گرچه هدف اصلی قنداق ایجاد احساس اطمینان و امنیت در بچه است، اما پژوهشگران می گویند کودک را قنداق نکنید. بدون شک قنداق کردن نوزادان به صورت شل یا سفت، کار غلط و باور اشتباهی است، زیرا امروزه نتایج تحقیقات نشان داده هر چه فاصله بین پاها بیشتر باشد، برای رشد بهتر مفاصل لگن کودک مناسبتر است.
مفصل لگن (جایی که استخوان ران به لگن متصل میشود) جزء حساسترین مفاصل کودک است. این مفصل ممکن است به علل مختلفی دچار اختلال شود و تشکیل و تکامل آن با مشکل مواجه شود.
قنداق کردن کودک باعث ایجاد اختلالات مفصلی خصوصاً مفصل لگن در کودک میشود.
قنداق کردن دختر بچهها خطرناکتر است، چرا که خطر دررفتگی مادرزادی لگن و اختلالات مفصل لگن در دختر بچهها بیشتر است و قنداق کردن باعث ایجاد اختلال در رشد لگن و بعدها در راه رفتن کودک می شود.
در صورت عدم تشخیص بیماری مادرزادی دررفتگی مفصل لگن و قنداق کردن نوزاد، همین موضوع باعث میشود که این بیماری برای کودک عوارض غیرقابل جبرانی ایجاد کند.
در صورتی که این بیماری زود تشخیص داده شود، با درمانهای سادهای مانند گذاشتن دو یا سه پوشک اضافی بین پاهای کودک قابل رفع است.
پزشک متخصص برای درمان این بیماری با یک چرخش ساده پا، مفصل را در محل
خود قرار میدهد که البته این کار پزشکان است و نباید آن را در منزل انجام
داد.
قنداق کردن کودک باعث ایجاد اختلالات مفصلی خصوصاً مفصل لگن در کودک میشود
به نظر می رسد در جوامعی که نوزاد را قنداق می کنند، شیوع دررفتگی مادرزادی مفصل ران بیشتر است و در جوامعی که مادر، بچه را در پشت خود می بندد یا جلوی شکم خود آویزان میکند، این بیماری شیوع کمتری دارد.
این اختلاف احتمالا به علت نزدیک بودن و دور بودن ران های بچه، در دو نوع متفاوت بستن و حمل کردن اوست.
این بیماری، بیشتر مفصل ران چپ را گرفتار می کند و در دخترها، ۹ برابر پسران است.
بچه هایی که در زایمان اول متولد می شوند، در معرض خطر بیشتری قرار دارند و در نوزادانی که موقع بارداری، در وضعیت برعکس معمول در شکم مادر قرار گرفته اند (یعنی سر به طرف بالا و پا به پایین) بیشتر است.
اگر اصرار به قنداق کردن نوزادتان دارید،…
- روی شکم و زانوهای کودک را سفت و محکم نبندید.
- زانوهای کودک را هم به هم نچسبانید، زیرا حالت طبیعی زانوهای نوزاد این است که از هم باز باشد. علاوه بر آن، اگر او را محکم نبندید، کودک میتواند رانهایش را از هم باز نگه دارد که این عمل از دررفتگی لگن او جلوگیری میکند.
- برای اینکه مطمئن شوید که کودک را خیلی سفت قنداق نکردهاید، باید بتوانید انگشت اشارهتان را بهراحتی بین بدن وی و قنداق قرار دهید.
- بعدها هنگامی که طفل شروع به راه رفتن میکند، باید توجه کنید که کمربند لاستیکی که برای نگه داشتن شلوار و یا دامن وی بهکار میبرید، بیش از حد سفت نباشد و درست روی کمر او یعنی بین بالا تنه و زیر دندهها بسته شود.
- بستن کمربند در قسمت بالاتر از کمر طفل، بهویژه اگر سفت هم باشد روی قفسهسینه فشار میآورد و مانع از تنفس عمیق کودک میشود.
- بهطور کلی بهتر است برای دامن دختران و شلوار پسران بهجای کمربند از بند شانه استفاده کنید.
منبع : پزشکان بدون مرز
با این تعریف از رشد، اکنون به بررسی رشد جسمانی، شناختی، عاطفی واخلاقی کودک از تولد تا اواخر کودکی ۱۲-۱۱ سالگی می پردازیم.
الف) رشد از تولد تا پایان کودکی
دوره ی نوزادی حدود یکی دوهفته اول زندگی است. دراین مدت نوزاد خود را با اوضاع جدید زندگی سازگار می کند وبا وجود آنکه وابستگی مستقیم جسمانی او با مادر قطع می شود، برای رفع بسیاری از نیازهای خود وابسته به او باقی می مانند. نوزاد انسان در ابتدا نمی تواند ازخود مراقبت کند وبرای زنده ماندن و حفظ تعادل محیط داخلی نیازمند به دیگران است.
البته بدیهی است که نوزاد برای سازگارشدن با محیط قابلیت های بسیاری دارد، او می تواند ببیند، بشنود، نسبتا به بو ومزه واکنش نشان می دهد و نسبت به درد، لمس وتغییر جا از خود حساسیت هایی بروز می دهد.
درطی این دوره حرکات نوزاد کاملا ناهماهنگ
است وانرژی بسیاری صرف آن می شود. دربیشتر بازتابهای نوزاد، تمام تنه
وپاها به حرکت در می آید. حرکت سر، در مقایسه با بدن بسیار کم است. حرکات
اختصاصی که به قسمت های محدود مربوط می شود، بیشتر بازتابی است.
در دوره جنینی، بیشتر حرکات بدن جنین، بازتابی وتابع فعالیت نخاع شوکی
وساقه مغز است. اهمیت بازتاب ها در ابتدا بسیار حیاتی است. زیرا زندگی
نوزاد بدان وابسته است. اما با رشد کودک وسیستم عصبی او اهمیت این بازتاب
ها رفته رفته کم می شود.
دستگاه عصبی انسان به اعتقاد عصب شناسان به سه شکل فعالیت می کند:
۱ -فعالیت های ساده بازتابی در سطح نخاع شوکی وساقه ی مغز.
۲- فعالیت های کمی پیچیده تر مانند راه رفتن و ایستادن وغیره که با کمک مخچه وپل مغز صورت می گیرد.
۳- فعالیت های پیچیده مانند ادراک، حافظه و تفکر که با کمک قشر مغز ودستگاه ارتباطی پیچیده ی مغز انجام می شود.
براین اساس، رفتارهای نوزاد در ابتدا با کمک ساقه های مغز کنترل می شود، نه
به وسیله ی کرتکس. ساقه ی مغز درقشر زیرمغز(کرتکس) قرار دارد وشامل قسمت
هایی است که مسئول انجام زیستی اساسی مانند تنفس و بازتاب ها است.
در طی این دوره نوزاد نیازهای اساسی از قبیل اکسیژن، غذا وخواب را دارا است که اطرافیان برای وی تهیه می کنند.
رشد جسمانی
با توجه به دگرگونی بسیار دراندازه های بدنی نوزادان در هنگام تولد و میزان رشد آنها، استفاده از میانگین یا فرم فقط یک تصویر کلی از رشد به دست می دهد. بطور متوسط وزن یک نوزاد طبیعی که پس از دوره ی کامل حاملگی به دنیا آمده است، در لحظه تولد، حدود سه تا سه ونیم کیلوگرم و قد او به طور متوسط بین ۵۰ -۴۸ سانتی متر است.
وزن نوزاد طبیعی برای سازگار شدن با محیط در ده روز اول تا سیصدگرم وزن خود را ازدست می دهد. اگر مقدار انرژی را که نوزاد در رویارویی با محرک های مختلف از دست می دهد، درنظر بگیریم، از دست دادن وزن تعجب آور نخواهد بود. کمبود وزن از هفته دوم جبران می شود واز زمانی که کودک بتواند به خوبی شیر بخورد وآن را هضم کند، بروزنش اضافه می شود تا اینکه در ۶ ماهگی وزنش به دوبرابر وزن هنگام تولد می رسد، تا حدود ۱ سالگی وزن کودک تقریبا به سه برابر وزن وی هنگام تولد می رسد وسرانجام وزن وی در پایان ۲ سالگی به حدود ۱۴ برابر وزن هنگام تولد ۱۲ – کیلوگرم – خواهد رسید. سرعت رشد وزن درهر سال اول زندگی وهمچنین در دوران بلوغ به حداکثر خود می رسد.
قد
تغییرات قد نیز مانند وزن قابل توجه است. رشد سر در دوسال اول زندگی در مقایسه با قد و وزن کودک کندتر است.
اگرچه بین کودکان همسن ازنظر قد تفاوت وجود دارد ولی نمونه ای یافت می شود که تمام کودکان در آن حدود، با یکدیگر مشترک هستند. قد نوزاد هنگام تولد۴۰ تا۴۵ سانتی متر است. پس از چهارماه اول تولد، قد نوزاد به طور متوسط از ۵۷ تا۶۰ سانتی متر، در۸ ماهگی بین ۶۰ تا۶۸ سانتی متر ودر ۱ سالگی ۶۸ تا۷۳ سانتی متر است. در۲ سالگی این میزان به ۷۸ تا۸۳ سانتی متر افزایش می یابد.
مشخصه اولین سال زندگی کودک رشد جسمانی سریع اوست. کودکان سالمی که خوب تغذیه شده اند، از تولد تا ۱سالگی ۵۰درصد به قدشان و ۲۰۰درصد به وزنشان اضافه می شود. میزان رشد در شش ماهه اول زندگی سریعتر از بقیه ی سال های زندگی است ولی همه ی قسمت های بدن به یک میزان رشد نمی کنند ولزوما هیچ رابطه ای بین رشد اندازه ی سر و رشد ماهیچه ها وجود ندارد.
رشد دندان ها
بعداز تولد نوزاد و مدتها قبل ازاینکه دندانها نمایان شود، دندانها در لثه وجود دارد، نخستین دندان کودک حدود ۶ ماهگی تا ۸ ماهگی بیرون می آید. البته دندان پیشین در فک تحتانی و سپس در فک فوقانی چهار دندان پیشین می روید. اولین دندان آسیا بین ۱ تا ۱/۵ سالگی و دندانهای طرفی بین ۱/۵ تا ۲ سالگی می روید بطوریکه کودک درپایان سال دوم جمعا بیست دندان خواهد داشت. زمان رویش دندانها در کودکان باهم فرق می کند ودیریا زود درآمدن دندان ها هیچ ارتباطی با کم هوشی یا با هوشی کودک ندارد.
نشستن
حدود سه ماه طول می کشد تا عضلات گردن قوی شده، کودک بتواند سرخود را راست نگه دارد، همچنین درسه ماه اول زندگی، رشته های عصبی زیادی از میلین پوشیده می شود که قادر به حرکت بهتر تحریکات عصبی هستند. کودک به طور متوسط می تواند در ۵ ماهگی با کمک دیگران به مدت یک دقیقه بنشیند. البته هیچگاه نباید کودک را مجبور به نشستن کرد، مگر وقتی که ستون فقرات او طاقت نگهداری بدن را داشته باشد. کودک در ۷-۸ ماهگی می تواند بدون کمک دیگران یا در ۹ ماهگی به تنهایی در ده دقیقه یا حتی بیشتر بنشیند.
خزیدن
گرچه درمورد سنی که کودکان به مراحل مختلف خزیدن می رسند، تفاوت های فردی بسیاری وجود دارد، اما معمولا کودکان مراتب یکسانی را طی می کنند. کودک دربین ماههای سوم وششم زندگی با حرکات متقاطع سینه خیز می رود. این حرکات برفعالیت پل مغز ومغز میانی متکی است. او دربین ماه های ششم و نهم زندگی سینه را بلند می کند وچهاردست وپا راه می رود. این حرکات برفعالیت مغز میانی ونیمکره مغز ومخچه متکی است. دربین ماه های نهم و پانزدهم کودک بتدریج می ایستد و راه رفتن آغاز می شود.
ایستادن و راه رفتن
راه رفتن آثار بسیار چشمگیری بررشد کودک دارد وتحول عمیقی در زندگی او بوجود می آورد. توانایی راه رفتن به طور مستقل، به تدریج بعداز پیشرفت های مقدماتی خزیدن، ایستادن ومانند اینها شکل می گیرد. کودک اولین بار در ۸ تا ۹ ماهگی می تواند با گرفتن صندلی و… بایستد. دراین مرحله کودک قادر به نشستن از حالت ایستاده نیست ونیازمند کمک است. کودک ۱ساله می تواند تا چند قدم راه برود، ولی برای کسب مهارت در راه رفتن فرصت لازم است. در۱۸ ماهگی، کودک می تواند از پله بالا و پایین برود. پایین آمدن از پله ها دیرتر حاصل می شود. در ۲ سالگی توانایی دویدن حاصل می شود ودر مهارت های حرکتی، پیشرفت های چشمگیری حاصل می شود.
ابتدای تولد: بیشتر اوقات خوابیده است می تواند شیر بخورد با هر چیز ناراحت کننده ای گریه می کند.
۶هفتگی:
اشیا؛ را نگاه می کند. وقتی با او صحبت می کنیم شروع به تبسم می کند. روی شکم می خوابد. وقتی او را از حالت خوابیده می نشانیم، گردن خود را نمی تواند راست بگیرد (گردن نمی گیرد)
۳ماهگی:
خود به خود می خندد. چیز متحرک را با چشم دنبال می کند. گردن می گیرد. وقتی چیزی در دست او می گذارید آنرا می گیرد.
۶ماهگی:
با کمک می نشیند. چیزی را از دست به دست دیگر می دهد.
۹ماهگی:
به خوبی می نشیند. می خزد و تلاش می کند که بایستد و ماما و بابا میگوید. با دست بای بای می کند. بطری شیر خود را می تواند با دست بگیرد و نگه دارد.
یک سالگی:
وقتی دست او را می گیرید راه می رود. چند کلمه می گوید. کمک می کند تا به او لباس بپوشانید.
۱۸ ماهگی:
خوب راه می رود. از پله ها بالا می رود. کتاب را به صورت چند برگی چند برگ ورق می زند (البته پاره هم می کند.) می تواند حدود ۱۰ کلمه را بگوید تا اندازه ای خودش غذا می خورد.
دو سالگی:
خوب می دود به تنهایی از پله ها بالا و پایین می رود. کتاب را یک برگ یک برگ ورق می زند. لباسهای ساده را خودش می پوشد و جملات دو یا سه کلمه ای می سازد. نیاز به دستشوئی را می گوید.
۳ سالگی:
سه چرخه سوار می شود. خودش لباس می پوشد ولی دکمه ها را نمی تواند ببندد. تا ۱۰ شماره می شمارد کلمات جمع را می تواند بکار برد. سئوال می کند. خودش غذا می خورد.
۴سالگی:
با پاهای متناوب از پله ها بالا و پایین می رود (قبلا“ یک پا یک پا این کار را می کرده است.) یک توپ را می تواند بالا بیندازد روی یک پا می ایستد (لی لی می کند.) یک رنگ را حد اقل می شناسد. دست و صورت خود را خودش می شوید. برای شستشو در دستشوئی کمک می گیرد.
۵ سالگی:
از شکل یک مثلث می تواند کپی کند و آنرا رسم کند. توپ را می گیرد و پرت می کند، چهار رنگ را می شناسد. بدون کمک لباسهایش را می پوشد و درمی آورد.
منبع : پزشکان بدون مرز
در انسان، یاختهٔ رشدکنندهٔ از لحظهٔ بارورسازی تا پایان هفتهٔ هشتم رویان (embryo) نام دارد و پس از آن جنین (به انگلیسی:fetus) نامیده میشود. بررسی مراحل رشد و تکامل جنین در هفته های مختلف بارداری برای زنان باردار واقعا لذت بخش است .
قلب جنین در پایان هفته چهارم ضربان نسبی دارد و خون را به همهٔ بخشهای جنین میرساند. در این زمان چشم، بینی و گوش بیرونی هنوز تشکیل نشده و دیده نمیشود.
تشکیل دستگاه گوارش آغاز میشود و جوانههای کوچکی که در آینده دستها و پاها را تشکیل میدهند در این هنگام دیده میشوند. در این زمان اندازهٔ جنین ۶ تا ۱۰ میلیمتر میباشد. یعنی به اندازهٔ یک تخم سیب درختی.
جنین در پایان هفتهٔ هشتم وزن جنین در حدود یک گرم و طول قد او در حدود ۲/۵ سانتیمتر است. اندامها شروع به مشخص شدن کردهاند، بازو، آرنج، ساعد، دستها، ران، ساق پاها کم و بیش دیده میشوند. در این هنگام بخشی که قبلا به شکل دم دیده میشد، از بین میرود.
جنین در پایان هفتهٔ دوازدهم وزن جنین ۳۰ گرم و طول قد او ۷٫۵ تا ۹ سانتیمتر میباشد، اندامها کاملا تشکیل شدهاند. بازوها، انگشتان، دستها و پاها کاملا مشخص شده و تشکیل بافتها آغاز میگردد. گوش خارجی دیده میشود، چشم تقریبا کامل شده ولی پلکها هنوز بستهاند. ضربان قلب جنین را با وسایل مخصوص و دقیق فراصوتی تشخیص داد.
سهماههٔ دوم دوران بارداری سهماههٔ نخست دوران بارداری زمانی است که به طور انحصاری اندامهای جنین تشکیل میشوند، در صورتی که در سهماهٔ دوم اندامهای پدیدآمده نمو کرده و به تدریج تکامل مییابند.
در پایان شش ماهگی، طول قد جنین در حدود ۲۷/۵ تا ۳۰ سانتیمتر وزن آن در حدود ۶۰۰ تا ۷۲۰ گرم میرسد. پوست بدن جنین در ماههای پنجم و ششم تقریبا رنگ قرمز دارد و در این زمان است که کمکم غدد چربی پوست، چربی تراوش کرده و با یاختههای مرده پوست تشکیل مادهٔ سفید رنگی (پنیری شکل) را میدهد که پوست جنین را میپوشاند و عمل نگهداری پوست را خواهد داشت در این هنگام پلکها از هم جدا شده و مژههای جنین نیز تشکیل گردیدهاند.
در ششمین ماه دوران بارداری، رحم مادر به اندازهای بزرگ میشود که بخش بالایی آن را در بالای ناف او میتوان لمس کرد در این زمان مادر حرکات جنین خود را حس میکند. ولی حرکاتی را که پیش از این زمان حس میکردهاست بیشتر مربوط به حرکات دستگاه گوارش خود او بوده و مربوط به حرکات جنین نبودهاست.
بیشتر در پایان پنجمین ماه بارداری است که مادر ممکن است وزن اضافه نماید و حتی در هر هفته در حدود ۵۰۰ گرم بر وزنش افزوده شود. در این زمان است که او باید مواظب باشد که بیش از معمول اضافه نگردد.
سهماههٔ پایانی دوران بارداری در خلال سهماههٔ پایانی دوران بارداری وزن مادر نباید بیش از معمول زیاد شود. اضافه وزن مادر در همهٔ دوران بارداری نباید از ۱۱ کیلوگرم بیشتر شود که ۳/۵ کیلوگرم آن خود جنین است.
در این دوران است که انقباضهای رحم زیادتر خواهد شد و این انقباضها معمولا بدون درد است و سبب میشود که رحم گشاد شود. تا جنین در حال رشد را در خود جا میدهد. در حدود ۱۰ تا ۱۴ روز پیش از زایمان سر جنین به سمت درون لگن چرخش پیدا میکند و این تغییر وضع سبب راحتی مادر میگردد زیرا دیگر رحم به پردهٔ دیافراگم و شش مادر فشار نخواهد آورد.
در این زمان گهگاه دردهایی مانند درد زایمان ولی نه چندان شدید احساس میشود. در سهماه پایانی دوران بارداری، جنین از مادر خود، از راه جریان خون جفت، مادهای به نام پادتن دریافت میدارد. که نوزاد را برای مدتی در برابر برخی از بیماریها مانند سرخک، سرخجه، مخملک، آنفلوانزا و حتی بیماریهای ویروسی مثل سرماخوردگی ایمن میکند.
اگر مادری در ماههای پایانی دوران بارداری برای برخی از بیماریها واکسینه شود، ایمنی نسبی در نوزاد بوجود آمد. پادتن نیز از راه آغوز و حتی از راه شیر مادر نیز به کودک میرسد. و این ایمنی نسبی در کودک وجود دارد تا زمانی که به کودک واکسن زده شود.
در زیر وزن جنین در هفته ای مختلف بارداری ذکر شده است اما به یاد داشته باشید که این ارقام به صورت میانگین به دست آمده اند و ممکن است در جنین های مختلف و بارداری های مختلف، با هم تفاوت داشته باشند.
• هفته۱:
شمارش هفته های حاملگی از روز اول آخرین پریود شروع می شود بنابراین در این هفته هنوز لقاح انجام نشده است
• هفته۲:
هنوز لقاح انجام نشده است!!
• هفته۳:
اسپرم و تخمک همدیگر را در لوله فالوپ ملاقات می کنند
در خانمهایی که پریود ۲۸ روزه دارند تخمک گذاری روز ۱۴ سیکل صورت می گیرد
قابل ذکر است که اسپرم یک کروموزومX و یک کروموزومY دارد در حالیکه تخمک دو کروموزومX دارد پس تعیین کننده جنسیت پدر است
• هفته ۴:
توده سلولی در حال تقسیم به رحم می رود تا جایگاهی برای استقرار پیدا کند
• هفته۵:
اندازه جنین در این هفته ۵تا ۷ میلیمتر است
توده سلولی به دو قسمت تقسیم شده قسمت جنینی وقسمت جفتی و پس از ان قسمت جنینی به سه لایه تقسیم شده:
لایه خارجی :مغز, نخاع, پوست و مو را تشکیل میدهد
لایه میانی: قلب, سیستم گردش خون, استخوان, عضله, کلیه و سیستم تناسلی را تشکیل میدهد
لایه داخلی:روده ها کبد پانکراس و مثانه را می سازد
• هفته۶:
اولین ضربان قلب جنین در این هفته است
اندازه جنین در این هفته ۸ تا ۱۰ میلیمتر است به اندازه ناخن انگشت کوچک است
• هفته۷:
اندازه جنین در این هفته۱۷ تا ۲۰ میلیمتر است که در حد بزرگی ناخن شست است
• هفته۸:
در این هفته جنین ۲٫۵ تا ۳٫۵ سانتی متر است
در این هفته جنین مانند یک ماهی با سر بزرگ و بدنی کوچک است
• هفته ۹:
سریعترین رشد در این هفته مربوط به اندامهای کودک است و رشد دستها بیشتر از پاها است انگشتان وناخن جنین در حال تکامل ست
انداره آن ۴۴ تا ۴۶ میلیمتر است
• هفته۱۰:
رشد اندامها ادامه دارد و بهترین خبر در اینهفته این است که جنین از خطر ابتلا به ناهنجاریهای مادرزادی نجات پیدا میکند
اندازه جنین ۵۰ تا ۶۰ میلیمتر است
• هفته۱۱:
اندازه جنین ۶۵ تا ۷۵ میلیمتر است
صورت جنین شباهت بیشتری به صورت همیشگی انسان پیدا می کند!!
• هفته ۱۲:
اندازه جنین ۸۵ میلیمتر و وزن او حدود ۹ تا ۱۲ گرم است
در این هفته بند ناف شروع به جریان انداختن خون بین لایه های جفتی و جنین
می شود ومنبع تغذیه کودک از این هفته همین ارتباط خونی می باشد
تریمستر دوم
• هفته۱۳
در این هفته تمام ۲۰ دندان جنین در زیر لثه شکل می گیرد وزن جنین در این هفته ۲۰ تا ۲۵ گرم و قدش ۱۰ سانتی متر است . همچنین در این هفتهئجنین شروع به بلع مایع آمنیوتیک می کند
• هفته۱۴
در این هفته جنین شروع به تولید ادرار می کند که وارد مایع آمنیوتیک می شود و ضرری برای مادر و جنین ندارد
وزن جنین در این هفته۶۵ تا ۷۰ گرم می باشد و قدش حدود ۱۲٫۵ سانتی متر است
• هفته۱۵
در این هفته جنین شروع به مکیدن انگشت شستش می کند .همچنین در این هفته کودک دارای ابرو و مژه می شود
مایع آمنیوتیک قادر به انتقال صوت به جنین بوده و کودک بوسیله آن می تواند صدای معده ضربان قلب و صدای شما را بشنود
وزن جنین در این هفته۷۰ تا ۷۵ گرم و قدش ۱۳ تا ۱۴ سانتی متر است
• هفته۱۶
در این هفته ناخن جنین شروع به رشد کرده . جنین هر ۴۵ تا ۶۰ دقیقه ادرار می کند جنسیت جنین در این هفته ممکن است با سونوگرافی مشخص شود
وزن جنین ۸۰ گرم و قدش ۱۴ تا۱۶ سانتی متر است
• هفته۱۷
از این هفته به بعد باید منتظر ثبت حرکات جنین باشید گاهی مثل نوک زدن پرنده ه قفس گاهی شبیه پرزدن پروانه زیر پوست خود حس می کنید. در حاملگی اول ممکن است تا هفته ۲۰ این حرکات را متوجه نشوید
وزن کودک ۱۰۰ تا ۱۲۰ گرم و قدش ۱۶ ساتی متر است
• هفته۱۸
استخوانها شروع به استخوان سازی کرده اثر انگشت کودک تکامل یافته و وزن او در این هفته ۱۶۰ تا ۱۸۰ گرم و قدش تا ۲۰ سانتی متر است
• هفته۱۹
جوانه دندانهای اصلی در پشت دندانهای شیری شروع به تکامل هستند موهای کرکی شکل بدن کودک را پوشانده وزنش در این هفته ۲۰۰ تا ۲۲۰گرم وقدش ۲۰ تا ۲ سانتی متر است
• هفته۲۰
از این هفته به بعد کودک صدای شما را تشخیص می دهد وزن ان حدود ۲۸۰ گرم و قدش ۲۵ سانتی متر است توجه داشته باشید که قد به دو صورت اندازه گرفته می شود یکی قد کامل ویکی تا ناحیه باسن کودک بنابراین اگر تغییری در اندازه های مختلف دیدید بعلت متد اندازه گیری است
• هفته۲۱
وزن جنین ۳۷۰ گرم وقدش۲۵ تا ۲۶سانتی متر است
مهمترین اتفاق ساخت گلبولهای سفید در این هفته است
• هفته۲۲
وزن کودک ۴۰۰ تا ۴۲۰ گرم و قدش ۲۷ تا ۲۸ سانتی متر است
حس لامسه اولین حسی است که در کودک به بلوغ می رسد وکودک در این هفته بخوبی می تواند صورت خود را لمس کند
• هفته۲۳
گاه کودک ممکن است بدنبال بلعیدن مایع آمنیوتیک دچار سکسکه شود با لمس شکم و صدا حرکات جنین بیشتر می شود وزن جنین ۵۰۰ تا ۵۵۰ گرم و قدش۲۸ تا۲۹ سانتی متر است
• هفته۲۴
مهمترین اقدام در این هفته تکامل چربی در زیر لایه پوست است
وزن جنین ۶۰۰ گرم و قدش ۳۰ سانتی متر است
• هفته۲۵
در این هفته استخوانها محکم تر و سخت تر می شود و کودک هم بعلت رشد چربی زیر پوست فربه تر می شود
وزن در این هفته ۷۰۰ گرم و قد حدود۳۱ سانتی متر است
• هفته ۲۶
وزن جنین ۸۰۰ تا ۸۵۰ گرم و قدش ۳۲ سانتی است
ریه های کودک با تولید شاخه های برونش شروع به تکامل می کند
• هفته۲۷
وزن جنین ۹۰۰ گرم و قدش۳۳ تا ۳۴ سانتی متر است
در این هفته رنگ چشم کودک آبی یا آبی تیره می باشد
• هفته۲۸
وزن ودک ۱ کیلو گرم و قدش ۳۵ سانتی متر است
ریه های کودک در این هفته به بلوغ کافی رسیده ولی اگر متولد شود نیاز به مراقبتهای خاص دارد
تریمستر سوم:
• هفته۲۹:
کودک در این هفته تمام فضای رحم را اشغال می کند . رشد کودک از این هفته به بعد کمتر از یک سانتی متر در هفته است . از این هفته به بعد هفته ای ۲۰۰ گرم به وزن کودک اضافه می شود
کودک روزانه نیم لیتر ادرار وارد مایع آمنیوتیک می کندو همچنین از این هفته شروع به تنظیم دمای بدن خویش می کند
وزن جنین حدود۱۲۰۰ گرم است
• هفته۳۰:
در این هفته جنین بسیار هوشیار نسبت به محیط اطراف است و تاریکی ونور محیط بیرون را تشخیص می دهد
وزن جنین در این هفته ۱۴۰۰ گرم است وقدش ۳۷ تا۳۸ سانتی متر !
• هفته۳۱:
ناخن کودک در این هفته به انتهای انگشت میرسد لایه چربی زیر پوست کاملتر شده وزن جنین هم حدود ۱۶۰۰ گرم است
از این هفته به بعد موهای کرکی و ورنیکس (ماده مومی شکل پوشانده بدن کودک) شروع به محو شدن می کنند
• هفته۳۲:
در این هفته و هفته های آخر شنوایی کودک ارتباط کاملی با دنیای بیرون از رحم برقرار می کند
در میان صداهای خارجی او به صدای مادر عادت کرده و پس از تولد با شنیدن صدای مادر, وی را تشخیص می دهد
وزن کودک ۱۸۰۰ کرم و قدش ۳۹ سانتی متر است
• هفته۳۳:
از این هفته سورفاکتانت در ریه جنین شروع به ساخت می کند بنابراین اگر
از این هفته به بعد کودک بدنیا بیاید مشکل کمتری از نظر تنفسی خواهد داشت
ولی حتما نیاز به دستگاه انکوباتور دارد زیرا چربی زیر پوستی هنوز کم است
وزن جنین ۲۰۰۰ گرم وقدش ۴۱ سانتی متر است
• هفته۳۴:
پوست کودک کم کم به رنگ صورتی در می آید و ریه های کودک به بلوغ کامل می رسند
وزن کودک۲۲۰۰ و قدش ۴۲٫۵ سانتی متر است
• هفته۳۵:
از این هفته تا هفته های آخر بارداری لایه چربی بیشتری زیر پوست کودک بخصوص اطراف شانه اورا در بر می گیرد
از این هفته به بعد می توانید سوتین های مخصوص شیر دهی را تهیه کنید!!
وزن کودک حدود ۲۵۰۰ گرم است
• هفته۳۶:
قد جنین ۴۵ سانتی متر و وزنش ۲۷۰۰ گرم است
تمام اعضای کودک در این هفته به بلوغ می رسند
• هفته۳۷:
از این هفته به بعد هر روز باید آماده باشید!! ساک بیمارستان را ببندید, تلفن های ضروری را در دسترس قرار دهید!
وزن کودک حدود ۲۹۰۰ گرم است
• هفته ۳۸:
اگر فرزند شما پسر باشد در این هفته بیضه های او در داخل کیسه بیضه قرار می گیرد
وزن جنین ۳۱۰۰ گرم است
این زمان بهترین وقت برای نوشتن نامه به کودک خود است!!!
• هفته۳۹:
روده های کودک در این هفته پر از مواد دفعی که مکونیوم نام دارد می
باشداین مواد به رنگ سبز تیره و چسبناک است در طی ۲ هفته اول تولد, کودک
ان را دفع می کند . گاهی در اثر فشار طی زایمان ممکن است این ماده دفع شود
وزن جنین در این هفته ۳۲۵۰ گرم است
• هفته۴۰:
در زمان تولد پوست کودک ممکن است در ابتدا آبی رنگ باشد و یا قسمتهایی از بدنش هنوز از ورنیکس پوشیده باشد سر کودک در بدو تولد ممکن است شکل نامنظمی داشته باشد این وضعیت اغلب به علت عبور از کانال زایمانی است و بعد از این سر کودک در تمام مراحل زندگی اش شکل ثابتی دارد
وزن کودک در این هفته ۳۵۰۰ گرم و قدش حدود ۵۰ سانتی متر است
البته توجه داشته باشید که وزن و قد تقریبی هستند و از نوزادی به نوزاد دیگر فرق می کند
منبع : پزشکان بدون مرز
تکامل کودک خردسال، نکته اساسی تعیین کننده سلامت، رفاه اجتماعی اقتصادی و آینده خوب او در سرتاسر زندگی است. سرعت تکثیر سلول های مغزی در دوران داخل رحمی فوق العاده زیاد است، به طوری که در زمان تولد، نوزاد دارای حدود یک میلیارد سلول مغزی است.
بیشتر سلول های مزبور در این مرحله به هم اتصال ندارند و بدون برقراری اتصال (سیناپس) و ایجاد شبکه ای پیچیده و به هم پیوسته، در عمل قادر به انجام فعالیت های مورد انتظار نیستند.
این اتصالات تعیین کننده توانایی های هرکس برای فعالیت های آینده او است و اینکه هر فردی چه فعالیت هایی را می تواند انجام دهد و یا راغب است که به انجام برساند، در حقیقت تعیین کننده شخصیت هرکس می باشد.
جدول زیر نشاندهنده مراحل تکاملی کودک از زمان تولد تا سن ۲۴ ماهگی و یا ۲ سال اول زندگی کودک است :
سن |
تکامل حرکتی |
تکامل کلامی |
تکامل تطبیقی |
تکامل شخصی ـ اجتماعی |
۸-۶ هفتگی |
به مادر نگاه میکند و لبخند می زند |
|||
سه ماهگی |
راست نگه داشتن سر |
|||
۵-۴ ماهگی |
با کمک مینشیند |
گوش فرا میدهد |
سعی میکند به اشیاء دست یابد |
مادرش را میشناسد |
۸-۶ ماهگی |
بدون کمک برای مدت کوتاهی مینشیند |
از خود سروصدا در میآورد |
اشیاء را از این دست به آن دست میکند |
از قایم باشک لذت میبرد |
۱۰-۹ ماهگی |
سینه خیز میرود |
صداهای بیشتری از خود در میآورد |
اشیاء را رها میکند |
از بیگانه ها غریبی میکند |
۱۱-۱۰ ماهگی |
بدون کمک میایستد |
نخستین کلمات را بر زبان جاری میکند |
برای بلند کردن اشیاء از شست و انگشت نشانه استفاده میکند |
|
۱۴-۱۲ ماهگی |
با قدم های گشاد راه میرود |
کلمات مامان و بابا را با درک معنی به کار میبرد |
میتواند دو مکعب را روی هم بگذارد |
|
۲۱-۱۸ ماهگی |
با قدم های عادی راه میرود و حتی میدود |
کلمات را به هم وصل میکند |
اشیائی مانند تیله را میتواند از داخل شیشه مربا خوری، خارج کند |
دستورات دو مرحله ای را میفهمد |
۲۴ ماهگی |
می دود |
جملات کوتاه بر زبان میآورد |
میتواند ستونی با ۷-۶ مکعب درست کند |
نیاز به توالت را خبر میکند |
منبع : پزشکان بدون مرز
افزایش دور سر در سال های اول زندگی به علت رشد سریع تر مغز در این سال ها با شتاب بیشتری روبرو است. در هنگام تولد، دور سر بین ۲/۳۷ـ۶/۳۲ و به طور متوسط ۳۵ سانتی متر است.
در شش ماه اول بعد از تولد دور سر ۱۰ـ۸ سانتی متر اضافه میشود و به طور متوسط به ۴۴ سانتی متر میرسد.
در شش ماه دوم تولد دور سر حدود ۳ سانتی متر افزایش مییابد و به طور متوسط به ۴۷ سانتی متر میرسد.
دور سر فرد بالغ حدود ۵۴ سانتی متر است. میانه اندازه دور سر در شیرخواران و کودکان در جدول شماره ۳ آمده است.
میانه اندازه دور سر در شیرخواران و کودکان (به سانتی متر)
جنس
سن |
پسران |
دختران |
||
میانه |
صدک ۵ تا ۹۵ |
میانه |
صدک ۵ تا ۹۵ |
|
بدو تولد |
۸/۳۴ |
۲/۳۷ـ۶/۳۲ |
۳/۳۴ |
۹/۳۵ـ۱/۳۲ |
یک ماهگی |
۲/۳۷ |
۶/۳۹ـ۹/۳۴ |
۴/۳۶ |
۳/۳۸ـ۲/۳۴ |
۳ ماهگی |
۶/۴۰ |
۱/۴۳ـ۴/۳۸ |
۵/۳۹ |
۷/۴۱ـ۳/۳۷ |
۶ ماهگی |
۸/۴۳ |
۲/۴۶ـ۵/۴۱ |
۴/۴۲ |
۶/۴۴ـ۳/۴۰ |
۹ ماهگی |
۸/۴۵ |
۱/۴۸ـ۵/۴۳ |
۳/۴۴ |
۴/۴۶ـ۳/۴۲ |
یک سالگی |
۰/۴۷ |
۳/۴۹ـ۸/۴۴ |
۶/۴۵ |
۶/۴۷ـ۵/۴۳ |
۵/۱ سالگی |
۴/۴۸ |
۶/۵۰ـ۳/۴۶ |
۱/۴۷ |
۱/۴۹ـ۰/۴۵ |
دو سالگی |
۲/۴۹ |
۴/۵۱ـ۳/۴۷ |
۱/۴۸ |
۱/۵۰ـ۱/۴۶ |
۵/۲ سالگی |
۹/۴۹ |
۲/۵۲ـ۰/۴۸ |
۸/۴۸ |
۸/۵۰ـ۰/۴۷ |
۳ سالگی |
۵/۵۰ |
۸/۵۲ـ۶/۴۸ |
۳/۴۹ |
۴/۵۱ـ۶/۴۷ |
لازم ذکر است که یک بار اندازه گیری هر کدام از این معیارها تنها وضعیت همان لحظه را مشخص میکند و سیر پیشرفت معیار اندازه گیری شده را نشان نمیدهد.
حتی اگر در فواصل منظم نیز اندازه گیری صورت گیرد باز نمیتوان قضاوت مناسبی در مورد چگونگی رشد کودک داشت چرا که همانگونه که قبلا اشاره شد عواملی مثل نژاد، وضعیت فرهنگی و . . . میتوانند بر روی رشد، موثر باشند.
لذا تنها در صورتی میتوان در مورد چگونگی رشد کودکان یک منطقه اظهار نظر کرد که میانگین رشد کودکان خوب تغذیه شده و سالم آن منطقه را بدانیم و یا کودکان آن منطقه را با میانگین رشد کودکان جمعیت استانداردی مقایسه نماییم.
در حال حاضر جمعیت مرجع انتخاب شده مربوط به NCHS (National Center Health Statistics) آمریکا میباشد.
منبع : پزشکان بدون مرز