تأثیر احتمالی تزریق سلول‌های بنیادی بر عوارض سکته مغزی

پزشکان دانشگاه ادینبوروی اسکاتلند می‌گویند تزریق سلولهای بنیادی به مغر پنج بیمار که سکته مغزی کرده بودند باعث بهبود حرکت، هوشیاری و تعادل آنها شده بدون آنکه عوارض جانبی داشته باشد. با این حال به گفته دانشمندان هنوز زود است درباره سودمندی این روش درمانی نتیجه‌گیری شود.

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز به نقل از بی بی سی، برای این درمان آزمایشی، نه بیمار که بین ۶۰ تا ۹۰ سال سن داشتند انتخاب شدند و بی خطر بودن روش در آنها برررسی شد. تمام این بیماران بین شش ماه تا پنج سال قبل سکته مغزی کرده بودند.

سپس به قسمتهایی از مغز آنها که بعلت سکته مغزی آسیب دیده بود، سلولهای بنیادی جنینی تزریق کردند.

پروفسور کیت میور استاد دانشگاه گلاسکو که این تحقیق را سرپرستی کرده می گوید از بهبود خفیف تا متوسط عملکرد این بیماران شگفت‌زده شده چرا که حتی انتظار بهبود در یکی از آنها را هم نداشته است.

البته هنوز نمی توان با قطعیت گفت آیا این بهبود ناشی از تزریق سلولهای بنیادی است یا بعلت اینکه به این بیماران در حین درمان توجه ویژه‌ای شده است.

تا به حال تصور بر این بوده که شش ماه بعد از سکته مغزی، در مغز مبتلایان به عوارض سکته مغزی بهبودی ایجاد نخواهد شد.

اما به گفته پروفسور میور تغییرات “جالب” و “شگفت انگیزی” در این بیماران دیده شده؛ مثلا بیماری که سالها فلج کامل بوده اکنون انگشتهایش را تکان می دهد.

“ما دیدیم که بیماران شروع به حرکت در خانه کردند در حالیکه پیش از آن برای حرکت نیاز به کمک داشتند و آگاهی بعضی بیماران از آنچه در اطرافشان می گذرد بهتر شده است.

این تغیییرات کوچک به بیماران کمک می کند تا کارهای روزمره مثل لباس پوشیدن را بهتر انجام دهند و وابستگی‌شان به دیگران کمتر شود.

با توجه به نتایج مثبتی که در مرحله اول این تحقیق بدست آمد، مرحله دوم آن امسال آغاز می‌شود. در این مرحله باید به این سوال پاسخ داد که بهبود بیماران تا چه اندازه بعلت درمان با سلولهای بنیادی است.

حتی اگر در مرحله دوم سودمندی استفاده از سلولهای بنیادی ثابت شود، تا زمانی که این شیوه در سطح وسیع بکار گرفته شود، به سالها زمان نیاز است.

در مرحله سوم تحقیق که باید بشکلی گسترده انجام شود، پژوهشگران به این سوال پاسخ خواهند داد که این درمان برای چه کسانی مفید است و در چه مرحله‌ای از بیماری باید درمان را با سلول بنیادی انجام داد.

استفاده از سلولهای بنیادی که از جنین گرفته می شود منتقدانی دارد که این کار را اخلاقی نمی‌دانند.

لرد آلتون از فعالان مبارزه با سقط جنین می‌گوید “مطمئنا از جنین نمی‌توان برای استفاده از سلولهای بنیادی‌اش رضایت گرفت و همین ملاحظات اخلاقی مهمی را مطرح می کند.”

 منبع : پزشکان بدون مرز

سکته مغزی

تعریف سکته مغزی : سکته مغزی یک آسیب حاد مربوط به سیستم عصبی است  که در آن ، جریان  تامین کننده مواد مغذی و اکسیژن قسمتی از مغز قطع می شود.در نتیجه ، عملکرد عصبی ناحیه آسیب دیده مختل می شود . به بیان دیگر اگر خونرسانی به قسمتی از مغز دچار اختلال شده و متوقف گردد٬این قسمت از مغز دیگر نمی‏تواند عملکرد طبیعی خود را داشته باشد.این وضعیت را اصطلاحاً سکته مغزی می‏نامند. سکته مغزی در مردان بیشتر از زنان است و می تواند موجب تظاهرات عصبی زیادی مثل فلج نیمه بدن، اختلال تکلم و اختلال در راه رفتن ‌شود. علایم سکته مغزی در بیشتر افراد علایم سکته مغزی به سرعت و در عرض چند ثانیه یا چند دقیقه بعد از انسداد رگ خود را نشان می‏دهند.علایم هر سکته مغزی بستگی به قسمتی از مغز دارد که دچار گرفتاری شده است.این علایم امکان دارد شامل موارد زیر گردد: ۱-ضعف و کرختی صورت وبازوها یا پاها به خصوص در یک طرف بدن و فلج شدن آنها 2-عدم تعادل و لنگ زدن 3-اختلال در تکلم یا در درک کلام 4-اشکال در بلع 5-کرختی و سوزش قسمت‌های بدن-اشکال در درک وضعیت و موقعیت 6-دو بینی-تاری دید یا از دست دادن بینایی به خصوص در یک چشم 7-سردرد شدید و ناگهانی 8-از دست دادن حافظه کوتاه مدت وطولانی مدت-اختلال در قضاوت 9-سرگیجه بدون دلیل و سقوط ناگهانی ۱0-بی اختیاری ادرار و مدفوع ۱1-اشکال در پیدا کردن کلمات و فهمیدن آن چیزی که دیگران می‏گویند. ۱2-عدم توانایی در انجام حرکات ظریف. اگر سکته مغزی شدید باشد ٬ قسمت‏هایی از مغز که کنترل تنفس و فشار خون را بر عهده دارند ممکن است گرفتار شده و یا اینکه ممکن است شخص به اغماء رفته و نتایج مرگباری را به دنبال داشته باشد. عوامل تشدید کننده بیماری سکته مغزی • سیگار کشیدن‌ 1. چاقی 2. رژیم‌ غذایی‌ پرچربی‌ یا پر نمک‌ 3. سن‌ بیش‌ از 60 سال‌ 4. فشار خون‌ بالا 5. دیابت شیرین 6. بیماری‌ شریان‌ کرونر 7. سابقه‌ خانوادگی‌ سکته‌ مغزی‌ 8. سوء مصرف‌ الکل‌ کمک های اولیه در سکته مغزی هنگام برخورد با بیمار سکته مغزی باید اطرافیان آرامش خود را حفظ کرده بیمار را در حالت سکون قرار داده و با اورژانس تماس بگیرند گاهی بیمار بی هوش می شود و به زمین می افتد و حتی قدرت تکلم را از دست می دهد . در این زمان نباید فریاد کرد و بدن بیمار را تکان داد .این اقدامات برای بیماران مبتلا به سکته مغزی غالبا وضع بیماررا وخیم تر می کند . باید دگمه های لباس بیمار را باز کرد. چون در این صورت مجرای تنفس بیمار باز می شود. اگر دست و پای بیمار در حالت انقباض عضلات باشد، باید بدن بیمار را محکم نگاهداشت . بسیاری از مبتلایان سکته مغزی استفراغ می کنند ، در حالت بیهوشی نمی توانند خود را کنترل کنند باید مراقب بوده غذاهای درون دهان خارج شود . پیشگیری‌  از سکته مغزی1. ورزش‌ منظم‌ 2. استفاده‌از رژیم‌ غذایی‌ کم‌چربی‌ و مصرف میوه ها و سبزی ها در رژیم غذایی روزانه 3. عدم استعمال دخانیات 4. کنترل‌ طبی‌ هرگونه‌ اختلال‌ مزمن‌ مثل‌ دیابت‌ 5. کنترل‌مرتب‌فشار خون‌ و در صورت بالا بودن مراجعه به‌ پزشک‌ 6. در بیمارن دارای سابقه سکته قلبی و بیماران مبتلا به فشار خون و دیابت مصرف روزانه‌ آسپرین زیر نظر پزشک 7. در صورت وجود علائم هشدار دهنده باید هر چه سریع تر به با پزشک مشورت کرد این علائم عبارتند از : گزگز ناگهانی  و بی علت  و یا ضعف و کرختی یک طرف بدن ، سردرد شدید ناگهانی ، تاری دید ، اشکال در تکلم ،لغزش یا نداشتن  تعادل . درمان‌ برای درمان سکته مغزی از روش جراحی و درمان با داروهای ضد انعقادی‌ و ضد فشار خون و در برخی از موارد از روشهای  فیزیوتراپی‌، کاردرمانی‌ و گفتار درمانی استفاده می شود .

منبع : سایت وزارت بهداشت ودرمان

ورزش و سکته مغزی

ورزش و سکته مغزی     
تحقیقات نشان می دهند که فعالیت بدنی همانطور که از حمله قلبی پیشگیری می کند، می تواند به پیشگیری از سکته ی مغزی ای که در اثر نقص خون رسانی رخ می دهد نیز کمک کند. در یک مطالعه محققان دریافتند که بروز سکته ی مغزی، در افرادی که با شدت متوسط و بیشتر ورزش می کنند، در مقایسه با کسانی که کم ورزش می کنند یا ورزش نمی کنند کمتر از نصف است.
شواهد نشان می دهند که برای دستیابی به منافع ورزش در کاهش خطر سکته ی مغزی به ورزش سنگین نیازی نیست. پیاده روی، دوچرخه سواری، باغبانی، حرکات موزون و انجام کارهای مربوط به گل و گیاهان منزل نیز فعالیتهای مناسبی هستند.
مطالعات نشان می دهند که تداوم فعالیت با شدت متوسط برای پیشگیری از سکته ی مغزی، بسیار بیشتر از شدت فعالیت اهمیت دارد.
تکنیکهای ورزشی مختلفی نیز برای بازگرداندن نیروی حرکتی افراد پس از سکته ی مغزی وجود دارد. این فعالیتها باعث بهتر شدن حرکات عضلانی و افزایش جریان خون شده و تنش، انقباضات عضلانی و سفتی عضلات که در اثر سکته مغزی ایجاد شده اند را تا حد زیادی بهبود می بخشد.
● برخی از این ورزشها شامل:
▪ چی کونگ
▪ شیاتسو (نوعی ماساژ ژاپنی که با فشار روی نقاط خاصی صورت می گیرد)
▪ ماساژ
▪ یوگا
▪ تای چی و .... هستند.
شنا در آب گرم نیز یک ورزش بسیار مفید در بازگرداندن فعالیت حرکتی عضلات محسوب می شود و تا حد زیادی می تواند مانع تحلیل رفتن عضلات آسیب دیده شود.
منبع:aftabir.com

تحریک مغناطیسی مغز TMS & rTMS

TMS مخفف (Trans cranial Magnetic Stimulation) یا تحریک مغناطیسی مغز از راه جمجمه می باشد. TMS یک روش غیر تهاجمی (Non Invasive) برای تحریک نورونهای مغزی است. جریان های ضعیف الکتریکی در اثر میدانهای مغناطیسی که به سرعت تغییر می کنند در مغز ایجاد شده و باعث تحریک سلولهای مغزی می شود (القای الکترومگنتیک). با این روش فعالیت مغز می تواند با کمترین احساس درد و discomfort تحریک شده و عملکرد جریانها و ارتباطات درون مغز بررسی شود. مزیت TMS امکان انجام آن در بیمار بهوش (Awake) و دیدن همزمان اثرات تحریک می باشد.

rTMS یا (Repetitive Trans cranial Magnetic Stimulation) می تواند اثرات ماندگار (Long lasting effects) در مغز ایجاد کند. مطالعات بسیاری نشان داده اند که rTMS می تواند یک روش درمانی بعضی حالات نورولوژیک مانند میگرن[Migraine]، سکته مغزی[Stroke]، بیماری پارکینسون و دیستونی، Tinnitus و حالات روانپزشکی مانند Major Depression و Auditory Hallucinations باشد.

تاریخچه:
اصول تحریک القایی مغز با جریانهای مغناطیسی اولین بار در قرن 19 مورد استفاده قرار گرفت. اولین TMS موفقیت آمیز در سال 1985 توسط دکتر Barker در Sheffield انگلیس انجام شد و هدف آن نشان دادن انتقال ایمپالسهای عصبی از مغز به نخاع بود.

تأثیرات روی مغز
جزئیات دقیق اثر TMS روی مغز هنوز در حال بررسی می باشد. مطالعات فعلی دو نوع تأثیر را بر اساس روش تحریک نشان می دهند.

1. تحریک منفرد یا دو تایی Single or Paired pulse TMS

تحریک در این روش باعث دیولوریزاسیون و تخلیه الکتریکی نورونهای نئوکورتیکال در زیر منطقه تحریک می شوند که در صورت استفاده در Primay Motor Cortex می تواند باعث فعالیت عضلانی بصورت پتانسیل برانگیخته عضلانی (MEP) شود که با EMG قابل رکورد می باشد. درصورت استفاده روی کورتکس اکسیتیپال (Phosphenes) یا نورهای فلش مانند توسط بیمار احساس می شود. در بیشتر مناطق دیگر مغزی بیمار بصورت هوشیار هیچ احساسی نخواهد کرد ولی رفتارهای وی می تواند اندکی تغییر کند (مثل زمان پاسخگویی به یک فعالیت). تغییرات فعالیت مغزی می توانند با fMRI یا PET دیده شوند. تغییرات ایجاد شده با Single pulse TMS بیشتر از زمان تحریک دوام نمی آورند.

2. rTMS

rTMS باعث تغییراتی می شود که بیشتر از زمان تحریک دوام می آورند.rTMS می تواند باعث تحریک یا کاهش تحریک پذیری مسیرهای Corticospinal یا Corticocortinal بر اساس شدت تحریک، محل Coil و فرکانس تحریک شود. تغییرات سیناپسی بصورت LTP (Long Term Potentioation) و LTD (Long Term Depression) می تواند ایجاد شود.

استفاده بالینی

استفاده از TMS و rTMS را می توان به کاربرد های درمانی و تشخیصی تقسیم نمود.

• کاربرد های تشخیصی

TMS امروزه برای اندازه گیری فعالیت جریانهای خاص مغزی در انسان استفاده می شود. بیشترین استفاده شایع اندازه گیری MEP (ارتباط کورتکس اولیه مغزی با عضلات) می باشد که شامل پارامتر هایی چون MEP Amplitude، MEP Lateny، Central Motor Conduction Time می باشد و بیشترین استفاده آن در Stroke، ضایعات ستون فقرات ،MS و MND (بیماریهای نرون محرکه) می باشد. از موارد دیگر اندازه گیری SICI (Short Interval Intracortiocal Inhibition) که جریانهای داخل کورتس را بررسی می کند می باشد.
Plasticity مغز را می توان با rTMS و تحریک Theta burst اندازه گیری کرد.

• کاربرد های درمانی

مطالعات زیادی تأثیرات درمانی TMS و rTMS را در حالات نرولوژیک و روانپزشکی نشان داده اند.
از موارد گزارش شده می توان بیماری های زیر را نام برد:

• افسردگی (Depression) شدید و مقاوم به درمان
• توانبخشی بیماران سکته مغزی Stroke و ضربه مغزی TBI
• Pain Management و درد های مزمن
• پارکینسون
• کاهش درد در Fibromyalgia
• سر درد Migrants
• OCD
• Epilepsy
• Phantom limb
• Aphasia
• Tinnitus
• Hemispatial Neglect
• Hallucination های شنوایی در اسکینروفرنیا
• دیسفاژی
• دیستونی
• A.L.S

FDA Approval

از اکتبر 2008 TMS جهت درمان MD که قبلاً توسط دارو درمان شده و نتیجه رضایت بخشی حاصل نشده بود مورد تأیید FDA قرار گرفت. استفاده از آن در سایر بیماریهای نورولوژیک و Stroke Rehabilitation در مراکز تحقیقاتی انجام می شود.

اطلاعات تکنیکی

TMS بطور کلی القای جریانهای الکتریکی یک کویل حاوی سیم در نزدیکی سر بیمار قرار می گیرد. کویل توسط تخلیه سریع یک خازن بزرگ شارژ شده و یک جریان سریع در آن بر قرار می شود. این جریان باعث ایجاد میدانهای مغناطیسی مخروطی شکل در زیر آن می شود که در نهایت منجر به ایجاد جریانهای الکتریکی در مغز در جهت مخالف می گردد. این میدان معمولاً 3-2 سانتیمتر در مغز نفوذ می کند.
شدت میدان مغناطیسی بکار رفته 2 تسلا در ناحیه Coil و 0.5 تسلا در کورتکس مغز می باشد. Rise time جریان msec 70-100 می باشد. فرکانس زیر 1 هرتز (Slow TMS) و بالای 1 هرتز (Rapid rate TMS) نامیده می شود. همچنین بر اساس شکل موج می توان آن را به انواع مونوفازیک Monophonic یا بی فازیک Biphasic تقسیم کرد.

منبع: وبلاگ دکتر فروغ 

برچسب‌ها: تحریک مغناطیسی مغز TMS, rTMS, سلولهای مغزی, سکته مغزی, مغناطیس