پاچنبری یا کلاب فوت

 پاچنبری یک تغییر شکل مادرزادی است که از بدو تولد وجود دارد .  در این بد شکلی پا ، قسمت جلو پا به سمت داخل و پایین چرخیده و در عقب ، پاشنه هم به سمت داخل چرخیده است .

میزان شیوع :

• در هر هزار تولد زنده ، یک مورد پاچنبری وجود دارد .

• در پسرها دو برابر دخترها رخ می دهد .

• می تواند یک طرفه یا دو طرفه باشد .

• در بیشتر موارد سابقه فامیلی این عارضه وجود دارد .

• احتمال رخداد این عارضه در کودکان دیگر خانواده ای که یک کودک مبتلا دارند ، پایین و در حدود سه  درصد است .

درمان :

بیشتر پاچنبری ها در دوران شیرخوارگی با گچ گیری در عرض 6 تا 8 هفته اصلاح می شوند . کمتر از 5  درصد پاچنبری ها از نوع بسیار شدید و غیرقابل انعطاف هستند که ممکن است به این درمان گچ گیری پاسخ ندهند و نیاز به عمل جراحی پیدا کنند . اما آنچه مسلم است این است که در صورتی که بتوان از عمل جراحی در بیماران پاچنبری خودداری کرد ، نتایج بهتر است . جراحی با جوشگاه ،‌سفتی و ضعف عضلات همراه است که در دوران نوجوانی بیمار را رنج می دهد .

درمان پاچنبری باید در هفته اول یا دوم زندگی شورع شود ، زیرا در این دوران بافتهای تشکیل دهنده رباطها و کپسول مفصلی و تاندونها ، انعطاف پذیری قابل ملاحظه ای دارند .

دستکاری و کشش ایجاد شده توسط پزشک بر روی این عناصر به طور هفتگی سبب افزایش طول و کشیدگی این عناصر می شود و گچ گرفته شده بعد از این دستکاری سبب می شود که اصلاح به دست آمده برای یک هفته آینده حفظ شود . بنابراین ، به تدریج استخوانها جابه جا می شوند و به محل اولیه خود برمی گردند .

به طور معمول 5 تا 7 گچ بلند که ازنوک انگشتان تا قسمت بالای ران ادامه می یابد ،‌به طور هفتگی گرفته می شود تا بد شکلی اصلاح شود .

حتی در موراد بسیار شدید ، حداکثر 8 تا 9 بار گچ گیری برای رسیدن به نتیجه مطلوب کافی است . قبل از آخرین گچ گیری که باید سه هفته در پای بیمار باشد ، ممکن است بلند کردن تاندون آشیل به صورت سرپایی در مطب لازم باشد . بعد از دو ماه درمان ، پاظاهر نرمال و اصلاح شده دارد .

عود بیماری

نکته بسیار مهم این است که به دنبال اصلاح پاچنبری ، این عارضه تمایل به عود دارد . برای جلوگیری از عود عارضه ، بعد از اتمام دوره گچ گیری ، برای بیمار یک اسپلینت مخصوص ساخته می شود که به مدت  2 تا 3 ماه باید به طور شبانه روزی از آن استفاده کند و بعد از آن حداقل به مدت  2 تا 3 سال شبها  از آن بهره ببرد . ممکن است کودک ابتدا هنگام استفاده از اسپلینت احساس ناراحتی کند ، ولی به تدریج به آن عادت می کند . در طول روز کودک می تواند از کفشهای معمولی استفاده کند . به طور معمول ، انجام رادیوگرافی در بیماران مبتلا به پاچنبری ضروری نیست وفقط در موارد پیچیده ممکن است نیاز به استفاده باشد .

درمان جراحی :

در مواردی که بیمار به گچ گیری یا آتل گذاری سریال پاسخ نداده و بد شکلی بهبود نمی یابد ، انجام عمل جراحی برای اصلاح بدشکلی اجتناب ناپذیر است . بهترین زمان برای انجام عمل جراحی حدود 6 ماهگی است ، البته در کودکان مختلف و همچنین جراحان مختلف ممکن است سنین دیگری را برای  جراحی ترجیح دهند .

اصول نگهداری پا در گچ :

• گچ معمولاً از ناحیه نوک انگشتان پا تا بالای زانو امتداد دارد .

• مهم ترین نکته در اندام گچ گیری شده این است که در صورت وجود هر گونه نگرانی نسبت به گچ ، بلافاصله باید با پزشک معالج تماس گرفت .

• پزشک برای شما توضیح میدهد که چگونه گچ را صبح روز مراجعه بعدی در حمام باز نمایید . اضافه کردن نصف فنجان سرکه به آب ولرم به حل شدن سریع تر گچ کمک می کند .

• اگر چه گچ گیری برای کودک درد ایجاد نمی کند ، ولی در بعضی مواقع کودک را بی قرار می کند . دادن مقداری شیر قبل از گچ گیری و در آغوش گرفتن بعد از آن به تحمل گچ توسط کودک کمک می کند .

• به هیچ وجه در مواردی که کودک را تعویض می کنید ، اجازه ندهید گچ مرطوب شود .

• حتماً نواحی بالای گچ را کاملاً خشک کنید . در صورت عدم انجام این کار ، زخمهای ناشی از گچ  در آن مناطق رخ خواهد داد .

• مواظب باشید قسمتهای بالای گچ به مدفوع یا ادرار آلوده نشود ،‌ زیرا می تواند سبب زخم شدن پوست ناحیه و عفونت شود .

 استحمام کودکی که پای او در گچ  است :

مهم ترین کار این است که از استحمام کودک خودداری کرد . بهترین زمان برای استحمام صبح روزی است که قرار است گچ تعویض شود . در این زمان کودک را می توان استحمام نمود ، گچ را باز کرده و سپس به پزشک برای گچ گیری به پزشک مراجعه کرد . در صورتی که بخواهید در حد فاصل دوگچ گیری کودک را تمیز نمایید ، بهترین راه این است که فقط تنه و دستهای او را با یک اسفنج مرطوب تمیز کرده و سپس با حوله خشک کنید .

مراقبت های بعد از گچ گیری :

همان طور که ذکر شد کودک ممکن است مختصری بی قرار باشد . علت این است که شاید سنگینی گچ خیلی باشد که تا خشک شدن کامل گچ ادامه دارد . بهتر است زیر پای کودک در زیر زانو حوله کوچکی را تا کرده و قرار دهیم تا پاشنه گچ روی زمین قرار نگیرد . حوله شما باید حتماً نخی باشد . از گذاشتن اجسام پلاستیکی زیر گچ خودداری نمائید ، زیرا از تبادل حرارتی جلوگیری کرده می تواند سبب سوختگی شود .

کنترل گردش خون اندام در گچ مهم است . برای این کار نوک انگشتان کودک را فشار می دهیم تا سفید شود و وقتی برمی داریم باید بلافاصله صورتی شود . در صورت هر گونه اختلال در گردش خون امکان سفت بودن گچ مطرح است و باید به پزشک اطلاع داده شود .

                                                                             منبع: http://www2.irib.ir

کلاب فوت یا پا چنبری

کلاب فوت یا پاچنبری شایعترین بیماری مادرزادی پا است. نوزادی که با این عارضه متولد می شود در اولین نگاه تشخیص داده می شود. پای بچه به طرف داخل منحرف و کج شده و شکل طبیعی ندارد. حتی بعضی از والدین قبل از تولد نوزادشان به توسط سونوگرافی از عارضه او با اطلاع می شوند. با وجود راحت بودن تشخیص این بیماری متاسفانه درمان آن همیشه به آسانی میسر نیست. 

شیوع کلاب فوت چگونه است این ضایعه مادرزادی از هر هزار تولد در یک نوزاد دیده میشود. شدت آن البته در بیماران متفاوت است. شیوع آن در پسران دو برابر دختران است. در نیمی از موارد بصورت دو طرفه دیده میشود. علت ایجاد آن ناشناخته است. در یک چهارم بیماران یک سابقه خانوادگی از این بیماری وجود دارد. اگر شما یا همسرتان یا یکی از فرزندانتان این عارضه را دارد احتمال اینکه فرزند بعدی شما دچار این مشکل شود بین 5-3 درصد است.

اگر هر دو والدین، مبتلا به این بیماری باشند فزند آنها به احتمال 15 درصد به بیماری مبتلا خواهد شد. بچه هایی که کلاب فوت دارند احتمال اینکه مشکلات دیگری در مفصل ران داشته باشند وجود دارد پس مفصل ران این بچه ها باید با دقت بیشتری به توسط پزشک معاینه شود. 
علت کلاب فوت یا پا چنبری به درستی مشخص نیست ولی به نظر می رسد عدم تعادل بین عضلات اطراف مچ پا و کف پا در دوران جنینی می توان در ایجاد آن موثر باشد. 
این بیماری ممکن است همراه با در رفتگی مادرزادی مفصل ران باشد پس در همه این بیماران باید مفاصل ران بدقت معاینه شوند. 
در بیماری های میلومننگوسل و آرتروگریپوز هم ممکن است کلاب فوت دیده شود. در کلاب فوت یا پا چنبری چه تغییراتی در پا ایجاد می شود 
از مهمترین تغییراتی که در پای بچه مبتلا به کلاب فوت یا پا چنبری ایجاد میشود کوتاه شدن تاندون ها یا زردپی های پشت پا و سمت داخلی مچ پا و کف پا است. در پشت پا و سمت داخل مچ پا غلاف تاندون ها کوتاه و ضخیم میشوند، کپسول مفاصل این نواحی کوتاه میشوند و عضلات پشت ساق و کف پا هم کوتاه و لاغر میشوند. در این بیماری تغییراتی در شکل مفاصل مچ و کف پا هم ایجاد میشود بدین صورت که مفصل تالوناویکولر دچار دررفتگی یا نیمه دررفتگی میشود. در این مفصل استخوان ناویکولر که در جلوی استخوان تالوس قرار دارد به سمت داخل جابجا شده و به قوزک داخلی مچ پا نزدیک تر میشود. علائم کلاب فوت علائم کاملا واضح است. پا به طرف داخل میچرخد و کف پا به سمت داخل و یا حتی بالا قرار میگیرد. پا و ساق طرف مبتلا کوتاه تر و لاغرتر از طرف سالم هستند. 
تغییر شکل پا در این بیماری را در واقع سه تغییر اصلی میدانند که عبارتند از 
اداکشن و سوپینیشن کف پا: به این معنی که انگشتان و استخوان های کف پا به سمت داخل منحرف شده و به سمت خارج می چرخند
کوچک بودن پاشنه و چرخش پاشنه به سمت داخل 
انحراف مچ پا و کف پا به سمت پایین که به آن اکواینوس Equinus هم می گویند 
این عارضه دردناک نیست ولی اگر درمان نشود بتدریج بدتر شده و موجب ناتوانی در راه رفتن و لنگش می شود. در صورت عدم درمان، این بیماران بجای اینکه در موقع راه رفتن کف پایشان را بر زمین بگذارند روی لبه خارجی پا راه می روند. پایشان پینه های بزرگ و دردناک می بندد، نخواهند توانست کفش بپوشند و در تمام عمرشان یک پای دردناک خواهند داشت که تا حد زیادی مانع فعالیت و داشتن یک شغل مناسب می شود. 

منبع : پایگاه جامع اطلاع رسانی معلولان ایران