وبلاگ شخصی دکتر امیرهوشنگ واحدی

دکتر امیر هوشنگ واحدی متخصص طب فیزیکی و توابخشی، درمان بیماریهای ستون فقرات، عصبی، عضلانی و مفصلی و ... مطب کرج، جهانشهر-روبروی بیمارستان مدنی

وبلاگ شخصی دکتر امیرهوشنگ واحدی

دکتر امیر هوشنگ واحدی متخصص طب فیزیکی و توابخشی، درمان بیماریهای ستون فقرات، عصبی، عضلانی و مفصلی و ... مطب کرج، جهانشهر-روبروی بیمارستان مدنی

پیشگیری و رهایی از اسکولیوز

غربالگری کودکان در دبستان و مدارس راهنمایی می‌تواند به تشخیص زودرس کمک کند. اسکولیوز به ندرت دردناک است؛ لذا گاه بسیار دیر تشخیص داده می‌شود. والدین گاه، هنگام برهنه بودن بچه و تعویض لباس فرزندشان به علائم اسکولیوز توجه می‌کنند. بعضی از علائمی که والدین باید به آن توجه کنند عبارتند از:

  1. برجستگی یکی از شانه‌ها یا غیر قرینگی شانه‌ها؛
  2. غیر قرینگی ناحیه ی کمری و بالا بودن یک طرفه خط کمربند؛
  3. بالاتر بودن مفصل ران یک طرف نسبت به طرف دیگر؛
  4. لباس‌ها متناسب تن نیستند، خط لباس غیر قرینه می‌ایستد یا پاچه های شلوار غیرقرینه‌اند.
  5. فرد به یک طرف خود را خم می‌کند یا به شکل غیر طبیعی حرکت می‌کند.

به هر حال اگر هرکدام از موارد فوق را مشاهده کردید فوراً به پزشک جراح ستون فقرات مراجعه نمایید تا کودک شما را بررسی کند.

آنچه که هر پدر و مادری باید در مورد اسکولیوز بداند

بعضی ها فکر میکنند تشخیص اسکولیوز برای یک بچه تشخیصی ترسناک است ولی باید بدانیم که درمان مناسب میتواند موجب شود همین بچه زندگی طبیعی و فعالی داشته باشد.

اسکولیوز به معنای یک انحنای غیر طبیعی در ستون مهره است. اگر این انحنا کم باشد مشکلی ایجاد نمیکند و نیاز به درمان هم ندارد ولی در صورتیکه مقدار انحنا از حد مشخصی بیشتر باشد باید تحت درمان قرار گیرد. حتی وقتی که میزان انحنا کم باشد بچه باید هر چند وقتی یکبار به توسط پزشک معاینه شود چون ممکن است این انحنا افزایش پیدا کند. خطر این افزایش انحنا معمولا در زمان بلوغ جنسی است. اگر انحنا در حال افزایش باشد باید درمان شود حتی اگر مقدار آن کم باشد.

اسکولیوز معمولا زمینه خانوادگی دارد یعنی وقتی یک نفر در خانواده اسکولیوز دارد ممکن است این بیماری در بچه های آن خانواده هم بوجود آید. اسکولیوز در دختر بچه ها ده برابر پسرها دیده میشود پس میتوان گفت اسکولیوز هم مانند دررفتگی مادرزادی لگن یک بیماری مخصوص دخترها است.

اسکولیوز ارتباطی با بد ایستادن یا بد نشستن ندارد و اینطور نیست که اگر کسی بد بنشیند یا بد بایستد دچار اسکولیوز میشود. همچنین این بیماری ارتباطی به ورزش و یا به استفاده از کوله پشتی ندارد.

بهترین راه کشف اسکولیوز غربالگری آن در مدرسه است. تمام دختر بچه ها در مدرسه باید برای وجود یا عدم وجود اسکولیوز بررسی شوند. بروز اسکولیوز معمولا تدریجی و بدون درد است پس ممکن است تا وجود آن تا مدت ها از چشم بچه یا والدین او پنهان بماند. بهترین راه کشف اسکولیوز نگه کردن به پشت کمر و ستون فقرات بچه از پشت است. وقتی که ستون فقرات یک بچه سالم را در حالیکه سرپا ایستاده است از پشت نگاه میکنیم کاملا صاف و مستقیم بوده و در این حالت گردن کاملا در امتداد و بالای دنبالچه قرار گرفته است. دیگر علائم اسکولیوز عبارتند از

  • یک شانه بالاتر از شانه دیگر قرار میگیرد
  • کمر نامتقارن میشود
  • یک لگن ممکن است بالاتر از لگن دیگر قرار گیرد
  • ممکن است دنده های یک طرف برجسته تر از طرف دیگر به نظر برسند
  • وقتی بچه سرپا می ایستد به نظر میرسد که به یک طرف خم شده است

اگر والدین کوچکترین شکی به اسکولیوز داشتند باید بچه را زود برای معاینه به دکتر ببرند. وقتی که اسکولیوز زود تشخیص داده میشود درمان آن خیلی بهتر صورت میگیرد. گرچه اسکولیوز بجز تغییر شکل تنه علائم دیگری ندارد ولی در موارد شدید ممکن است موجی کمردرد، خستگی و تنگی نفس شود.

تشخیص اسکولیوز بر اساس معاینه و رادیوگرافی ساده است. انحنای بیش از 10 درجه را میتوان اسکولیوز نامید. درمان بر اساس سن بچه، میزان زاویه انحنا و اینکه تا پایان رشد بچه چند سال باقی مانده متغیر است و هدف از درمان اسکولیوز متوقف کردن یا کند کردن پیشرفت اسکولیوز است. اگر میزان زاوبه کم باشد فقط بچه تحت نظر قرار میگیرد. اگر زاویه بیشتر باشد معمولا درمان با کمربندها و بریس های خاصی انجام میشود. اگر زاویه بیش ار 45 درجه باشد معمولا نیاز به عمل جراحی وجود خواهد داشت.

عمل جراحی اسکولیوز عمل پیچیده ای است که چند ساعت طول میکشد و انجام آن نیاز به تخصص و تبحر ویژه ای در نزد پزشک جراح دارد.

منبع :ایران ارتوپدی