شانه منجمد

مفصل شانه در واقع ترکیبی از چند مفصل متفاوت و جداگانه است که مهمترین آنها مفصل گلنوهومرال است. این مفصل از کنار هم قرار گرفتن حفره گلنویید و سر استخوان بازو تشکیل شده است. داخل حفره گلنوئید و روی سر استخوان بازو لایه ای از غضروف وجود دارد. این غضروف ها در مایع لغزنده ای به نام مایع مفصلی یا مایع سینوویال غوطه ورند. وظیفه این مایع، لغزنده کردن سطوح مفصلی و کمک به تغذیه آنها است. در دور تا دور این دو استخوان ( حفره گلنوئید و سر استخوان بازو) بافتی به شکل کیسه(کپسول مفصل) وجود دارد که مایع مفصلی را در خود نگه داری می کند. این کپسول چون از دو طرف به این دو استخوان چسبیده است مانع از دور شدن آنها از یکدیگر می شود. گاهی به عللی ناشناخته این کپسول ضخیم و کوچک شده و در نتیجه مانع از حرکت آزادانه سر استخوان بازو در حفره گلنوئید می شود. در این موارد کپسول مفصلی کوچک و ضخیم شده قابلیت الاستیک خود را از دست می دهد و محکم دور مفصل شانه را می گیرد و مانع از حرکت آزادانه مفصل می شود. به این وضعیت شانه یخ زده (کپسولیت چسبنده یا frozen shoulder )می گویند.

علائم شایع:

• در مراحل‌ اولیه‌:
  • درد معمولاً خفیف‌ شانه‌ که‌ به‌سوی‌ درد شدید پیشرفت‌ کرده‌ و خواب‌ و فعالیت( در زمان ابتلا به این بیماری) طبیعی‌ فرد را1) دچار اختلال‌ می کند . درد با حرکت‌ دادن‌ شانه‌ بدتر می‌شود
  • 2)سفتی‌ مفصل‌ شانه‌ که‌ مانع‌ حرکت‌ طبیعی‌ شانه‌ می‌شود. با کاهش‌ حرکت‌ شانه‌ این‌ سفتی‌ افزایش‌ می‌یابد.
  • 3) احساس‌ صدای‌ ساییدگی‌ یا چینی‌ شکسته‌ هنگام‌ حرکت‌ شانه‌
  • 4) محدودیت حرکتی بخصوص محدودیت حرکتی چرخش و بالا آوردن شانه اتفاق می افتد و بیمار اظهار می دارد دستش را به پشتش نمی تواند برساند یا نمی تواند موهایش رادرست کند

علت انجماد شانه :

علت این بیماری هنوز معلوم نشده و اغلب بیمارانی که به انجماد شانه مبتلا می شوند بیماری خاصی در شانه و یا سایر نقاط بدن نداشته اند؛ اما ثابت شده که اگر بیمار به یکی ازبیماریهای زیر مبتلا باشد احتمال ابتلایش به بیماری شانه منجمد بیشتر از افراد سالم است:

• دیابت : این عارضه در افراد دیابتی شایعتر است بطوریکه 10 تا 20 درصد افراد دیابتی در طول زندگیشان دچار این بیماری می شوند.
• کم کاری و پرکاری تیروئید
• جراحی های مغز
• هرنی دیسک مهره های گردن
• بعد از جراحی سرطان پستان
• بیماریهای قلبی و بعد از جراحی های قلب

مراحل (فازهای) بیماری شانه منجمد :

• مرحله درد: در این مرحله بیمار درد دارد ولی هنوز محدودیت حرکتی کم است. این مرحله معمولاً 9-2 ماه طول می کشد و در طول تمام دامنه حرکتی، درد احساس می شود .
• مرحله خشکی: در این مرحله درد کمتر شده و محدودیت حرکتی زیاد میشود. این مرحله حدود 12-4 ماه طول می کشد و بیمار دائم کمی درد دارد؛ در ابتدای دامنه حرکتی درد رخ نمی دهد و وقتی دست مقداری حرکت کرد، ناگهان و با درد تیز و تندی متوقف می شود.
• مرحله ذوب شدن: در این مرحله کم کم و بدون درمان شانه به حالتی نزدیک به وضعیت طبیعی می رسد. در حقیقت دامنه حرکتی شانه برای همیشه کمی کمتر از مقدار طبیعی می ماند ولی در حدی است که خود بیمار متوجه آن نمی شود .

تشخیص شانه منجمد

تشخیص این بیماری با گرفتن شرح حال دقیق و معاینه کامل بیمار است. عکس شانه معمولاً طبیعی است. MRI، CT Scan و ... لازم نیست و معمولاً جواب همه آنها طبیعی است، اگر چه در MRI شواهدی برای این بیماری قابل پیدا کردن هست. به همین خاطر است که اگر بیمار توسط پزشک خوب معاینه نشود، این بیماری تشخیص داده نمی شود . یک حالت بسیار شایع و مهم اینست که در خیلی از این بیماران تاندون روتاتور کاف شانه هم نیمه پارگی و یا پارگی کامل دارد که بخصوص در MRI دیده می شود.حالا اگر این بیمار خوب بررسی و معاینه نشده باشد، به غلط تشخیص پارگی تاندون گذاشته می شود و درمان می گردد. اگر وقتی شانه منجمد است تاندونش عمل شود ؛ نه تنها بهتر نمی شود که بسیار بدتر خواهد شد و مدتهای طولانی باید درمان شود و شاید هم جراحی شود که شانه منجمدش بهبود یابد.

درمان شانه یخ زده شامل :

• درمان غیر جراحی : در مرحله ابتدایی بیماری که بیمار دچار درد است میتوان با استفاده از داروهای ضد التهابی و گرم کردن شانه درد را کاهش داد . مهمترین قسمت درمان، نرمش های کششی است که تحت نظر فیزیوتراپ برای برگرداندن دامنه حرکت به مفصل انجام میشود.درصورتیکه درد شدید در شانه بیمار مانع از انجام نرمش های کششی شود می توان با تزریق داروهای حاوی کورتیکوسترویید در مفصل شانه درد شانه را برای چند هفته کاهش داد تا بیمار بتواند نرمش ها را بطور موثرتری انجام بدهد.در موارد شدیدتر با استفاده از بلوک عصبی درد شانه بیمار را کاهش داده و نرمش ها را با شدت بیشتر انجام می دهند.اگر نرمش های کششی نتوانند بهبودی قابل قبولی در دامنه حرکتی مفصل شانه ایجاد کنند مانیپولاسیون شانه زیر بیهوشی ممکن است کمک کننده باشد. در این روش درمانی پزشک معالج شانه بیمار را در اطاق عمل و بعد از بیهوش کردن بیمار، در تمام جهات با فشار حرکت میدهد. این کارموجب میشود تا چسبندگی هایی که در کپسول مفصلی شانه ایجاد شده آزاد شوند و حرکت شانه بهتر شود.
• درمان جراحی : در صورتی که انجام اقدامات ذکر شده نتواند بهبودی قابل توجهی در دامنه حرکتی مفصل شانه ایجاد کند، از عمل جراحی استفاده میشود.انجام جراحی معمولا با استفاده از آرتروسکوپ است به این صورت که با استفاده از آرتروسکوپی شکاف هایی در کپسول مفصلی ایجاد کرده تا توانایی اتساع و حرکت آن بیشتر شود .

حرکاتی برای نرم‌ شدن شانه های منجمد :

• بایستید و یک میله چوبی را با دوست خود بگیرید طوری که کف دست‌هایتان رو به جلو باشد. چوب را در مقابل ران‌های خود، نگه دارید. در حالی که آرنج خود را صاف نگه داشته‌اید با یک دست، دست دیگر را به یک سمت خود و تا جای ممکن به سمت بالا برانید. برای 5 ثانیه در همین وضعیت بمانید و بعد به نقطه شروع برگردید. این حرکت را 10 بار تکرار کنید.
• بایستید و شانه‌های خود را بالا بیندازید و 5 ثانیه نگه دارید. سپس شانه‌های خود را به سمت عقب برده و 5 ثانیه به همین حالت بمانید. در نهایت شانه‌های خود را به پایین بفشارید و 5 ثانیه هم در این وضعیت بمانید و سپس در حالت استراحت قرار بگیرید. این حرکت را 10 مرتبه تکرار کنید.

منبع:   دکتر ابراهیم زاده

ورزش وتوانبخشی در مفصلهای شانه

مفصل شانه از استخوانهای کتف، ترقوه و بازو تشکیل شده که به هم متصل شده‌اند. این مفصل از متحرک‌ترین مفصل‌های بدن است. درد‌ شانه یکی از شایع‌ترین درد‌هاست که در هر سنی علت خاص خود را دارد. افراد در سنین بالا در اثر وارد آمدن ضربه و یا استفاده طولانی مدت از دست دچار درد می‌شوند.

در افراد جوانتر در اثر آسیبهای ورزشی و در اثر فشار بیش از حد ممکن است شانه دچار آسیب  شود. افراد میانسال ممکن است دچار بیماری شانه منجمد ‌شوند. این افراد درد و محدودیت حرکتی دارند. درمان قطعی مشکلات مفصلی بایدتوسط پزشک صورت گیرد.

مفصل شانه یک مفصل کاربردی مهم برای بدن محسوب می شود. در اثر بی تحرکی خصوصا در سنین بالاتر عوارضی برای این مفصل مهم ایجاد می شود. نرمشهای مناسب می تواند باعث افزایش کارایی و حفظ سلامتی مفصل شانه شود. افزایش انعطاف پذیری و تقویت شانه ها با نرمش مناسب حاصل می شود.

همچنین این نرمشها می تواند به عنوان بخشی از گرم کردن بدن پیش از آغاز ورزش یا سرد کردن بدن پس از اتمام ورزش به کار رود. تمرینها را به آرامی شروع کنید و در صورتی که حین اجرای آنها دچار درد یا ناراحتی شدید انجام نرمش را متوقف کنید.

حرکت آونگی:

این حرکت برای شانه ی دردناک و یا شانه ای که دچار محدودیت حرکتی شده است مفید است. این نرمش را می توان در حالت نشسته یا ایستاده انجام داد.

کمی به جلو خم شوید. اجازه دهید که بازوهایتان در جلوی بدن شما به حالت آویزان قرار بگیرند. بازوها را شل کنید و وزن آنها را احساس کنید. این حالت را مدتی حفظ کنید.

سپس دایره های کوچک به وسیله حرکت آزادانه ی آنها ایجاد کنید. دایره ها را به تدریج بزرگتر کنید. می توانید تا هنگامی که احساس ناراحتی نکرده اید تمرین را ادامه دهید. با احساس ناراحتی نرمش را متوقف کنید.

حرکت گهواره ای:

با یک دست آرنج دست دیگر را بگیرید. بازو را بالای سر ببرید. بازو را تا جایی بالا ببرید که قابل بالا رفتن باشد و فشار زیادی وارد نکنید. سپس آرنجتان را باز و بسته کنید.

اگر حرکات شانه ی شما دردناک یا محدود باشد، می توانید این کار را در حالت خوابیده انجام دهید.

حرکت عصا:

اگر یک یا هر دو شانه ی شما محدودیت حرکتی خاصی دارد یا ضعیف می باشد این نرمش برای شما مفید است. از یک چوب دستی یا چوب به عنوان عصا استفاده کنید. هر دست خود را روی هر یک از انتهاهای چوب دستی قرار دهید و سپس تا آنجا که می توانید آن را بالا بیاورید.

این نرمش را می توان ایستاده، نشسته یا خوابیده انجام داد.

 حرکت قرقره ای:

یک قرقره یا قلاب را به میله ای در بالای چارچوب در متصل کنید. یک تکه طناب لباس را از قلاب عبور دهید. از طناب کافی استفاده کنید تا بتوانید هنگام نرمش بنشینید. هر انتهای طناب را با یک دست نگه دارید. اگر محکم نگه داشتن طنابها ناخوشایند است از دسته یا دستگیره و یا از لایه ای پارچه استفاده کنید. هنگامی که یک بازو را پائین می کشید بازوی دیگر بالا خواهد آمد. بازوها را به همین طریق در جلوی بدن و در اطراف و جهتهای مختلف به آرامی بالا و پائین ببرید.

لمس کردن دست دیگر:

این حرکت موجب افزایش انعطاف پذیری و تقویت هر دو شانه می شود. یک بازو را بالای سر ببرید و آرنج را خم کنید تا بتوانید با دست، پشت خود را لمس کنید. بازوی دیگر را به پشت ببرید و آرنج را خم کنید. اکنون سعی کنید که دست خود را با دست دیگر لمس کنید. آیا می توانید انگشتان خود را به هم برسانید؟ مدتی بازوها را رها کنید. این کار را برای بازوی دیگر تکرار کنید. برای بیشتر افراد این کار در یک سمت راحتتر است.

لمس تیغه ی کتف:

این نرمش برای تقویت قسمت فوقانی و میانی پشت و برای کشش قفسه سینه مفید است. در حالت نشسته یا ایستاده شانه ها را رها کنید. سر باید کمی بالا باشد. بازوها را در حالی که از آرنج خم شده اند به سمت پشت و در دو طرف بدن بالا ببرید. تا آنجا که می توانید به این کار ادامه دهید تا بتوانید تیغه ی استخوان کتف خود را در دو طرف لمس کنید. سپس دستها را بیشتر از پشت به هم نزدیک کنید تا بتوانید آرنجهای خود را لمس کنید. اگر احساس ناراحتی کردید تمرین را متوقف کنید.

منبع : سایت پزشکان ایران

شاید یکی از شانه هایتان پایین تر از دیگری باشد

روزی نیست که مطب پزشکان ارتوپدی خالی از بیماران جوانی باشد که از درد و ناراحتی های دست، شانه و گردن شکایت می کنند. با کمی پرس وجو و تحقیق متوجه خواهید شد که بیشتر این بیماران در کار خود با کامپیوتر سروکار دارند و مجبورند ساعت های طولانی پشت کامپیوتر بنشینند.

روزی نیست که مطب پزشکان ارتوپدی خالی از بیماران جوانی باشد که از درد و ناراحتی های دست، شانه و گردن شکایت می کنند. با کمی پرس وجو و تحقیق متوجه خواهید شد که بیشتر این بیماران در کار خود با کامپیوتر سروکار دارند و مجبورند ساعت های طولانی پشت کامپیوتر بنشینند. البته این دردها مراحل اولیه شکایت بیماران هستند. گاهی اوقات این مشکلات آن قدر پیشرفت می کنند که باعث تغییرات فیزیکی و آناتومیکی بدن می شوند. پس خستگی را بهانه نکنید و در هر حالتی که هستید شیوه نشستن خود را اصلاح کنید. یادتان نرود بدن شما یکی از مهم ترین سرمایه های زندگی تان است؛ آن را فدای شغل و کامپیوتر خود نکنید! دکتر علی اکبر اسماعیل جاه جراح و متخصص ارتوپدی، استادیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به موارد شایع در مورد کار کردن با کامپیوتر اشاره می کند.

مشکلات گردن

کسانی که با کامپیوتر سروکار دارند، به طور متوسط روزی شش ساعت پشت کامپیوتر می نشینند. در این حالت گردن حدود ۴۰ درجه خم می شود. حتی گاهی اوقات آن قدر خمیده می شود که چانه به سینه می چسبد! سر انسان چندین کیلوگرم وزن دارد و این عضلات گردن هستند که آن را بالا نگه می دارند. بنابراین با گذراندن ساعت های طولانی پشت کامپیوتر عضلات گردن اسپاسم می کنند و خسته می شوند.

شانه های نامتقارن

افراد هنگام نشستن در پشت کامپیوتر معمولا آرنج چپ خود را روی میز می گذارند و به آن تکیه می دهند و با دست راستشان کار می کنند. در چنین حالتی شانه چپ به طرف بالا رفته و شانه راست به طرف پایین می آید. با پایین قرار گرفتن شانه راست تمام اعصاب شبکه گردنی و عروق در حالت کشش قرار می گیرند. درست مثل اینکه فردی دست شما را برای ساعت ها بگیرد و بکشد! اگر این افراد لباس خود را در بیاورند و جلوی آینه بایستند می بینند که یکی از شانه هایشان پایین تر از دیگری است! این حالت در پزشکی Dropped Shoulder Syndrome نام دارد. یعنی مجموعه عوارض و بیماری هایی که در اثر افتادن شانه به پایین ایجاد می شوند. برای مثال ممکن است مفصل شانه و تاندون های اطراف آن از جمله تاندون عضلات دوسر بازویی ملتهب و دردناک شوند.

بیماری های آرنج

هنگام کار با موس، مچ دست به صورت مداوم بالا و پایین می رود. تکرار این حرکت در روزها و ماه های اول مشکلی ایجاد نمی کند اما به تدریج باعث می شود برجستگی استخوانی کناره آرنج ملتهب و دردناک شود. درواقع عضلاتی که انگشت ها و مچ دست را بالا می برند به این برجستگی چسبیده اند. این بیماری معمولا در تنیس بازان ایجاد می شود و در ادبیات پزشکی با نام آرنج تنیس بازان یا Tennis Elbow مطرح است. خانم ها و آقایان بسیاری در اثر کار مداوم با کامپیوتر دچار این بیماری می شوند.

انگشتان دستتان خواب می رود؟

حرکت یکنواخت و مداوم مچ باعث درد و التهاب پرده دور مفصل مچ و پرده اطراف تاندون ها می شود. این حالت در پزشکی Overuse Syndrome نام دارد. یعنی مجموعه دردها و بیماری هایی که به علت استفاده بیش از حد از مچ ایجاد می شوند. تا اینجا فرد دچار تغییرات مهم آناتومیکی و ساختاری نشده است اما ادامه و تکرار این حرکات باعث ایجاد سندرم تونل کارپال یا Carpal Tunnel Syndrome خواهد شد. این بیماری در گذشته معمولا در خانم های میانسال ایجاد می شد اما امروزه خانم ها و آقایان جوان زیادی به آن مبتلا می شوند. تکرار ضربه های کوچک انگشتان و مچ روی موس باعث التهاب عصب «مدین» می شود. این عصب به همراه تاندون ها از کانالی در کف دست عبور می کند. اگر این مجرا در اثر التهاب تنگ و باریک شود انگشتان فرد دچار خواب رفتگی و مورمور و گزگز می شوند و حتی ممکن است که باعث بی حسی کامل یا دردهای بسیار شدید مچ دست و انگشتان شود. به چنین حالتی سندروم تونل کارپال می گویند.

در انتخاب صندلی کاملا دقت کنید

برای پیشگیری از ایجاد این مشکلات اول از همه باید نحوه نشستن خود را اصلاح کنید. زمانی که خمیده به جلو می نشینید عضلات گردن تحت فشار قرار می گیرند و پشتتان قوز پیدا می کند. صندلی تان نیز باید ارگونومی و انعطاف پذیری خوبی داشته باشد، دسته دار باشد و پشتش عمود باشد تا بتوانید گهگاهی حرکت کنید و عضلاتتان را از حالت اسپاسم خارج کنید. دوم اینکه نباید ساعات طولانی پشت کامپیوتر بنشینید. توصیه می شود هر یک ساعت از جای خود بلند شوید تا گردن و اعصاب چشم ها استراحت کنند. زمانی که می خواهیم چیزی را بخوانیم مجبور می شویم سر را بی حرکت نگه داریم تا چشم تمرکز بیشتری پیدا کند. هر چقدر سر حرکت کمتری داشته باشد، عضلات گردن باید با قدرت بیشتری آن را نگه دارند. بنابراین تداوم این حرکت باعث آسیب عضله می شود. پس بهتر است هر نیم ساعت تا یک ساعت از پشت دستگاه بلند شوید، کمی نرمش کنید، بدنتان را مخالف جهتی که تاکنون خم بوده حرکت دهید و دستانتان را به بالا و عقب بکشید. این ساده ترین راه برای پیشگیری از وقوع حوادث است.

ماساژ گرم بهتر است یا سرد؟

ماساژ با آب گرم می تواند درد و خستگی عضلات، تاندون ها و مفاصل را کاهش دهد. برای این کار می توانید روزی سه الی چهار بار ناحیه مورد نظر را با آب گرم ماساژ دهید. انسان ها معمولا به گرما عادت دارند درحالی که سرما نیز خاصیت های درمانی دارد. مثلا می توان برای کاهش درد کناره خارجی آرنج یا شانه از کیسه یخ استفاده کرد. برخی افراد با گرما و برخی دیگر با سرما سازگاری بیشتری دارند. به هر حال هر دوی این روش ها می توانند التهاب و خستگی را کاهش دهند اما چرا گاهی اوقات می شنویم برخی از افراد بر اثر سرمای زمستان دردهایشان بیشتر می شود؟ در پاسخ باید گفت این موضوع بیشتر برای کسانی مطرح است که دارای بیماری های مفصلی مانند آرتریت روماتویید هستند نه افراد سالمی که بر اثر استفاده مداوم از کامپیوتر دچار درد و ناراحتی شده اند. استفاده از ژل های کاهنده درد مانند ژل پیروکسیکام نیز می تواند در کاهش دردها موثر باشد. برای این کار می توان با استفاده از ژل ناحیه مورد نظر را روزی سه بار ماساژ داد و بعد از گرما یا سرما استفاده کرد تا منافذ پوست باز شوند و ژل جذب شود. این اقدامات در حد کمک های اولیه هستند اما اگر قرار است قرص و دارو مصرف شود حتما باید تحت نظر پزشک و با دقت بیشتری این کار را انجام دهید.

صداهای مفصلی عادی هستند یا غیرعادی؟

شنیدن صدا از مفاصل و تاندون ها در ۸۰درصد از موارد نشانه بیماری نیست. با این حال ممکن است یک فرد مسن آن قدر زانویش ساییده شده باشد که فرسایشش همراه با صدا باشد. این صدا با صدایی که افراد جوان از سر خوردن تاندون ها روی یکدیگر احساس می کنند متفاوت است. شکستن قلنج نیز اگر با شدت انجام شود و تداوم پیدا کند، ممکن است تبدیل به یک تیک عصبی شود و فرد را دچار دردسر کند. درواقع تکرار این کار به تاندون ها و مفاصل فشار وارد می کند اما اگر روزی یک یا دو بار برای رفع خستگی، قلنجتان را می شکنید مشکلی ایجاد نخواهد شد، به شرطی که تبدیل به یک عادت روزمره نشود!

اگر لازم است حتما استراحت کنید

پزشک در ابتدا سعی می کند برای درمان بیمار از روش های غیرتهاجمی استفاده کند. برای مثال استراحت کردن؛ استفاده از گرما، سرما، ژل های کاهنده درد؛ مصرف قرص و دارو و فیزیوتراپی جزو روش های غیرتهاجمی محسوب می شوند. درصورتی که بیمار از این روش ها نتیجه ای نگیرد پزشک در مرحله بعد ممکن است از روش های تهاجمی مانند تزریق کورتون استفاده کند. در مرحله آخر نیز جراحی قرار دارد که کاملا تهاجمی محسوب می شود. قطعا پزشک سعی می کند در ابتدا بیمار را با یک روش ساده تر درمان کند. گاهی اوقات پزشکان دست مبتلایان به آرنج تنیس بازان را برای سه هفته گچ می گیرند. این کار درصورتی انجام می شود که بیمار نتواند حرف پزشک را قبول کند و برای مدتی از دستش استفاده نکند. هدف از این گچ گیری استراحت دادن به دست و آرنج است. البته این کار باید حتما توسط پزشک انجام شود. جالب است بدانید بیماری آرنج تنیس بازان به ندرت نیاز به جراحی پیدا می کند درحالی که درصد جراحی در سندروم تونل کارپال بالاست.

گفت‌وگو با دکتر علی‌اکبر اسماعیل‌جاه، جراح و متخصص ارتوپدی

منبع:aftabir.com

آسیب و در رفتگی شانه

پیش زمینهمنظور از جابه جایی یا همان دررفتگی شانه خارج شدن سر استخوان بازو از حفره، مفصلی شانه می باشد که نسبت به افراد عادی در ورزشکاران بشدت شایع است و از علل شایع درد شانه در ورزشکاران است. مفصل شانه شایعترین مفصل بدن است که دچار در رفتگی و جابجایی میگردد. 96% موارد جابجایی در اثر ضربه ایجاد می شوند.جابجایی شانه می تواند به سمت جلو، بالایا پائین یا عقب باشد که در 85% موارد سر استخوان بازو به سمت جلو جابه جا می گردد.جابه جایی شانه 50-45% از موارد جابه جایی مفاصل بدن را تشکیل می دهد.آناتومی کاربردی

مفصل شانه از قرارگیری سربزرگ استخوان بازو داخل حفره گلنوئید استخوان کتف بوجود می آید این مفصل توسط کپسول مفصلی پوشیده می شود. حفره مفصلی شانه توسط دو لایه عضلات سطحی و عمقی پوشیده می شود لایه عمقی را عضلات گرداننده شانه ( Rotator cuff ) می سازند که 4 عضله کوچک می باشند که سبب چرخش به داخل و خارج مفصل شانه می شوند و مفصل را از اطراف حمایت هم می کنند. تاندونهای این عضلات با کپسول مفصل شانه در هم می آمیزند. لایه سطحی را عضله دلتوئید تشکیل می دهد

بیومکانیک ورزشی

هر نیروی وارده در ورزش به مفصل شانه امکان دارد منجر به  در رفتگی شانه شود.میزان ریسک بروز این مسأله در صورت وجود سابقه قبلی در رفتگی یا شلی مفصلی افزایش می یابد. در بهم خوردن شدید در ورزش ریسک این مسأله زیاد است. بطور کلی هر نوع ورزشی که در آن در سرعت بالا ناگهان سرعت کم شده و نیرو به بازو منتقل شود احتمال دررفتگی زیاد است مثل دوچرخه سواری، شیرجه.

شرح حال

بطور معمول با شرح حال می توان نوع دررفتگی را براحتی مشخص نمود.
تعیین نوع دررفتگی با پرسیدن وضعیت دست هنگام ضربه براحتی شناسایی می گردد. معمولاً دررفتگی به جلو هنگامی رخ میدهد که دست و آرنج باز و بازو به خارج چرخیده و دور از بدن است مثل هنگامی که با دست روی زمین می افتیم. دررفتگی به سمت عقب با اعمال نیرو از روبرو در حالیکه دست در کنار بدن و به سمت داخل چرخیده است رخ می دهد.
چنانچه فرد بعد از تشنج یا شوک الکتریکی آمده است حتماً‌ باید به دررفتگی خلفی مشکوک شد.
دررفتگی به سمت پائین نادر است.سابقه دررفتگی قبلی پرسیده شود که داشته یا خیر.

معاینه

چنانچه دررفتگی وجود داشته باشد فرد درد شدیدی دارد و ممکن است نتوان مفصل را حرکت داد. در دررفتگی قدامی می توان سر بازو را لمس نمود و دامنه حرکات کاهش دارد. بخصوص در حرکت به خارج ( abduction ) و چرخش به داخل ( internal rotation ) . فرد معمولاً بازو را در حالت کمی دور از بدن و چرخش به خارج نگه می دارد. 
دررفتگی به عقب تشخیص مشکلتری از قدامی دارد. بازو معمولاً‌ در وضعیت چرخش به داخل و در کنار بدن می باشد. دامنه حرکات کاهش یافته است بخصوص در حرکت چرخش به خارج و به سمت جلو.معاینه کامل عصبی عضلانی بایدصورت گیرد.

تصویربرداریرادیوگرافی: 
نمای Anteroposterior : به بیمار می گوئیم ْ45-30 خم شود بطوریکه استخوان کتف وی موازی کاست رادیوگرافی قرار گیرد. این سبب می گردد که یک عکس AP در صفحه استخوان کتف گرفته شود در حالت نرمال یک فضای خالی بین سر بازو و حفره گلنوئید قرار دارد که در حالت در رفتگی این فضا وجود ندارد.
چنانچه عکس AP در صفحه بدن گرفته شود امکان دارد دررفتگی های خلفی را نشان ندهد.
نمای طرفی ( lateral )  :نمای AP نشان می دهد دررفتگی داریم یا خیر. اما نمای طرفی جهت آن را که به جلویا عقب می باشد را نشان می دهد.
ام ار آی: در افراد مسن یا میانسال که احتمال پارگی رباطهای عضلات چرخاننده شانه بدنبال جابجایی شانه زیاد است چنانچه دامنه حرکات بهبود نیابد یا درد رفع نگردد MRI برای تشخیص آسیب این رباطها لازم است. چانچه گادولینیوم MRI انجام شود بهتر است.

درمان  فاز حاد:بعد از جا انداختن باید دست به مدت 3-1 هفته توسط بانداژ بی حرکت باشد.
در این مدت فرد باید تمرین های دامنه حرکتی را برای مفاصل آرنج – مچ دست و دست انجام دهد.درمان جراحی معمولاً‌ برای ورزشکارانی که نیاز زیاد به استفاده از اندام فوقانی در ورزش خاص خود دارند توصیه می گردد و در افراد معمولی نیازی نیست.
 فاز بهبودی: 
بعد از دوره بی حرکت سازی حرکات غیر فعال شانه شروع می گردد ( حرکات توسط فرد دیگر )
در افراد پیر بعد از 1 هفته بی حرکتی باید حرکات غیر فعال شروع شوند زیرا افراد مسن مستعد خشکی مفصل هستند. هدف از این حرکات دستیابی به چرخش به خارج 30 درجه و جلو آوردن دست به میزان 90 درجه در سه هفته اول و دستیابی به 40 درجه چرخش به خارج و بالا آوردن دست تا 240 درجه در سه هفتم دوم است.
درمان جراحی در مورد ورزشکارانی که در این فاز ناپایداری علامتدار مفصلی را نشان می دهند انجام می گیرد.
 فاز نگهدارنده: 
در این فاز تقویت عضلات گرداننده شانه با اعمال وزن و حرکات فیزیوتراپیک صورت می گیرد. شنا کردن یک ورزش عالی برای این منظور می باشد.

بازگشت به تمرینات 

• نباید تا زمان رفع کامل علائم و محدودیتهای حرکتی مفصل شانه بعد از در رفتگی به رقابت بازگشت که این امر معمولاً دو الی سه ماه زمان نیاز دارد.
عوارض 
• آسیب عروقی _ عصبی در ناحیه بازو و بدنبال دررفتگی
• آسیب عضلانی همراه عضلات ناحیه بازو 
• عوارض ناشی از شکستگی در همراهی شکستگی و در رفتگی شانه

•استعداد به در رفتگی های مکرر : به خصوص در افراد زیر 18 سال چنانچه یک بار در رفتگی قدامی رخ دهد بسیار مستعد به بروز مجدد آن هستند و چنانچه این امر سه الی چهار بار تکرار گردد نیاز به جراحی برای پایدار کردن مفصل شانه داریم.

پییش آگهی 

سن بروز این آسیب مهمترین فاکتور بیان کننده بروز مجدد است. افراد جوان بیشتر مستعد بروز مجدد می باشند. اگر در دوران نوجوانی رخ دهد احتمال بروز مجدد تا 90% می رسد در افراد بالای 40 سال ریسک بروز مجدد 15-10% می باشد.اغلب بروزهای مجدد در عرض 2 سال اول بعد از آسیب اولیه رخ می دهد.

منبع :www.sportmedicine.ir

شانه یخ زده -Frozen shoulder

حدود دو درصد افراد جامعه که معمولاً سن آنها بین ۴۰ تا ۶۰ سال است دچار محدودیت شدید در حرکات شانه و درد شانه میشوند. به این وضعیت شانه یخ زده یا Frozen shoulder میگویند. این بیماری ها در زنان شایعتر است.

شانه یخ زده بیماری است که بنا به عللی کپسول مفصلی شانه کلفت و ضخیم شده و مانع حرکت آزادانه مفصل میشود. در این بیماری درد و محدودیت حرکتی در شانه مشکلات اصلی بیمار هستند.

درد در این بیماری بصورت یک درد گنگ و بدون محل مشخص است با اینحال بیشتر در قسمت بیرونی شانه و گاهی در بازو احساس میشود. درد با حرکت شانه شدیدتر میشود. مهمترین علامت بیماری محدودیت حرکتی شدید است. بیمار نمیتواند به آسانی مفصل شانه خود را حرکت دهد و  فرد دیگری هم نمیتواند به راحتی شانه بیمار را حرکت دهد.
این بیماری سه مرحله دارد. در مرحله اول درد شانه شروع شده و بتدریج بیشتر میشود. بتدریج حرکات شانه محدود میشود. این مرحله ممکن است بین ۹-۱ ماه طول بکشد. در مرحله دوم درد بتدریج کمتر شده ولی محدودیت حرکت باقی میماند. این مرحله بین ۹-۴ ماه طول میکشد. در مرحله سوم ممکن است حرکات شانه مجدداً بهتر شود این مرحله بین ۲۵-۵ ماه ممکن است طول بکشد.

علت این بیماری به درستی شناخته شده نیست ولی در تمامی موارد، کپسول مفصلی شانه کلفت و کوچک شده و همین عامل میتواند توجیه کننده محدودیت شدید حرکتی در این بیماری باشد.
مفصل شانه در واقع ترکیبی از چند مفصل متفاوت و جداگانه است که مهمترین آنها مفصل گلنوهومرال است. این مفصل از کنار هم قرار گرفتن حفره گلنویید و سر استخوان بازو تشکیل شده است. داخل حفره گلنوئید و روی سر استخوان بازو لایه ای از غضروف وجود دارد. این غضروف ها در مایع لغزنده ای به نام مایع مفصلی یا مایع سینوویال غوطه ورند. وظیفه این مایع، لغزنده کردن سطوح مفصلی و کمک به تغذیه آنها است.
در دور تا دور این دو استخوان ( حفره گلنوئید و سر استخوان بازو) بافتی به شکل کیسه قرار دارد که مایع مفصلی را در خود نگه داری میکند. این کیسه چون از دو طرف به این دو استخوان چسبیده است مانع از دور شدن آنها از یکدیگر هم میشود.



گاهی به عللی ناشناخته این کیسه ضخیم و کوچک شده و در نتیجه مانع از حرکت آزادانه سر استخوان بازو در حفره گلنوئید میشود. در این موارد کپسول مفصلی کوچک و ضخیم شده قابلیت الاستیک خود را از دست میدهد و محکم دور مفصل شانه را میگیرد و مانع از حرکت آزادانه مفصل میشود. به این وضعیت شانه یخ زده میگویند.
عوامل زیر میتوانند شرایط را برای بروز این بیماری مستعد کنند

• دیابت : این عارضه در افراد دیابتی شایعتر است بطوریکه 10 تا 20 درصد افراد دیابتی در طول زندگیشان دچار این بیماری میشوند.
• کم کاری و پرکاری تیروئید
• بیماری پارکینسون
• جراحی های مغز
• هرنی دیسک مهره های گردن
• بعد از جراحی سرطان پستان
• بیماریهای قلبی و بعد از جراحی های قلب

بسیاری از افرادی که دچار شانه یخ زده میشوند از لحاظ روحی دچار افسردگی یا اضطراب هستند.
هر شانه ای وقتی برای مدتی بیحرکت میشود دچار محدودیت حرکت میشود پس بعد از هر آسیب شانه باید حرکات این مفصل خیلی زود شروع شود تا از ایجاد این بیماری پیشگیری شود.

شخیص این ضایعه معمولاً بر اساس شرح حال و معاینه بیمار است.

این  بیماری معمولاً در عرض دو تا سه سال بهتر میشود ولی برای تسریع در سیر بهبودی درمان های زیر انجام میشود. معمولا درمان این بیماران با استفاده از اقدامات غیر جراحی انجام میگیرد. در صورت عدم پاسخ مناسب درمانی، ممکن است پزشک معالج تصمیم به استفاده از عمل جراحی بگیرد.

 درمان غیر جراحی

مهم ترین اقدامات غیر جراحی عبارتند از :
 

• در مرحل ابتدایی بیماری که بیمار دچار درد است میتوان با استفاده از داروهای ضد التهابی و گرم کردن شانه درد را کاهش داد
• همترین قسمت درمان، نرمش های کششی است که تحت نظر فیزیوتراپ برای برگرداندن دامنه حرکت به مفصل انجام میشود. نحوه انجام نرمش های کششی شانه در مقالات مربوط به نرمش های شانه بطور مفصل توضیح داده شده است.
• در صورتیکه درد شدید در شانه بیمار مانع از انجام نرمش های کششی شود میتوان با تزریق داروهای حاوی کورتیکوسترویید در مفصل شانه درد شانه را برای چند هفته کاهش داد تا بیمار بتواند نرمش ها را بطور موثرتری انجام بدهد.
• در موارد شدیدتر با استفاده از بلوک عصبی درد شانه بیمار را کاهش داده و نرمش ها را با شدت بیشتر انجام میدهند.
• اگر نرمش های کششی نتوانند بهبودی قابل قبولی در دامنه حرکتی مفصل شانه ایجاد کنند مانیپولاسیون شانه زیر بیهوشی ممکن است کمک کننده باشد. در این روش درمانی پزشک معالج شانه بیمار را در اطاق عمل و بعد از بیهوش کردن بیمار، در تمام جهات با فشار حرکت میدهد. این کار موجب میشود تا چسبندگی هایی که در کپسول مفصلی شانه ایجاد شده آزاد شوند و حرکت شانه بهتر شود.
• چون بسیاری از این بیماران مشکلات روحی مانند اضطراب و یا افسردگی دارند درمان این مشکلات میتواند به درمان شانه یخ زده کمک کند.
• این درمان ها در بیش از ۹۰ درصد موارد موثر است و بعد از انجام آنها دامنه حرکتی شانه بهبود میابد.

 درمان جراحی

در صورتی که انجام اقدامات ذکر شده نتواند بهبودی قابل توجهی در دامنه حرکتی مفصل شانه ایجاد کند، از عمل جراحی استفاده میشود.
انجام جراحی معمولا با استفاده از آرتروسکوپ است به این صورت که با استفاده از آرتروسکوپی شکاف هایی در کپسول مفصلی ایجاد کرده تا توانایی اتساع و حرکت آن بیشتر شود.

منبع :rheumoc.com