وبلاگ شخصی دکتر امیرهوشنگ واحدی

دکتر امیر هوشنگ واحدی متخصص طب فیزیکی و توابخشی، درمان بیماریهای ستون فقرات، عصبی، عضلانی و مفصلی و ... مطب کرج، جهانشهر-روبروی بیمارستان مدنی

وبلاگ شخصی دکتر امیرهوشنگ واحدی

دکتر امیر هوشنگ واحدی متخصص طب فیزیکی و توابخشی، درمان بیماریهای ستون فقرات، عصبی، عضلانی و مفصلی و ... مطب کرج، جهانشهر-روبروی بیمارستان مدنی

درمان کمر درد بدون جراحی



حال از  تاثیر تزریقات داخل ستون فقرات (ترانس فورامینال) در درمان دردهای کمر و پا ناشی از دیسکهای کمری برایتان می گویم تا با خیال راحت کمردرد خود را درمان کنید.

تزریق استروئید به داخل فضای اپیدورال کمری بیش از نیم قرن است که بعنوان یکی از درمانهای دردهای سیاتیکی کمر به کار برده میشود.با توجه به اینکه در مورد تاثیر این روش در درمان طولانی مدت بیماران مبتلا به دیسکهای کمری اختلاف نظرهایی وجود دارد در ادامه مطلب به ذکر مطالبی راجع به این روش درمانی می پردازم.

ستون فقرات کمری از پنج مهره استخوانی تشکیل شده است که بخش بالایی ستون فقرات را به لگن وصل می کنند. در بین این پنج مهره دیسکهای کمری وجود دارند.هر دیسک از دو قسمت تشکیل شده است یک قسمت داخلی (نوکلئوس) که حالت ژله ای و نرم دارد و یک لایه خارجی که مانند حلقه ای قسمت میانی را در بر گرفته است . لایه خارجی حالت فیبری و ارتجاع پذیر دارد (آنولوس فیبروزوس).مشخصات ساختمانی دیسک سبب میشود دیسک بتواند با انعطاف پذیری فشارهای وارد آمده بر ستون فقرات را خنثی نماید.


در دو طرف هر مهره دو سوراخ وجود دارد که فورامن نامیده میشوند. رشته های نازک عصبی که از نخاع برای عصبدهی به پاها جدا میشوند از طریق این فورامن ها از ستون فقرات خارج میشوند.

زمانی که دیسکهای کمر آسیب میبینند در موارد خفیف دچار تغییر شکل میشوند و در موارد شدید تر قسمتی از لایه خارجی آنها پاره شده و ماده نرم داخلشان به بیرون راه پیدامینماید.تماس این ماده و فشار ناشی ازدیسک بر محل خروج عصب در ناحیه فورامن سبب ایجاد کمر درد و دردهای سیاتیکی ( فشار روی عصب سیاتیک ) می شود که میتواند بهمراه درجاتی از بی حسی گزگز و مور مور شدن درپاها انتشار یابند.

 بدن انسان قدرت ترمیم بسیار زیادی دارد وبلافاصله پس از ایجاد آسیب فرایند ترمیم و باز سازی شروع میشود. وجود التهاب و واسطه های التهابی در محل بیرون زدگی دیسک از این فرایند جلوگیری مینماید خصوصا اینکه قسمت داخلی دیسک که به  بیرون راه می یابد بصورت بالقوه سبب ایجاد التهاب و تورم و فشار مضاعف بر ریشه عصبی می شود.

انجام تزریق اپیدورال بخشی از مسیر درمان در بیماران مبتلا به کمردرد یا دردهای سیاتیکی اندام تحتانی میباشد.

این کار در بیمارانی بکار میرود که به  روشهای ساده تری مانند درمان دارویی – استراحت – فیزیوتراپی – آب درمانی پاسخ مناسبی نداده اند. انجام این تزریقات یک روش درمان میباشد که به بدن بیمار فرصت ترمیم رامیدهند تا حتی المکان از انجام عمل جراحی باز اجتناب شود.

روش انجام این تزریق نقش مستقیمی را در ایجاد اثر درمانی و پایداری این درمان دارد.

روشهای قدیمی این کار که توسط نیدلهای درشت اپیدورال در ناحیه خط وسط ستون فقرات (اینترلامینار) و بدون استفاده از فلوروسکوپ انجام میشده و شاید هنوز در بعضی مراکز درمانی انجام میشود جای خود را تکنیک جدید ترانس فورامینال داده اند.در جدید ترین مقالاتی که در این زمینه منتشر شده است تاثیر روشهای قدیمی تزریق اپیدورال را در درمان بیماران بسیار اندک توصیف نموده اند و شرط ایجاد اثر درمانی را انجام این کار بروش ترانس فورامینال تحت فلوروسکوپی دانسته اند.  مهارت پزشک در بکار گیری این تکنیک دقیق بر موفقیت عمل افزوده و سبب کاهش عوارض میشود.

در روش ترانس فورامینال از نیدل های نازکی استفاده میشود که آسیبی به باف عصبی وارد نگردد.بیمار در اتاق عمل وبصورت سرپایی پذیرش میشود. این کار نیاز به بیهوشی ندارد و با بیحسی موضعی انجام میشود.با توجه به تکنیک و لوازم بکار گرفته شده ای کار دردناک نمی باشد و بیماران تجربه ناخوشایندی از انجام آن ندارند.









فلوروسکوپ نوعی وسیله تصویر برداری است که توسط اشعه ایکس تصویر لحظه به لحظه از مراحل انجام تزریق را به ما میدهد. دقت میلیمتری این تصاویر سبب صحت کار و اجتناب از آسیب به بافتهای ستون فقرات میگردد.

 مراحل انجام تزریق ترانس فورامینال  پانزده تا بیست دقیقه به طول می انجامد و بیمار میتواند یک ساعت پس از انجام عمل ترخیص شده و با پای خودش به منزل برود.

در انجام این تزریقات داروهای استفاده شده پس از24 تا 48 ساعت تاثیر درمانی خود را نشان داده و وضعیت عمومی رفته رفته رو به بهبود میرود.با از بین رفتن التهاب و فشار از روی عصب درگیر مکانیسم ترمیم داخلی دیسک و فضاهایی که قبلا تحت فشار بوده را به وضعیت طبیعی نزدیک میکند . بیماران در چند روز اول پس از تزریق استراحت نسبی دارند و پس از آن تمرینات ورزشی خاصی را شروع مینمایند.  6 تا ۱۲هفته پس از تزریق وضعیت بهتر می شود و در صورت رعایت شرایط توصیه شده به بیماران بهبودی طولانی مدت به دست می آید.

در آخرین تحقیقاتی که بصورت طولانی مدت روی انجام این روش در بیماران مبتلا به فتق دیسکهای کمری در مقایسه با جراحی باز انجام شده این روش در 71 تا 84 درصد موارد سبب درمان بیماران شده است. این اثر در بیماران با فتق یکطرفه دیسک که باعث تنگی یکطرفه فورامن (سوراخ خروجی عصب) هستند بیشترمیباشد.


منبع :دکتر حیدریان



درمان درد کمر


درمان کمردردهای مختلف براساس تشخیص بالینی علت زمینه ای درد تعیین می شود.


درمان محافظه کارانه

در اکثر بیماران، کمردرد بدون نیاز به جراحی درمان می شود. در کمردرد های حاد و کوتاه مدت، درمان های خاص خانگی موثر واقع می شوند. این درمان ها عبارتند از:

-توصیه به فعال بودن

-استفاده از ضددردها مثل داروهای ضددرد غیر استروئیدی(مانند ایبوپروفن یا دیکلوفناک) یا استامینوفن

-دستکاری مهره ها در دردهای حاد یا مزمن. معاینه مخصوص بالینی می تواند مشخص کند که کدام موارد بهتر به دستکاری پاسخ می دهند.

-شل کننده های عضلانی برای کمردردهای حاد یا مزمن

-داروهای ضد افسردگی برای کمردردهای مزمن

-ورزش برای کمردردهای مزمن

-برنامه های ویژه و منظم درمانی برای کمردردهای تحت حاد یا مزمن

-مصرف منظم مسکن های بدون نیاز به نسخه ممکن است تنها کار ضروری باشد

-استراحت به مدت کوتاه مفید است ولی طولانی تر شدن آن از 2 روز درواقع بیشتر زیان آور است تا مفید

-چنانچه درمان های خانگی بی فایده بودند به پزشک مراجعه نمایید تا داروهای قویتر یا درمان دیگری توصیه کند

-در اکثر موارد، داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی(مثل ایندومتاسین، دیکلوفناک، ایبوپروفن و ...) یا در بعضی موارد، شل کننده عضلانی به منظور تسکین کمردرد خفیف تا متوسطی که با مسکن های بدون نسخه بهبود نمی یابند تجویز می شوند. داروهای مخدر مثل کودئین یا هیدروکودن را می توان تحت نظر دقیق پزشک برای مدت کوتاه استفاده کرد.

-مقادیر کم انواع خاصی از داروهای ضد افسردگی به ویژه داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای(مثل آمی تریپتیلین)، مستقل از اثر آنها بر افسردگی موجب تسکین کمردرد می شوند.

-فیزیوتراپی و ورزش

فیزیوتراپیست ها از درمان های مختلفی شامل کمپرس گرم، کمپرس یخ، اولتراسون، تحریک الکتریکی و روش های آزادسازی عضله برای تسکین درد عضلات و بافت های نرم کمر استفاده می کنند. سپس با تسکین درد، ورزش های اختصاصی برای افزایش انعطاف پذیری بدن، تقویت عضلات پشت، کمر و شکم و بهبود وضعیت بدن تجویز می شود. استفاده منظم از این روش ها از عود کمردرد پیشگیری می کند.

-درمان های تزریقی

چنانچه درد با روشهای قبلی تسکین نمی یابد و به ساق پا انتشار پیدا می کند، ممکن است از تزریق کورتون به داخل فضای اطراف نخاع(فضای اپیدورال) استفاده شود. تزریق کورتون به کاهش التهاب اطراف ریشه های عصبی کمک می کند ولی معمولا مدت تسکین درد کمتر از 6 هفته است. در بعضی موارد از تزریق داروهای بی حس کننده به داخل یا نزدیک ساختمان هایی که تصور می شود موجب بروز کمردرد شده اند استفاده می شود. مطالعات اولیه نشان داده اند که سم بتولیسم(بوتوکس) نیز ممکن است احتمالا از طریق فلج کردن عضلات دچار اسپاسم موجب تسکین کمردرد شود. معمولا اثر تزریق بوتوکس 3 تا 4 ماه باقی می ماند.

-رفتار درمانی

-طب سوزنی ممکن است برای کمردردهای مزمن موثر واقع شود

-درمان های جدیدتر عبارتند از ماساژ درمانی(که در برخی بیماران موثر واقع می شود) و کمپرس با یخ یا کیف آب گرم(یا حرارت مرطوب) که ممکن است مفید واقع شود، یوگا. اصلاح تفاوت طول بین دوپا ممکن است مفید واقع شود(برای این کار، کفی لاستیکی یا  چوب پنبه ای محکمی را در داخل کفش پای کوتاهتر قرار دهید، البته در صورتی که تفاوت بین طول دو ساق 1 سانتی متر یا کمتر باشد. چنانچه این اختلاف بیشتر است از کفاش بخواهید کف و پاشنه مخصوصی برایتان لسازد).

-در هر مورد ممکن است استفاده از انواع درمان ها به منظور یافتن بهترین درمان موثر ضرورت یابد. تقریبا در همه موارد، فیزیوتراپی و یا برنامه ورزشی منظم شامل کشش و تقویت عضلانی بخشی از برنامه توان بخشی را تشکیل می دهند.

-نقش داروهای مخدر برای کمردردهای مزمن مشخص نیست

درمان جراحی

درمان جراحی هنگامی توصیه می شود که درمان محافظه کارانه موفقیت آمیز نباشد یا بیمار دچار علایم عصبی محدودکننده مانند ضعف ساق پاها و بی اختیاری ادرار یا مدفوع شود که در فتق شدید دیسک کمری، آبسه مهره ای یا سندرم دم اسب روی می دهند. روش های جراحی موثری برای کمردردهای مرتبط با عضله و بافت نرم وجود ندارد.

سایر موارد ضرورت جراحی عبارتند از:

-بیماری تحلیل رفتگی شدید دیسک مهره ای

-تنگی کانال مهره ای

-اسپوندیلولیستزیس

-اسکولیوز(انحنای طرفی ستون فقرات)

-شکستگی فشاری

-ناپایداری مهره ای

-ضربه های مهره ای

-بدخیمی های مهره ای(سرطان)

-هماتوم(تجمع خون) در مهره

-تغییر مکان دیسک مهره ای

شایعترین نوع جراحی در کمردردها عبارتند از:

میکرودیسککتومی(بریدن و برداشتن دیسک مهره ای با کمک میکروسکوپ) ، دیسککتومی(بریدن و برداشتن دیسک مهره ای) ، لامینکتومی(بریدن و برداشتن قوس پشتی مهره) ، فورامینکتومی(بریدن و برداشتن سوراخ مهره ای) یا ادغام مهره ای.

از روش های جراحی دارای تهاجم کمتر باید از کاشت محرک نخاع که به طور معمول برای کنترل نشانه های دردهای ریشه ای عصبی مزمن(سیاتیک) به کار می رود نام برد. قراردادن دیسک کمری مصنوعی روش جدیدتری است که برای بیماری های استحاله ای دیسک به کار می رود و در نتیجه آن، حرکت مهره حفظ می شود.

واردآمدن فشار به وسیله دیسک مبتلا به فتق یا بیرون زدگی، بر عصب اصلی ای که به سمت پایین ساق پا می رود و عصب سیاتیک نام دارد، موجب بروز درد واضح و تیر کشنده ای از نشیمن تا ساق پا می شود.

مفاصلی که بیش از همه دچار آرتروز می شوند عبارتند از: مفاصل لگن، دست ها، زانوها و کمر.

در بعضی موارد التهاب مفصل(آرتریت ، آرتروز) مهره منجر به تنگ شدگی فضای اطراف نخاع می شود که به آن تنگی مجرای مهره ای می گویند.

درمان های جایگزین

کایروپراکتیک(chiropractic)

کمردرد یکی از شایعترین علل مراجعه بیماران به متخصصان کایروپراکتیک است. با پزشک درباره مناسب ترین متخصص برای نوع مشکل خود مشورت نمایید. علاوه بر متخصص کایروپراکتیک، بسیاری از متخصصان بیماری های استخوان و بعضی از فیزیوتراپیست ها در زمینه دستکاری مهره ها آموزش دیده اند. کایروپراکتیک به مجموعه ای از تدابیر درمانی گفته می شود که دستگاه عصبی را تعیین کننده سلامتی و بیماری می داند و سعی می کند با دستکاری ساختارهای بدن به ویژه ساختمان های ستون مهره ها، عملکرد هنجار را برقرار نماید.

عمل بسته دیسک

برای آشنایی با این عمل بر روی لینک زیر کلیک کنید.

بهترین درمان دیسک کمر

طب سوزنی(acupuncture)

طب سوزنی در بعضی از بیماران مبتلا به کمردرد موجب تسکین درد می شود و بعضی از انواع درد مزمن را کاهش می دهد. در طب سوزنی، سوزن های استریل از جنس فولاد ضد زنگ، در نواحی خاصی از پوست بدن داخل می شوند.

ماساژ(massage)

چنانچه کمردرد در اثر عضلات دچار تنش یا در اثر کار بیش از حد ایجاد شده باشد، ممکن است ماساژ درمانی به شل شدن عضلات کمک کند.

عوامل خطر کمردرد

عواملی که خطر ایجاد کمردرد را افزایش می دهند عبارتند از:

-استعمال دخانیات

-چاقی

-سن بالا

-جنسیت مونث

-کار بدنی سنگین و شدید

-کار نشسته بی تحرک

-کار پر استرس

-اضطراب

-افسردگی

اکثر کمردردها به تدریج با درمان های خانگی و مراقبت شخصی بهبود می یابند. با این که ممکن است چند هفته طول بکشد تا کمردرد به طور کامل برطرف شود معمولا ظرف 72 ساعت از مراقبت شخصی مقداری بهبودی حاصل می شود. در غیر این صورت به پزشک مراجعه کنید. در موارد نادر، کمردرد نشان دهنده ی مشکل پزشکی جدی است. در صورت وجود موارد زیر فورا به پزشک مراجعه کنید:

-چنانچه درد دایمی یا شدید به ویژه در هنگام خواب، شب یا در وضعیت درازکش ایجاد می شود

-چنانچه کمردرد به یک یا هر دو ساق پا انتشار می یابد و به ویژه به زیر زانوها می رسد

-چنانچه درد با ضعف، کرختی یا گزگز یک یا هر دو ساق همراه است

-چنانچه درد مشکلات مدفوعی یا ادراری جدید را سبب شده است

-چنانچه کمردرد با درد یا ضربان در ناحیه شکم و یا با تب همراه است

-در مواردی که کمردرد به دنبال به زمین افتادن، یا واردآمدن ضربه به کمر ایجاد شده است

-اگر کمردرد با کاهش وزن توجیه نشده همراه است

-در صورتی که کمردرد برای اولین بار پس از 50 سالگی شروع شده است یا سابقه سرطان، پوکی استخوان، مصرف کورتون، بعضی داروها یا سوء مصرف الکل وجود دارد.


منبع :دکتر حیدریان

آندوسکوپی دیسک کمر


با پیشرفت تکنولوژی و گسترش سیستم های دیجیتالی و دوربین های پرقدرت و بسیار ظریف توانایی هایی جدیدی نیز در سیستم پزشکی ایجاد شد.پس از وجود میکروسکوپ در اعمال جراحی که باعث تحولی بزرگی در درمانهای جراحی شد اکنون سیستم های آندوسکوپی در تشخیص و درمان بسیاری از بیماریها وارد شده است.

آندوسکوپی جهت دستگاه گوارش از سالها پیش شروع شده و به تدریج در جراحی جهت لاپاراسکوپی نیز استفاده شده و بطور گسترده امروز بسیاری از اعمال جراحی که قبلا با بازکردن وسیع انجام می شد با انجام چند سوراخ کوچک و با حداقل عوارض و حداقل خونریزی انجام می شود .

از چند سال پیش آندوسکوپ وارد سیستم جراحی اعصاب نیز شد و بتدریج جایگاه بسیار خوبی در جراحی اعصاب بدست آورد.
آندوسکوپی جهت اعمال جراحی تومورهای قاعده جمجمه و جراحی های مغز و اخیراً در جراحی های ستون فقرات خصوصاً دیسک کمر نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

  مزایایی روش آندوسکوپی دیسک کمر

   انجام روش آندوسکوپی جهت جراحی دیسک کمر محاسن زیادی دارد که بطور خلاصه عبارتند از:

مزایای آندوسکوپی دیسک کمر:

- محل کوچک برش جراحی ۲ – ۱٫۵ سانتیمتر
- آسیب حداقل به عناصر نرمال ناحیه
- طول عمل کوتاه
- امکان ترخیص بیمار عصر روز عمل
- انجام فعالیت بلافاصله پس از عمل
- بازگشت به کار بعد از ۴-۶ هفته

 

 در چه مواردی می توان از روش آندوسکوپی استفاده کرد؟

 روش جراحی آندوسکوپی برای دیسک کمر در مواردی قابل انجام است که ضایعه و دیسک کمر در یک یا حداکثر دو فضا باشد، تنگی قابل ملاحظه در کانال ایجاد نشده باشد دیسک بصورت یک طرفه باشد و سانترال (مرکزی) نباشد.  و تغیرات رتروز و استخوانی وجود نداشته باشد.  این روش یک روش ایده آل برای افراد جوان که دچار هرنی دیسک کمری هستند می باشد.

منبع:دکتر بیژن فروغ