران و وابستگی به غیر ظاهر می شود و به مرور قوت می یابد. 
کاهش اعتماد به نفس، شخصیت گرایی منفی و احساس بی کفایتی و سربار بودن حداقل توانایی های باقی مانده فرد معلول را تحت الشعاع قرار می دهد. در اینجا انجام ورزش به فرد معلول کمک می کند که از موارد ذکرشده فاصله بگیرد و سطح کیفیت زندگی خود را ارتقا دهد. 
تحقیقات نشان داده است که تمرینات بدنی منظم از عواملی است که می تواند تاثیر مثبتی برای جلوگیری از افسردگی، خستگی، تنش و عصبانیت داشته باشد. 
انجام ورزش و فعالیت های بدنی، با ایجاد توازن بهتر عضلانی و افزایش کارایی بدنی در معلولان، باعث بهبود تصویر بدنی آنها از فیزیک و ترکیب بدنی شان می شود. 
ورزش می تواند از عدم اعتماد به نفس و احساس بی کفایتی که در اثر کم کاری و بی تحرکی عضلانی و افزایش چربی و عدم توازن و ترکیب بدنی نامناسب در افراد معلول ایجاد می شود، جلوگیری کند و موجب افزایش عزت نفس آنها شود. 
با توجه به افکار نامناسب و غلط عامه مردم در مورد معلولان و توانایی های بی شمار آنها، فعالیت بدنی می تواند از نظر روانی احساس خوبی به فرد معلول دهد و فشار ناشی از افکار عمومی را تا حد زیادی کاهش دهد تا حدی که یک فرد معلول ورزشکار توانایی های خود را بیشتر از یک فرد سالم غیرورزشکار بداند. 
امید است با اتخاذ تدابیر مناسب از سوی مسئولان، موانع و مشکلات ورزش معلولان برطرف شود تا این گروه از جامعه بتوانند کیفیت زندگی خود را افزایش و مشکلات روانی ناشی از معلولیت را تا حدود زیادی کاهش دهند. 

منبع: "پیک توانا"

معلولیت چیست و انواع معلولیت ها

● معلولیت چیست 
معلولیت، به ناتوانی در انجام تمام یا قسمتی از فعالیت های عادی زندگی فردی یا اجتماعی به علت وجود نقصی مادرزادی یا اکتسابی، در قوای جسمانی یا روانی اطلاق می شود.
● انواع معلولیت ها ▪ معلولیت های جسمی شامل موارد زیر است: الف) معلولیت های حواسی: مانند نابینایی و ناشنوایی؛ 
ب) معلولیت های حرکتی: شامل انواع نقص عضوها، ضایعات نخاعی و ناهنجاری های مربوط به اسکلت و عضلات؛ 
ج) معلولیت احشای داخلی: شامل ناهنجاری های قلبی ـ عروقی، تنفسی، کلیوی و غیره؛ 
▪ معلولیت ذهنی شامل موارد زیر است: 
الف) عقب ماندگی ذهنی 
ب) بیماری روانی 
● علل معلولیت ها 
▪ معلولیت های اکتسابی: در اثر تصادفات، حوادث یا بلاهای طبیعی، جنگ، آتش سوزی، مسمومیت ها و یا بیماری های مزمن و عوارض ناشی از آنها، فرد ممکن است دچار این معلولیت گردد. 
در برخورد با افراد ناشنوا باید آرام و شمرده صحبت کرد و موقع صحبت روی خود را به سمت فرد نگهداشت تا بتواند با لب خوانی منظور ما را درک کند. صحبت با صدای بلند باعث می شود که وی نتواند منظور ما را به خوبی درک کند. چون در این حالت، لب خوانی مشکل می شود. 
▪ معلولیت های مادرزادی: علل معلولیت مادرزادی را به طور کلی به دو دسته تقسیم می کنند: 
عوامل دوران بارداری: نظیر عوامل ژنتیکی، سوء تغذیه مادر، سن بالای مادر، رعایت نکردن بهداشت دوران بارداری، اشعه، دارو، بیماری مادر، استعمال دخانیات. 
▪ عوامل هنگام زایمان: زایمان مشکل و طولانی، زایمان های غیربهداشتی، ضربات وارده به نوزاد هنگام تولد. ● راه های پیشگیری از معلولیت ها پرهیز از ازدواج های فامیلی، مراقبت های دوران بارداری، تغذیه صحیح مادر، اجتناب از باردار شدن در سنین بالای ۳۵ سال و زیر ۱۸ سال، مصرف نکردن دارو در هنگام بارداری، اجتناب از در معرض اشعه قرار گرفتن و انجام زایمان در شرایط کاملاً بهداشتی و تحت نظر فرد دوره دیده از جمله اقداماتی است که می تواند از بسیاری از معلولیت ها پیشگیری نماید. 

منبع : پایگاه جامع اطلاع رسانی معلولان ایران 

توانبخشی در دردهای عضلانی

ورزشهای هوازی یا ایروبیک شامل فعالیتهایی است که موجب افزایش تعداد ضربان قلب شده و ضربان را در مدت زمان طولانی بالا...

مطالعات اخیر نشان می‌دهند که افراد می‌توانند از منافع شرکت کردن در ورزشهای هوازی بهره‌ی زیادی ببرند. ورزشهای هوازی یا ایروبیک شامل فعالیتهایی است که موجب افزایش تعداد ضربان قلب شده و ضربان را در مدت زمان طولانی بالا نگه می‌دارد. معمولاً 20 تا 30 دقیقه ورزش هوازی توصیه می‌شود. 
بسیاری از افرادی که درد عضلانی دارند به ورزش کردن میلی ندارند. زیرا موجب ایجاد درد بیشتر می‌شود. احتمالاً پزشک و یا فیزیوتراپیست شما می‌گوید که می‌توانید ورزش کنید، اما باید آهسته و به تدریج برنامه‌ی ورزشی خود را آغاز کنید و به مرور آن را افزایش دهید. در این صورت خطر آسیب به عضلات به میزان زیادی کاهش می‌یابد و بدن شما نیز در دراز مدت توان انجام ورزشهای معمول و حتی ورزشهای بیشتر و شدیدتر را پیدا می‌کند.
برای شروع باید از ورزشهایی که تکانهای شدید و ضربه دارند مانند جاگینگ (نوعی دویدن) حرکات سریع ایروبیک، بدنسازی و کشیدن و بلند کردن وزنه‌ها، ورزشهای راکتی مانند تنیس، بدمینتون و تنیس روی میز، بسکتبال و هر حرکتی که لازمه‌ی آن بالا و پایین پریدن باشد اجتناب کنید.

ورزشهایی که برای شروع توصیه می‌کنیم شامل این موارد هستند:

* پیاده‌روی
* استفاده از دوچرخه‌ی ثابت
* استفاده از تردمیل
* شنا
* چی‌کونگ
* تای‌چی
* یوگا
* راه‌رفتن‌در‌آب
راه رفتن در آب ورزش بسیار عالی برای افرادی است که درد عضلانی دارند. وسیله‌ای به نام آکوا جاگر وجود دارد که به صورت یک کمربند دور سینه قرار می‌گیرد و به فرد اجازه می‌دهد تا در مقابل جریان آب بایستد و راه برود.
به خاطر داشته باشید که قبل از ورزش کردن حداقل به مدت 5 دقیقه به آرامی‌عضلات اصلی بدن را با نرمشهای کششی گرم کنید. بعد از ورزش نیز این کار را انجام دهید. انجام نرمشهای کششی احتمال آسیب به عضلات را کاهش می‌دهد.
 قبل از شروع تمرینات با پزشک مشورت کنید. می‌توانید در آغاز برای ورزش کردن زمان کمتری در نظر بگیرید.دوره‌های‌10-‌5‌دقیقه‌ای برای شروع می‌تواند به کار رود.
برنامه‌ی ورزشی را به تدریج آغاز  کنید و به مرور مدت ورزش را به سه بار در هفته به مدت 40 دقیقه برسانید. 
بیاموزید که به بدن خود گوش فرا دهید. خود را مجبور به انجام کارهای دور از واقع نکنید و اهداف دست نیافتنی برای خود تعیین نکنید. انجام این کار برای افرادی که بسیار فعال هستند، زیاد ورزش می‌کنند و زندگی پر مشغله‌ای دارند مشکل است اما باید علاوه بر فعالیت ملایم روند فعالیت را آهسته کرد و به بدن فرصت کافی برای التیام آسیب و درد عضلانی را داد.