آرتریت روماتوئید یک بیماری سیستمیک است که در آن التهاب مزمن در مفاصل، ماهیچهها، تاندونها و لیگامنتها دیده میشود. یعنی علاوه بر استخوانها و مفاصل بر عروق خونی، کلیه، پوست و چشم نیز اثر میگذارد. این بیماری زنان را بیش از مردان درگیر میکند و در سن بالای 35 سال شایع است. بالغ بر 100 نوع از این بیماری شناخته شده که بر حسب شدت بیماری تنها مفاصل و یا سایر قسمتها را درگیر میکند و منجر به درد، سختی و تورم مفصل میگردد.
علت آرتریت
آرتریت روماتوئید بیماری پیچیدهای است و مهمترین فاکتور ایجاد کننده این
بیماری هنوز نامشخص است. این بیماری ناشی از شرایطی است که بدن علیه خودش
اقدام میکند که این شرایط خودایمنی نام دارد که بدن بر ضد بافتهای خود
(که در اینجا مفاصل است) آنتیبادی میسازد و در نتیجه عملکرد التهابی در
مفاصل ایجاد شده و منجر به آرتریت میگردد.
درمانهای رایج بیماری
بیش از 100 نوع دارو برای درمان این بیماران شناخته شده است. مانند
متوترکسات، سالیسیلاتها، استروئیدها و... . در شرایط حاد بیماری، جراحی
جهت ترمیم مفاصل توصیه میگردد.
چه غذاهایی مفید است؟
رژیم گیاهخواری: در این بیماران، رژیم گیاهخواری به دلیل داشتن آنتی اکسیدانها میتواند اجرا گردد.
رژیم مدیترانهای: پیروی از این رژیم که از اصول آن مصرف میوه و سبزیجات، غلات کامل و روغن زیتون است، در این بیماران مفید میباشد.
چه غذاهایی مضر است؟
کاهش مصرف روغنهای اشباع و ترانس به دلیل اینکه التهاب را افزایش
میدهند. در بعضی از بیماران آرتریتی آلرژیهای غذایی وجود دارد.
امگا 3: نوع چربی غذایی است که مصرف آن در این بیماران بسیار مهم است. اسیدهای چرب امگا3 در کاهش التهاب موثرند. مصرف روزانه مکمل و یا مواد غذایی حاوی امگا3 میتواند بسیار کمک کننده باشد. مواد غذایی حاوی امگا 3 مانند ماهیهای چرب، روغن زیتون، سویا، روغن کلزا و برگهای سبز گیاهان از جمله خرفه میباشند. علاوه بر این از روغنهای حاوی منابع امگا 6 مانند روغن ذرت، گلرنگ، آفتابگردان، تخم کتان و سویا به نسبت کمتری استفاده شود.
مراقبت از مفاصل استراتژی ای است که به شما کمک می کند درد آرتریت روماتویید را کنترل کنید. این روش های برنامه ریزی شده در طول زمان از فشار بیش از حد و غیرضروری بر مفاصل جلوگیری کرده و درد بیماری آرتریت روماتویید را کاهش می دهد. مفاصل متورم تحمل فشار زیاد را ندارند، بنابراین حرکاتی نظیر هل دادن یا حرکات کششی و چرخشی غیرمجاز ایجاد درد خواهند کرد.
هر روز حداقل یک بار مفاصل درگیر خود را در محدوده بدون درد حرکت دهید.
توانایی و میزان حرکت بدون درد مفاصل روزبه روز تغییر می کند. شما باید مفاصلتان را روزانه در محدوده ای که درد ندارد حرکت دهید، منتها باید مراقب باشید از حد مجاز (محدوده بدون درد) فراتر نروید. سعی کنید که این حرکات آهسته و پیوسته باشند. حرکات تند و ناگهانی به مفاصل آسیب می رساند.
ویژگی های درد را درک کرده و به آن توجه کنید.
درد آرتریت روماتویید و درد ناشی از استفاده بیش از حد از مفاصل با هم متفاوت اند، بنابراین باید از تکرار حرکات و فعالیت هایی که بر مفصل فشار وارد می کند خودداری کنید. اگر دردهای ناشی از انجام هر حرکتی بیشتر از یک ساعت طول بکشد، بیانگر این است که فشار ناشی از فعالیت مزبور زیاد بوده و باید برای جلوگیری از آسیب رسیدن به مفاصل متورم خود، حرکات و فعالیت های ذکر شده را اصلاح کنید.
هنگام کار مراقب دست ها و انگشتان خود باشید.
انگشتان شما نقش مهمی در فعالیت های روزانه دارند. وضعیت هایی که بر انگشتان فشار وارد می کنند می توانند خطر ایجاد درد را افزایش دهند بنابراین تا می توانید این قبیل کارها را با روش های ساده تری انجام دهید تا فشار هایی که باعث تغییر شکل و درد در مفاصل می شوند کمتر شوند. از کارهایی که باعث ایجاد فشار روی انگشت کوچک می شود خودداری کنید. به عنوان نمونه از کارهایی که نیروی زیادی لازم دارند نظیر نگهداری طولانی مدت اجسام در دست پرهیز کنید، حرکت انگشتان باید تا آنجایی که امکان دارد در جهت شست باشد. برای مثال برای پاک کردن خرده نان از سطح میز از پشت دست استفاده کنید، (کف دست رو به بالا باشد). در این حالت انگشت کوچک بدون حرکت بوده و به آن فشاری وارد نمی شود. در مشت خود چیزی را محکم نگه ندارید. برای این کار از ابزارهایی نظیر گیره که نگهداری آنها را ساده تر می کنند استفاده کنید.
از مکانیک مناسب بدن استفاده کنید.
فشار وارد بر مفاصل با وضعیتی که بدن در آن حالت قرار می گیرد تاثیر مستقیم دارد؛ از این رو استفاده از مکانیک مناسب بدن باعث خواهد شد بازدهی بیشتری داشته باشید و در نتیجه انرژی بیشتری را ذخیره کنید.
از مفاصل سالم خود استفاده کنید.
در کارهای روزمره از مفاصل سالم تر خود استفاده کنید و مفاصل ضعیف تر را فقط هنگامی که لازم است به کار برید. اجسام را با کف دست به نحوی حمل کنید که وزن آن به طور مساوی بین بازوها تقسیم شود. اجسام روی پیشخوان یا میز کار را به جای بلندکردن بلغزانید. وقتی می خواهید کابینت یا درهای سنگین را باز کنید از حلقه یا وسیله های مشابه استفاده کنید. در این حالت به جای گرفتن دستگیره در یا کابینت با انگشتان، حلقه را با مچ یا ساعد گرفته و در را باز کنید.
مفاصل خود را برای مدت طولانی در یک وضعیت قرار ندهید.
با حرکت دادن مفاصل اجازه ندهید که سفت شوند، هنگام نوشتن یا انجام کارهای دستی یا زمانی که دست های شما احساس خستگی می کنند آنها را هر ۱۰ تا ۱۵دقیقه باز کرده و راحت بگذارید. در مسافرت های طولانی پس از هر ساعت رانندگی از ماشین پیاده شده و حرکات کششی انجام دهید. زمانی که به تلویزیون نگاه می کنید هر نیم ساعت بلند شوید و کمی راه بروید.
تعادل ایجاد کنید.
با کنترل حجم کارهای روزانه از کار بیش از حد مفاصل جلوگیری کنید. یکنواخت و آرام کار کنید و از عجله کردن بپرهیزید. قبل از اینکه خسته شده یا احساس درد کنید استراحت کنید. در طی روز فعالیت ها را سبک و به نوبت انجام داده و در فواصل مختلف استراحت کنید.
منبع: سایت مرکز رماتیسم ایران
وقتی
فردی به بیماری آرتریت روماتوئید مبتلاست دریافت تمام مواد غذایی و
نوترینت ها کار سختی به نظر می رسد. حتی در حالتی که فرد رژیم غذایی سالمی
دارد نیز ممکن است نتواند بعضی از ویتامین ها و مواد معدنی را دریافت کند.
در این مقاله سعی شده بیشتر ویتامین ها و مواد معدنی معرفی شود که
مبتلایان به روماتوئید آرتریت ممکن است دریافت نکنند یا میزان دریافتی آنها
کم باشد و سپس روی این موضوع نیز بحث خواهد شد که آیا نوترینت هایی که بدن
به آنها نیاز دارد برای بدن تامین شده یا خیر؟
چگونه بیماری روماتوئید آرتریت به تغذیه فرد آسیب وارد می کند؟
در پاسخ به این سوال که چرا روماتوئید آرتریت و کمبود نوترینت ها در بدن اغلب با هم دیده می شوند چند دلیل کلیدی وجود دارد:
داروهای روماتوئید آرتریت:
برخی از داروهایی که در درمان روماتوئید آرتریت استفاده می شود مسیر رسیدن
ویتامین ها و نوترینت ها را به بدن مسدود کرده و جلوی آن را می گیرد. به
عنوان مثال، متوترکسات از جذب اسید فولیک و کورتیکواستروئیدها از جذب کلسیم
جلوگیری می کنند.
سرعت سوخت و ساز بدن:
التهاب مزمن ناشی از بیماری روماتوئید آرتریت باعث تولید ماده ای شیمیایی
به نام سیتوکین در بدن می شود. این ماده سوخت و ساز بدن و تجزیه پروتئین را
سرعت می بخشد. این بدان معناست که مبتلایان به روماتوئید آرتریت در مقایسه
با دیگران نیاز به کالری و پروتئین بیشتری دارند تا جبران شود. در غیر این
صورت آنها در معرض خطر کاهش وزن و از دست دادن عضلات هستند که به آن سوء
هاضمه گفته می شود.
علائم بیماری آرتریت روماتوئید:
درد و خشکی مفاصل برای فرد محدودیت هایی از جمله عدم توانایی در پخت و پز
غذای مناسب ایجاد می کند. غالب این افراد بدلیل ناتوانی در بلند کردن وسایل
پخت و پز، مشکلات تحرکی و ... ترجیح می دهند بجای غذای سالم و مقوی از
غذاهای ساده و در دسترس استفاده کنند.
اسید فولیک
بعضی از داروهای رایج در درمان روماتوئید آرتریت مثل متوترکسات و
سولفالازین با نحوه استفاده بدن از فولات تداخل می کنند؛ فولات یک ویتامین
ضروری برای بدن است که سلامتی را افزایش داده و از متابولیسم بدن پشتیبانی
می کند. همچنین فولات در دوران بارداری نقشی حیاتی دارد به این شکل که از
نقایص خاص هنگام تولد نوزاد جلوگیر می کند.
مصرف بیشتر مواد غذایی که حاوی فولیک اسید هستند، مثل اسفناج، کلم، نخود،
عدس، نخود فرنگی، پرتقال، نان و غلات غنی شده گزینه های خوبی هستند. گاهی
لازم است بیمار برای تامین اسید فولیک، از داروهای مکمل استفاده کند.
با پزشک خود مشورت کنید که چه مقدار اسید فولیک لازم است مصرف کنید تا از
اثرات جانبی داروی متوترکسات جلوگیری شود. شواهدی وجود دارد که نشان می دهد
مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAID) ممکن است باعث کاهش سطح
فولات در بدن شود، بنابراین چنانچه از این داروها به صورت گهگاه و یا
دوزهای بالا استفاده می کنید حتما در این مورد با پزشک خود مشورت کنید.
روماتوئید آرتریت، کمبود کلسیم و پوکی استخوان
کورتیکواستروئیدها که در درمان روماتوئید آرتریت تجویز می شود جذب کلسیم
توسط بدن را با مشکل مواجه می کنند، در نتیجه استخوان ها ضعیف و خطر پوکی
استخوان افزایش می یابد.
روماتوئید آرتریت به شکل دیگری نیز باعث ضعیف شدن استخوان ها می شود.
فعالیت فیزیکی اهمیت زیادی در حفظ قدرت استخوان ها دارد، اما بسیاری از
مبتلایان به روماتوئید آرتریت با فعالیت بدنی مشکل دارند. سیستم ایمنی بدن
که فعالیت آن در بیماری روماتوئید آرتریت زیادتر می شود، حتی ممکن است بطور
مستقیم به استخوان ها حمله کند.
منابع حاوی کلسیم مثل محصولات لبنی، ماهی ساردین و سالمون کنسرو شده،
بادام، کلم بروکلی، کلم پیچ و آب پرتقال و غلات غنی شده سرشار از کلسیم
هستند.
سوال این است که چقدر کلسیم مورد نیاز است؟ توصیه کلی ۱۰۰۰ میلی گرم در روز برای بزرگسالان که زیر ۵۰ سال سن دارند و ۱۲۰۰ میلی گرم در روز برای افراد ۵۱ سال و بیشتر می باشد. با این حال حتما با پزشک خود مشورت کنید. ممکن است پزشک مقدار بیشتری از مصرف کلسیم را پیشنهاد کند و یا اینکه برای شما مکمل های کلسیمی تجویز نماید.
روماتوئید آرتریت، ویتامین D و سلامت استخوان ها
ویتامین D نیز یکی از ویتامین های مهم و کلیدی در تقویت استخوان ها و
جلوگیری از پوکی استخوان است. بدون ویتامین D کافی، بدن نمی تواند کلسیم را
از مواد غذایی جذب کند.
در بین مبتلایان به روماتوئید آرتریت سطح پایین ویتامین D در ارتباط با علائم فعال بیماری روماتوئید آرتریت است.
کمبود ویتامین D همچنین ممکن است در توسعه بیماری روماتوئید آرتریت نقش
داشته باشد. مطالعات نشان داده است زنانی که دریافت ویتامین D آنها بالاست،
احتمال کمتری دارد که به روماتوئید آرتریت مبتلا شوند.
با این حال، تاکنون شواهد روشنی که نشان دهد ویتامین D در پیشگیری یا درمان روماتوئید آرتریت نقش دارد، وجود ندارد.
بعضی
محصولات غذایی مثل شیر، غلات و آب میوه ها با ویتامین D غنی شده اند. از
مواد غذایی طبیعی دارای ویتامین D می توان زرده تخم مرغ، ماهی سالمون، ماهی
تن، ماهی ساردین را نام برد. همچنین بدن انسان وقتی در مقابل تابش نور
خورشید قرار می گیرد به طور طبیعی ویتامین D می سازد. در مورد اینکه چه
مقدار ویتامین D باید مصرف کنید و از چه منبعی، با پزشک خود مشورت کنید.
توصیه عمومی برای مصرف ویتامین D ،۶۰۰ واحد در روز برای بزرگسالان و ۸۰۰
واحد برای ۷۰ سال به بالا است. با این وجود باز هم با پزشک خود مشورت کنید.
روماتوئید آرتریت و اسیدهای چرب امگا-3
معمولا بسیاری از مردم به اندازه کافی امگا-3 دریافت نمی کنند. مبتلایان به روماتوئید آرتریت ممکن است در خطر ویژه باشند.
مطالعات نشان داده است که مبتلایان به روماتوئید آرتریت دارای سطح پایین
تری از اسیدهای چرب EPA و DHA که از کلیدی ترین اسیدهای چرب هستند، می
باشند.
EPA و DHA در درجه اول در ماهی های چرب مثل ماهی تن و سالمون یافت می شود.
به نظر می رسد مکمل های روغن ماهی که حاوی اسیدهای چرب امگا-۳ هستند نیز
برای مبتلایان به روماتوئید آرتریت مفید باشد. مطالعات نشان داده است که
امگا-۳ باعث کاهش علائم روماتوئید آرتریت مثل خشکی صبحگاهی می شود. از آنجا
که به نظر می رسد EPA و DHA در سلامت قلب نیز موثرند بنابراین ممکن است
خطر مشکلات قلبی ناشی از روماتوئید آرتریت را نیز کاهش دهند.
روماتوئید آرتریت: دیگر ویتامین ها و مواد معدنی
محققان به بررسی اثر کمبود سایر نوترینت ها اعم از ویتامین ها، مواد معدنی
و آنتی اکسیدان ها مثل ویتامین C، ویتامین E، منیزیم، روی و سلنیم بر
بیماری روماتوئید آرتریت پرداختند. اما تاکنون شواهد روشنی مبنی بر این
رابطه پیدا نشده است.
کدامیک بهتر است؟ مواد غذایی یا قرص های مکمل؟
به طور معمول بهتر آن است که بدن نوترینت های مورد نیاز خود را از مواد
غذایی طبیعی جذب کند تا قرص های مکمل. زیرا مواد غذایی علاوه بر آن ویتامین
خاص، سایر ویتامین ها، مواد معدنی و مواد شیمیایی گیاهی را نیز تامین می
کنند.
با این حال، چون مبتلایان به روماتوئید آرتریت در خطر کمبود مواد غذایی
هستند و ممکن است در جذب عناصر غذایی از مواد غذایی مشکلاتی داشته باشند،
متخصصین روماتولوژی معمولا برای آنها قرص های مکمل را تجویز می کنند.
اگرچه توجه به تغذیه در مبتلایان به روماتوئید آرتریت در جای خود بسیار
مهم است به یاد داشته باشید که خوردن غذای سالم و مصرف قرص های مکمل، به
عنوان درمان این بیماری محسوب نشده و جایگزین درمان های دارویی روماتوئید
آرتریت نمی شوند. تغییر در رژیم غذایی و یا مکمل های غذایی به خودی خود
درمان موثری برای روماتوئید آرتریت به حساب نمی آیند.
در این مورد بهتر است همیشه با پزشک خود در ارتباط باشید و از راهنمایی های وی برای مصرف ویتامینها بهره ببرید./
منبع :rheumoc.com
سیاری از بیماری های داخلی علاوه بر تظاهرات درونی و علایم اختصاصی، ممکن است تظاهرات بیرونی هم داشته باشند. یعنی اعضایی نظیر پوست را هم درگیر کنند. از جمله این بیماری ها می توان به آرتریت روماتویید اشاره کرد...
این بیماری حتی ممکن است در ابتدا با علایم پوستی تظاهر کند و چه بسا همین علایم پوستی تشخیص بیماری را تایید می کنند. اگرچه آرتریت روماتویید را نوعی بیماری مفصلی می دانیم اما این بیماری و بسیاری از داروهایی که برای درمان آن استفاده می شود، روی پوست تاثیر دارد و باعث بروز مشکلاتی نظیر حساسیت ، بثورات پوستی و توده های بافتی می شود.
حدود ۲۰ درصد از افراد مبتلا به آرتریت روماتویید مبتلا به ندول یا نوعی توده های بافتی می شوند. این توده ها در سفیدپوستان بیشتر از سیاه پوستان دیده می شود و مردان را بیش از زنان درگیر می کند. ارث از جمله عواملی است که در بروز آن نقش دارد و این مشکل حتی قبل از تظاهرات مفصلی بیماری رخ می دهد. این توده های بافتی سخت، اندازه ای حدود یک نخود و حتی گاهی ۵ سانتی متر دارند و در مناطقی از بدن دیده می شوند که عضلانی نیست و پوست مستقیم از روی استخوان عبور کرده است؛ مثل قسمت هایی از مفصل که خم و راست می شوند، ساعد، انگشتان، پاشنه ها، آرنج و زانو. از دیگر مشخصات آنها، گردی، سفتی در لمس و تحرک است و رنگ آنها با پوست معمولی تفاوتی ندارد. در قسمت های عمقی پوست قرار دارند، به تعداد زیاد یا گاهی منفرد هستند. درد ندارند و پوسته پوسته نمی شوند فقط اگر در کف دست یا پشت دست باشند ممکن است باعث ناراحتی بیمار شوند.
این ندول ها گاهی به مرور زمان زخم یا دچار عفونت می شوند که در این صورت نیاز به مراقبت های بیشتری دارند. در صورتی که بیماری آرتریت روماتویید درمان شود، این مشکلات پوستی نیز برطرف خواهند شد. تزریق کورتون به کاهش تعداد آنها کمک می کند و اگر عفونی یا دردناک شوند، می توان آنها را با جراحی برداشت.
بای واترز ها توده های دردناکی هستند که ممکن است در قسمت انتهای انگشتان دست ایجاد شوند.
برخی از داروهای آرتریت روماتویید به دلیل تاثیر روی ضخامت پوست و نازک کردن آن یا تداخل با فرایند لخته شدن خون می توانند خطر کبودی پوست را افزایش دهند. اینها شامل آسپیرین و کورتون هایی چون پردنیزون هستند.
واسکولیت یا همان التهاب عروق، تقریبا یک نفر از هر ۱۰۰ نفر بیمار را مبتلا می کند. عمده ترین عروق خونی که درگیر می شوند، شریان هایی هستند که خون را به پوست، اعصاب و ارگان های داخلی حمل می کنند. وقتی عروق خونی که خون را به سمت نوک انگشتان و اطراف ناخن ها می رسانند، درگیر می شوند، زخم های کوچکی در اطراف ناخن ها ایجاد می شود. درگیری عروق خونی بزرگ می تواند باعث بثورات دردناکی شود که اگر روی پاها باشد، بیمار درد زیادی را حس می کند و در صورت عدم رعایت نکات بهداشتی خطر عفونت او را تهدید می کند.
به دلیل اینکه بثورات پوستی می تواند علامتی از واکنش های آلرژیک به داروهایی چون متوتروکسات، ضدالتهاب های غیراستروییدی مثل ایبوپروفن، ناپروکسن و دیکلوفناک باشد، اگر بیمار دچار خارش پوستی شد، حتما باید به پزشک اطلاع دهد. در این صورت پزشک با توجه به نوع و شدت بثورات، داروها را کم و زیاد می کند یا حتی نوع آن را تغییر می دهد و در صورتی که لازم ببیند برای توقف واکنش های پوستی کورتون یا آنتی هیستامین تجویز خواهد کرد.
برخی از داروهای درمان کننده آرتریت روماتویید ممکن است حساسیت به نور خورشید را افزایش دهد و پوست را مستعد بیماری کند. از این رو به بیماران توصیه می شود از مواجهه با نور مستقیم خورشید پرهیز و حتما از ضد آفتاب استفاده کنند.
اگرچه مطالعه خاصی ارتباطی را بین تغذیه و بروز این بیماری نشان نمی دهد اما در برخی از افراد دیده شده است که خوردن برخی از مواد غذایی این بیماری و عوارض آن را تشدید می کند که از آن جمله می توان به شکر و پنیر و مواد افزودنی، گوجه فرنگی، تخم مرغ، بادمجان، غذاهای فراوری شده با مقدار زیادی مواد شیمیایی، غذاهای پرچرب، گوشت قرمز، شیر و محصولات لبنی اشاره کرد. البته اینها در همه افراد یکسان نیست. خوردن این مواد ممکن است زمینه را برای افزایش واکنش های التهابی آماده و تورم مفاصل و عوارض پوستی بیماری را تشدید کند.
منبع:aftabir.com
منبع :rheumoc.com