گانگلیون - کیست سینوویال

گانگلیون یا کیست سینوویال مچ یا غلیظک دست شایعترین توده یا تومور خوش خیم دست است.در گذشته تصور می کردند که علت آن فتق پرده سینوویال مفصل و رباط هاست ولی امروزه معتقدند منشا این توده از کپسول مفصلی مچ دست و گاهی اوقات از غلاف سینوویال تاندون میباشد. علت بروز این توده به روشنی مشخص نشده است با این حال ممکن است ضربات مکرر وارده به مچ یا حرکات مکرر و یکنواخت مچ دست موجب تجمع مایع لزجی در این بیماری شود.



شایعترین علامت این بیماری که موجب مراجعه بیمار به پزشک میشود وجود یک توده برجسته در پشت مچ دست است. این توده سطحی نرم و گرد و یکنواخت دارد. گاهی اوقات توده نرم بوده ولی در اکثر موارد سفت است. توده ممکن است دردناک باشد و در مواردی درد بیمار تظاهر بیشتری از برجسته بودن آن دارد. از دیگر علائم گانگلیون فشار آن به اعصاب مچ دست است. این فشار میتواند موجب فلج عصب و بروز علائمی مانند بیحسی یا گزگز کند. بیمار ممکن است شکایتی نداشته باشد و بعلت مسائل زیبایی مراجعه نماید، ولی غالبا بیماران از درد مختصر و کم شدن قدرت مچ دست شکایت دارند.
 شایعترین محل گانگلیون پشت مچ دست است. دومین محل شایع قدام (جلو) مچ دست نزدیک شریان رادیال است و سومین محل شایع گانگلیون در قدام و قاعده انگشتان دست میباشد. گانگلیون های خلف (پشت) دست معمولا ثابت ، نرم و گرد می باشند .
در درون کیست های گانگلیونی، مایعی زرد رنگ، ژلاتیتی و چسبناک وجود دارد. گانگلیون های کف دست معمولا سفت و دردناک هستند .

مناطقی که گانگلیون دست در آن بوجود می آید

علت قطعی این بیماری کاملا مشخص نمی باشد ولی ممکن است ضربات مکرر وارده به مچ یا حرکات مکررو یکنواخت مچ دست باعث بروز این بیماری شود

تشخیص این بیماری با معاینه است و در موارد نادر ممکن است تشخیص به وسیله سونوگرافی و ام آر آی انجام شود.

کیست های گانگلیونی ممکن است به مرور زمان بزرگتر یا کوچکتر شده و یا حتی محو شود. پس اندازه آن متغیر است. معمولا در هنگامی که بیمار فعالیت های زیادی را با مچ دست انجام میدهد کیست بزرگتر میشود. کیست ممکن است مدتی محو شده و پس از مدتی دوباره عود کند. در بسیاری اوقات بیماری حتی بدون درمان پس از چند سال محو میشود.گانگلیون توده خوش خیم و بی ضرری است و در بسیاری اوقات خودبخود خوب میشود پس معمولا نیازی به درمان ندارد و پزشک به بیمار اطمینان میدهد که توده مشکلی برای وی ایجاد نخواهد کرد. در صورتی که گانگلیون دردناک باشد استفاده از بریس های مچ دست میتواند به رفع درد کمک کند.
بعضی درمان ها بصورت سنتی انجام میشوند مانند ضربه ناگهانی به توده و ترکاندن آن و یا گذاشتن یک سکه روی توده و بستن آن. تاثیر این درمان ها مشخص نیست. درمان های دیگری مانند خارج کردن مایع کیست با سوزن و تزربق کورتیکوستروئید در درون کیست هم وجود دارد.
استفاده از مچ بند و اسپایت ممکن است از عود بیماری جلوگیری نماید، در موارد شدید ممکن است توصیه به برداشتن کامل گانگلیون با روش جراحی شود.

منبع :rheumoc.com