وبلاگ شخصی دکتر امیرهوشنگ واحدی

دکتر امیر هوشنگ واحدی متخصص طب فیزیکی و توابخشی، درمان بیماریهای ستون فقرات، عصبی، عضلانی و مفصلی و ... مطب کرج، جهانشهر-روبروی بیمارستان مدنی

وبلاگ شخصی دکتر امیرهوشنگ واحدی

دکتر امیر هوشنگ واحدی متخصص طب فیزیکی و توابخشی، درمان بیماریهای ستون فقرات، عصبی، عضلانی و مفصلی و ... مطب کرج، جهانشهر-روبروی بیمارستان مدنی

ام اس و فیزوتراپی

یکی از مشکلات اصلی ما،ضعف و محدودیت در حرکت است که از طرفی بعلت درگیری قسمتهای حرکتی در مغز و نخاع و از طرف دیگر بعلت کم حرکت شدن خودمان است . شاید شما هم به یکی از علل زیر حرکات خود را محدود کرده اید:
افسردگی و بی حوصلگی ،ترس ازافتادن یا جراحات دیگر و ناآگاهی (مثلاً ترس از ضرر داشتن فعالیت ) . کم بودن تحرک دارای عوارضی است مانند کوتاه شدن و ضعیف تر شدن عضلات ، زخم بستر ، یبوست و …


حتماً تابحال با فردی که دست یا پایش شکسته است برخورد داشته اید و شاهد بوده اید که پس از درمان شکستگی و بازکردن گچ ، بیمار در انجام حرکات آن عضو ناتوان شده است و نیازمند به فیزیوتراپی برای مدتی محدود بوده است . فرق ما با همین بیمار در این است که برای مدت نامحدودی به فیزیوتراپی محتاجیم .
شاید فکر کنید عملی نیست که همه روزه به یک فیزیوتراپیست رجوع کنید و شاید انجام مداوم این کار از نظر وقت و یا هزینه غیرممکن باشد.
اما با یک روش ساده می توانیم این مشکل را حل کنیم :
1- ابتدا به یک فیزیوتراپیست حاذق و دلسوز مراجعه می کنیم . یافتن او اصلاً مشکل نیست ! کافی است به یک مرکز فیزیوتراپی رجوع کنید و در صورتی که در آنجا راحت بودید و حس کردید به مشکلات شما توجه می شود و برایتان دقیقاً برنامه ریزی می کنند، می توانید همیشه به همان فیزیوتراپیست مراجعه کنید. بدیهی است علاوه بردقت و توجه متخصص مربوطه ، سلیقه شخصی شما هم بسیار مهم است و مثلاً فیزیوتراپیست انتخابی من ممکن است برای شما انتخاب مناسبی نباشد.
2- متخصص فیزیوتراپی شما را معاینه می کند و حرکتهای مناسب را به شما توصیه می کند و به صلاحدید ایشان چند جلسه ای در همان مرکز تمرین می کنید.
3- حرکاتی که فعلاً لازم دارید و تعداد و چگونگی انجام روزانه آنها در خانه را بیاموزید و در صورت نیاز به وسایل کمکی ، آنها را از فروشگاههای این نوع لوازم تهیه کنید و یا اگر می توانید مشابه آنها را برای خود بسازید.
4- هر روزه در منزل وقتی را به حرکات فیزیوتراپی اختصاص دهید و ضمن انجام این ورزشها سعی کنید بیشتر به بهبودی و تندرستی فکر کنید .
5- به صلاحدید فیزیوتراپیست هر چند هفته به او مراجعه کنیم تا هم درست انجام شدن حرکاتمان را بررسی کند وهم در صورت لزوم تغییراتی در نوع و تعداد حرکاتمان بدهد.
چند توصیه کلی :
■ منظور ما از انجام حرکات فیزیوتراپی رسیدن به وضعیت بهتر جسمی و روحی است نه شرکت در مسابقات المپیک ! پس در انجام ورزشها رعایت اعتدال را فراموش نکنیم …
بهترین حالت ، انجام تعداد کمی حرکت در نوبت های متعدد در طی روز است .
■ حرکات را تا مرز رسیدن به خستگی انجام بدهیم . در صورت تمایل پس از مدتی استراحت می توان دوباره حرکات را تکرار کرد.
■ هرموقعیتی که انجام حرکت را آسان کند مفید است ، بنابراین با توجه به سبک شدن وزن بدن در آب ، شنا یکی از مفید ترین ورزشها برای ما می باشد. البته نیازی به شنای حرفه ای نیست و اندکی هم که در آب دست و پایمان را تکان دهیم بسیار مفید است

آیا من باید فیزیوتراپی و ورزش های منظم داشته باشم ؟ ورزش های مناسب برای ام اس چیست؟
شما و پزشکتان بایستی تصمیم بگیرید که فیزیوتراپی در مورد شما ارزش خواهد داشت یا نه ؟ به دنبال تشدید علایم بیماری ، برای پزشکتان خیلی مفید است که شما را به بخش توانبخشی برای ارزیابی نیرو و ضعفتان بفرستد . اما خیلی مهم است که بدانیم چه چیزی فیزیوتراپی است و چه چیزی فیزیوتراپی نیست . فیزیوتراپی نباید به عنوان یکسری برنامه مداوم در بخش بیمارستانی قلمداد شود . بلکه بایستی به عنوان راهی برای امتحان تواناییهای در حال حاضر شما و کشف چگونگی افزایش آن تواناییها تلقی شود . یک متخصص فیزیوتراپی می تواند به شما کمک کند تا انرژی در حال حاضرتان را افزایش دهید و همراه با کار درمانی تکنیک های ذخیره انرژی را به شما آموزش دهد .
کارکنان توانبخشی ممکن است ورزش ها و وسایل کمکی خاصی را به شما پیشنهاد دهند تا در منزل در حد امکان به دیگران وابسته نباشید. ملاقات در منزل توسط متخصص کاردرمانی یا فیزیوتراپی ممکن است در ارزیابی سازشهای ممکنه درخانه خیلی مفید باشد.
با یک برنامه ورزشی منظم یا ورزش های توانبخشی شما قادر خواهید بود با حفظ موقعیت فیزیکی خوب در طول مسیری به راحتی گام بردارید.
این بدان معنا نیست که شما ورزش های سخت و پر انرژی انجام دهید فقط باید درحد توان خود ورزش کنید . بسیاری از افراد شنا کردن را به طو ر منظم ، یا برنامه های یوگا را در حفظ تونوس عضلات مفید می دانند بدون آنکه این اعمال باعث خستگی زیاد عضلات شوند.
زمانیکه شما در رابطه با زندگی با m s تجربه حاصل کنید قادر خواهید بود که در این مورد قضاوت کنید که چطور می توانید تا قبل از اینکه خسته شوید ورزش کنید .
بسیاری از فصول کتابها برنامه های ورزشی مانند یوگا ، شنا و اسب سواری را پیشنهاد می کنند

تاثیر ماساژ درمانی در درمان بیماری ام اس
ماساژ درمانی به عنوان یکی از درمان های جایگزین به کاهش اضطراب و سیر پیشرفت بیماری ام اس کمک می کند.
دکتر محمدرضا معتمد، متخصص مغز و اعصاب به خبرنگار باشگاه خبرنگاران گفت: ماساژ درمانی یکی از قدیمی ترین و آسان ترین روش‌های درمانی است که با تقویت گردش خون، سیستم ایمنی و احساس آرامش بر فشار خون، سیستم گوارشی، پوست و عضلات تاثیر دارد.
وی افزود: در آمریکای شمالی و جنوبی پرستاران از ماساژ درمانی مثل روش های درمانی دیگر استفاده می کنند و حتی این روش جزو مواد امتحانی در اخذ مدرکشان محسوب می شود.
این متخصص مغز و اعصاب خاطر نشان کرد: امروزه ماساژ درمانی برای افراد مسن، نوزادان نارس، بیماران دارای حملات قلبی و مغزی و بیماران مبتلا به ایدز مورد استفاده قرار می گیرد.
معتمد تصریح کرد: اثرات سودمند ماسا‍ژ طی مطالعاتی در بیماران ام اس نشان داده که افردی که از این روش استفاده کردند به طور قابل ملاحظه ای بلافاصله بعد از جلسات ماساژ شاهد کاهش اضطراب و افسردگی بوده اند و سیر پیشرفت بیماری در آنها کاهش پیدا کرد

انجام فیزیوتراپی ممکن است برای بیماران دچار ام اس مفید باشد
فیزیوتراپی میتواند برای بیماران ام اس مفید باشد.

بر اساس مجموعه تحیقات و شواهد علمی بمرور جمع شده فیزیوتراپی میتواند برای بیماران ام اس مفید باشد. همچنین فیزیوتراپی بعنوان جزئی از یک رویکرد کلی برای کمک در کنترل علائم ام اس مانند بی‌رمقی (fatigue) پیشنهاد شده است.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، اگر چه فیزیوتراپی دامنه‌های وسیع و رویکردهای بسیاری داشته و ما تنها در شروع بررسی این نکته هستیم که کدام دامنه و رویکرد برای بیماران ام اس بهترین است.
شواهد اینگونه نشان میدهند که برخی زمینه‌های فیزیوتراپی مانند تمرینهای قدرتی و تمرینهای هوازی منجر به افزایش توانایی در راه رفتن , ایستادن و در واقع کاهش خستگی و بی رمقی میشوند.

اما این واقعیت نیز وجود دارد که بیماران ام اس تفاوت زیادی با هم داشته و از نظر زمان ابتلا و شدت پیشرفت بیماری نیز با هم متفاوت هستند. چنین امری دلالت بر این مهم دارد که یک تمرین خاص را نمی‌توان برای همه توصیه نمود چون ممکن است برای برخی مفید نباشد.
بنابراین مهم است که انجام تمرینها زیر نظر یک فیزیوتراپ و با مشارکت سایر مراقبین بهداشت صورت گیرد تا هر کس متناسب با وضعیتی که دارد به انجام تمرینها پرداخته و در طول زمان به وضعیت جسمی بهتری دست یابد برای دستیابی به هدف فوق و دستیابی به بهترین روش تاثیرگذار روی سلامتی شخص تبادل اطلاعات , مشورت و همکاری صریح لازم است.
رویکرد درمانی خاص با توجه به منابع موجود بین درمانگرها . تجربه درمانگر , رجحان شخصی درمانگر و بیمار متفاوت است. درمان به اشکال مختلف می تواند پیشنهاد شود چه برای بیماران بستری چه برای بیماران سرپایی و چه تمرینهای جمعی.

چنین انعطاف پذیری بسیار ضروری است زیرا هر بیمار خاص و یکه است (کمتر دو بیمار کاملا مشابه وجود دارند) و نیازهایشان نیز همواره در حال تغییر می باشد.
انجام فیزیوتراپی بایستی بصورت پیوسته و بلند مدت باشد تا بهترین نتیجه را برای بیمار در بر داشته باشد, در غیر این صورت نتیجه مورد نظر حاصل نخواهد شد. خود درمانی مداوم و موثر بخشی حیاتی در رویکرد به فیزیوتراپی جهت به حداقل رساندن علائم بیماری محسوب میشود علائمی مانند گرفتگی عضله ها - بی رمقی – ضعف و درد.

چنین امری مستلزم درک ماهیت علائم بیماری و منطقی است که در رویکرد مدیریتی ما وجود دارد تا توانایی بکاربردن ره یافت و شیوه‌های مناسب را داشته باشیم۰ چنین دانشی نه تنها شخص را قادر به کنترل بهتر علائم بیماریش میکند بلکه باعث میگردد تا او شناخت کافی از توانایی خودش بدست آورد. آموزش نقش کلیدی در فیزیوتراپی دارد۰
در ارتباط با این رویکرد آنچه مهم است این است که فیزیوتراپی نباید حاکم بر زندگی فرد باشد بلکه بایستی جزئی از زندگی او گردد به این شکل که :

- در وضعیتهایی قرار گرفته که در آنها احساس راحتی کرده و هم ترازی عضله ها و مفاصل وجود داشته باشد مثل وقتی که روی رختخواب دراز کشیده‌اید یا روی صندلی نشسته‌اید.
- بکار بردن الگوهای حرکتی که باعث ایجاد عدم تقارن نشود یا باعث افزایش سفتی و گرفتگی عضله ها نگردد.
- مشارکت در انجام تمرینهای هوازی
- استفاده صحیح از تجهیزات
اهداف اولیه فیزیوتراپی عبارتند از:
- تشخیص جامع نیازهای فیزیکی , تمرکز روی وضعیت و حرکت
- تسهیل انجام وظایف بطور مستقل
- ارائه مجموعه آموزشهایی در ارتباط با موضوعهای: تمرینهای هوازی – حرکت و انجام امور و چگونگی حرکت بگونه‌ای که کمتر بیمار دچار سقوط شود.
- جلوگیری از بغرنج‌تر شدن وضعیت بیمار مانند در تنگا و فشار قرار گرفتن , کوتاه شدن عضله ها و تاندون بافتها.
- دست یابی به بهترین وضعیت تندرستی فیزیکی – عمومی
“نقل شده” کلمه ای است که فیزیوتراپها اغلب برای توصیف بهبود بدست آمده و دائمی شده در یکنفر بکار می برند , آنها با اندازه گیری تغییرات نسبت به سنجش میزان پیشرفت بیمار در طول زمان اقدام میکنند , چنین سنجشی در نواحی کیفیت راه رفتن , سطح تندرستی, دامنه حرکات و مقدار انجام وظایف بطور مستقل صورت میگیرد. در صورتیکه وضعیت بیمار بطرف بدتر شده باشد فیزیوتراپها میتوانند مشخص کنند که این بدتر شدن ناشی از عوامل عصبی است یا سایر عوامل است.
چنین تشخیصی ضروری است زیرا محدودیت در منابع مراقبت بهداشتی به این معنی است که تمرینهای مداوم بلند مدت به دشواری میتواند مفید باشد در صورتیکه تغییرات مثبت بوقوع نپیوندد یا اگر پس از مدتی بهبود مورد نظر حاصل نگردد.

لذا خود درمانی مداوم بوسیله مشارکت با فیزیوتراپ بنیاد اساسی موفقیت در رهیافت درمان با فیزیوتراپی است

فیزیوتراپی : رویکردی مشارکتی
بی رمقی و ام اس

بر اساس مجموعه تحیقات و شواهد علمی بمرور جمع شده فیزیوتراپی میتواند برای بیماران ام اس مفید باشد. همچنین فیزیوتراپی بعنوان جزئی از یک رویکرد کلی برای کمک در کنترل علائم ام اس مانند بی رمقی (fatigue) پیشنهاد شده است.

اگر چه فیزیوتراپی دامنه های وسیع و رویکردهای بسیاری داشته و ما تنها در شروع بررسی این نکته هستیم که کدام دامنه و رویکرد برای بیماران ام اس بهترین است.

شواهد اینگونه نشان میدهند که برخی زمینه های فیزیوتراپی مانند تمرینهای قدرتی و تمرینهای هوازی منجر به افزایش توانایی در راه رفتن , ایستادن و در واقع کاهش خستگی و بی رمقی میشوند. اما این واقعیت نیز وجود دارد که بیماران ام اس تفاوت زیادی با هم داشته و از نظر زمان ابتلا و شدت پیشرفت بیماری نیز با هم متفاوت هستند. چنین امری دلالت بر این مهم دارد که یک تمرین خاص را نمی توان برای همه توصیه نمود چون ممکن است برای برخی مفید نباشد.
بنابراین مهم است که انجام تمرینها زیر نظر یک فیزیوتراپ و با مشارکت سایر مراقبین بهداشت صورت گیرد تا هرکس متناسب با وضعیتی که دارد به انجام تمرینها پرداخته و در طول زمان به وضعیت جسمی بهتری دست یابد برای دستیابی به هدف فوق و دستیابی به بهترین روش تاثیر گذار روی سلامتی شخص تبادل اطلاعات , مشورت و همکاری صریح لازم است.
رویکرد درمانی خاص با توجه به منابع موجود بین درمانگرها . تجربه درمانگر , رجحان شخصی درمانگر و بیمار , متفاوت است. درمان به اشکال مختلف می تواند پیشنهاد شود چه برای بیماران بستری چه برای بیماران سرپایی و چه تمرینهای جمعی. چنین انعطاف پذیریی بسیار ضروری است زیرا هر بیمار خاص و یکه است (کمتر دو بیمار کاملا مشابه وجود دارند) و نیازهایشان نیز همواره در حال تغییر می باشد.

انجام فیزیوتراپی بایستی بصورت پیوسته و بلند مدت باشد تا بهترین نتیجه را برای بیمار در بر داشته باشد, در غیر این صورت نتیجه مورد نظر حاصل نخواهد شد. خود درمانی مداوم و موثر بخشی حیاتی در رویکرد به فیزیوتراپی جهت به حداقل رساندن علائم بیماری محسوب میشود علائمی مانند گرفتگی عضله ها - بی رمقی – ضعف و درد. چنین امری مستلزم درک ماهیت علائم بیماری و منطقی است که در رویکرد مدیریتی ما وجود دارد تا توانایی بکاربردن ره یافت و شیوه های مناسب را داشته باشیم0 چنین دانشی نه تنها شخص را قادر به کنترل بهتر علائم بیماریش میکند بلکه باعث میگردد تا او شناخت کافی از توانایی خودش بدست آورد. آموزش نقش کلیدی در فیزیوتراپی دارد0

در ارتباط با این رویکرد آنچه مهم است این است که فیزیوتراپی نباید حاکم بر زندگی فرد باشد بلکه بایستی جزئی از زندگی او گردد به این شکل که :

- در وضعیتهایی قرار گرفته که در آنها احساس راحتی کرده و هم ترازی عضله ها و مفاصل وجود داشته باشد مثل وقتی که روی رختخواب دراز کشیده اید یا روی صندلی نشسته اید.

- بکار بردن الگوهای حرکتی که باعث ایجاد عدم تقارن نشود یا باعث افزایش سفتی و گرفتگی عضله ها نگردد.

- مشارکت در انجام تمرینهای هوازی

- استفاده صحیح از تجهیزات

اهداف اولیه فیزیوتراپی عبارتند از:

- تشخیص جامع نیازهای فیزیکی , تمرکز روی وضعیت و حرکت
- تسهیل انجام وظایف بطور مستقل
- ارائه مجموعه آموزشهایی در ارتباط با موضوعهای: تمرینهای هوازی – حرکت و انجام امور و چگونگی حرکت بگونه ای که کمتر بیمار دچار سقوط شود.
- جلوگیری از بغرنج تر شدن وضعیت بیمار مانند در تنگا و فشار قرار گرفتن , کوتاه شدن عضله ها و تاندون بافتها.
- دست یابی به بهترین وضعیت تندرستی فیزیکی – عمومی

"نقل شده" کلمه ای است که فیزیوتراپها اغلب برای توصیف بهبود بدست آمده و دائمی شده در یکنفر بکار می برند , آنها با اندازه گیری تغییرات نسبت به سنجش میزان پیشرفت بیمار در طول زمان اقدام میکنند , چنین سنجشی در نواحی کیفیت راه رفتن , سطح تندرستی, دامنه حرکات و مقدار انجام وظایف بطور مستقل صورت میگیرد. در صورتیکه وضعیت بیمار بطرف بدتر شده باشد فیزیوتراپها میتوانند مشخص کنند که این بدتر شدن ناشی از عوامل عصبی است یا سایر عوامل است.

چنین تشخیصی ضروری است زیرا محدودیت در منابع مراقبت بهداشتی به این معنی است که تمرینهای مداوم بلند مدت به دشواری میتواند مفید باشد در صورتیکه تغییرات مثبت بوقوع نپیوندد یا اگر پس از مدتی بهبود مورد نظر حاصل نگردد.
لذا خود درمانی مداوم بوسیله مشارکت با فیزیوتراپ بنیاد اساسی موفقیت در رهیافت درمان با فیزیوتراپی است.

بهترین راه های کاهش درد بدن


برای تسکین درد گاهی سرما و گاهی هم گرما موثر است. مثلا وقتی مچ پای‌تان پیچ می‌خورد ممکن است بلافاصله سراغ فریزر بروید و یک قالب یخ یا بسته سبزی یخ‌زده را بردارید و روی مچ پای‌تان بگذارید تا درد کم شود یا به توصیه یک پزشک با گذاشتن یک بالشتک گرم روی شانه اسپاسم کرده و گرفته خود درد آن را کم کنید اما وقتی ساق پای شما بعد از یک پیاده‌روی طولانی درد گرفت چه باید کرد؟ یا وقتی با برداشتن چیزی سنگین از روی زمین عضلات‌تان کش می‌آید و دردناک می‌شود چه روشی بهتر است؟

به شیوه روانشناسی دردتان را کم کنید

به گزارش نیک صالحی به نقل از مجله سیب سبز ؛ با یک بالشتک گرم یا یک کیسه یخ نمی‌توان مچ پای رگ به رگ شده یا تاندون پاره شده را درمان کرد اما گرم‌کردن و سرد‌کردن به موقع باعث می‌شود که این نوع از آسیب‌های جزئی سریع‌تر بهبود پیدا کرده و درد موضعی شما کمتر شود. بهتر است بدانید به عقیده دکتر سانو آهلووالیا، رئیس بخش جراحی ارتوپدی در مرکز پزشکی سدارنیویورک، این کار بسیار اهمیت دارد چون وقتی درد شما کم شود و حال‌تان بهتر باشد بهبود عضو آسیب‌دیده هم سریع‌تر اتفاق می‌افتد. این مسئله ممکن است دلیل روانشناسی داشته باشد؛ که البته بدون شک عوامل فیزیولوژیکی هم در آن دخالت دارند چراکه وقتی درد کمتر شود می‌توانید حرکت کنید و خون بیشتری به سمت محل آسیب‌دیده جریان پیدا می‌کند. پس باید بدانید چه موقع کیسه یخ را در محل آسیب بگذارید و کی از بالشتک گرم استفاده کنید.

وقتی باید کیسه‌ای یخ از فریزر بیرون بیاورید

به گفته دکتر میکل چاتنوری، متخصص فیزیوتراپی، یخ به سرعت رگ‌های خونی موجود در پوست و بافت‌های زیرین آن را تنگ کرده و جریان خون را کند می‌کند که باعث کم‌شدن سرعت عکس‌العمل‌های شیمیایی مثل ایجاد ورم و التهاب در آن قسمت می‌شود. برای اینکه سرد‌کردن ضرری نرساند می‌توانید از یک بسته یخ خرد شده یا سبزیجات یخ زده استفاده کنید و آن را هر یک تا 2 ساعت به مدت 20 دقیقه روی قسمت آسیب‌دیده بگذارید. بهتر است برای جلوگیری از سرمازدگی یک حوله نمدار یا یک دستمال آشپزخانه را بین یخ و پوست خود قرار دهید. یادتان باشد اگر از یک بسته سبزیجات یخ‌زده استفاده کردید دیگر برای مصرف خوراکی آن را داخل فریزر نگذارید چراکه وقتی یخ سبزیجات باز می‌شود و دوباره یخ می‌زند ارزش غذایی خود را از دست می‌دهد.

بلافاصله بعد از یک ورزش سنگین ...

یادتان باشد استفاده از کیسه یخ بلافاصله بعد از یک ورزش سنگین که احساس می‌کنید فشار زیادی به عضلات شما آمده، می‌تواند مانع گرفتگی و درد عضلات شود. زمانی که محل آسیب‌دیده بسیار گرم است: گرمای شدید ناحیه آسیب‌دیده به‌دلیل ایجاد عفونت یا التهاب است که با سرد‌کردن آن می‌توانید جلوی گسترش عفونت یا ورم را تا حدود زیادی بگیرید.

گرم‌بودن بیش از حد شکم در زمان حاملگی: بهتر است بدانید که گرمای زیاد ناحیه شکم در دوران حاملگی می‌تواند به جنین آسیب برساند و حتی ممکن است باعث نقص جنین شود؛ پس بهتر است بعد از مشورت با پزشک شکم خود را خنک کنید.

در این شرایط از کیسه یخ استفاده کنید

24 تا 48 ساعت اول بعد از آسیب‌دیدگی: دکتر آهلووالیا معتقد است چه قوزک پای شما رگ به رگ شده باشد و چه عضلات‌تان کش آمده باشد، استفاده از یخ در ساعات اولیه آسیب‌دیدگی از التهاب و ورم موضعی جلوگیری می‌کند یک متخصص فیزیوتراپی به نام دکتر هتلر هم معتقد است اگر در ساعات اولیه توسط کیسه یخ جلوی التهاب را نگیرید، درد و ورم شدید باعث ضعیف‌شدن شما شده و حرکت را برای‌تان مشکل خواهد کرد.

اما چه موقع باید سراغ گرم‌کردن برویم

گرما دقیقا برعکس سرما عمل می‌کند. یعنی با باز‌کردن رگ‌های خونی جریان خون را افزایش داده و باعث انتقال سریع‌تر مواد ترمیم‌کننده و مغذی به ناحیه آسیب‌دیده می‌شود که می‌توانند یک ماهیچه منقبض و دردناک را به حالت عادی دربیاورند. همچنین به گفته دکتر هتلر گرم‌کردن محل آسیب‌دیده با تغییر پیام‌هایی که گیرنده‌های عصبی به مغز می‌فرستند باعث کاهش درد می‌شود. شما می‌توانید از یک بالشتک گرم نمدار که مدتی در آب گرم قرار داده‌اید یا یک بالشتک برقی یا بسته‌هایی مثل پاپ‌کورن که در مایکروویو گرم و باز می‌شوند استفاده کنید. یادتان باشد که برای جلوگیری از سوختگی در ابتدا پوست خود را با یک حوله یا پارچه بپوشانید. گرم‌کردن موضعی را بیش از 20 دقیقه ادامه ندهید و بگذارید پوست شما بعد از این زمان کاملا خنک شود. طبق توصیه دکتر هتلر هیچ‌وقت زمانی که خواب هستید از بالشتک گرم استفاده نکنید.

در این شرایط از بالشتک گرم استفاده کنید:

یک تا 2 روز بعد از یک ورزش سنگین، البته در این زمان می‌توانید به‌جای گرم‌کردن با یک وسیله به پیاده‌روی بروید تا تمام عضلات شما به‌طور طبیعی گرم شوند.

برای دردهای مزمن مثل کمردرد:

به گفته دکتر آهلووالیا، وان یا دوش آب گرم به‌خصوص برای رفع انقباض عضلاتی که به مدت طولانی منقبض بوده‌اند، بسیار مفید است.

چند روز بعد از آسیب‌دیدگی

بعد از گذشت چند روز ورم موضعی کم می‌شود و گرم‌کردن جریان خون را افزایش داده و باعث رساندن مواد ترمیم‌کننده و مغذی به ناحیه آسیب‌دیده می‌شود که نتیجه آن بهبود سریع‌تر آسیب‌دیدگی است. البته به گفته دکتر هتلر زمان مشخصی برای شروع گرم‌کردن وجود ندارد. اگر همچنان سرد کردن درد شما را کم می‌کند به این کار ادامه دهید اما اگر سرد‌کردن دیگر اثری روی موضع دردناک ندارد گرم‌کردن را شروع کنید.

منبع : نیک صالحی

الکترو مگنتیک تراپی (Magnet Therapy):

دستگاه مگنت درمانی بسیار پیشرفته با امواج مغناطیسی (آهنربایی) قابلیت درمان بسیاری از دردها وآسیبهای بافت عضلانی و اسکلتی بدن را با قدرت 400 Gous بصورت پالسی (Pulse Electromagnetic Field therapy) یا (PEMFT)در بر دارد و درضمن بهترین روش درمان پوکی استخوان به حساب می آید. سایر اثرات مگنتوتراپی عبارتست از:

  1. وازودیلاتاسیون یا اتساع عروقی
  2. اثرات ضد ادم یا تورم اندامها
  3. اثر ضد التهاب
  4. اثر شل کنندگی عضلات
  5. ترمیم بافتهای آسیب دیده (استخوان و بافت نرم)
  6. اثر ضد درد

اصول گچ گیری و آتل گذاری

اصطلاح Casting به معنی قالب گیری یا قالب بندی است که با گچ یا مواد سنتتیک انجام می شود. یکی از اصول اساسی در درمان شکستگی ها و بسیاری از صدمات مفصلی بی حرکت نگه داشتن عضو مبتلا است که بر حسب مورد ممکن است با یکی از پنج طرق زیر انجام شود:

- آتل گذاری (Splint)

- گچ گیری (Casting)

- کشش مداوم (Continous traction)

- فیکاسیون خارجی (External flxation)

- فیکاسیون داخلی (Internal fixation)

باند گچ گیری معمولی پارچه کرباس است که با نشاسته یا دکستروز چسبنده شده و در سولفات کلسیم آغشته می شود که با اضافه شدن آب حرارت ایجاد می کند و سفت می شود. باند گچ گیری معمولی به نام های Gypso band و Cast band و Plaster of paris (pop) و باندهای گچ گیری سنتتیک به نام های Scatch cast، Fiberglass cast و نوار پنبه ای به نام های Webril band، Well bans و Soft cotton band شناخته می شوند که با عرض های 5، 10، 15 و 20 سانتی متر در بازار موجود هستند.

پهنای 5، 5/7، 10 سانتی متر برای اندام فوقانی و 10، 15، 20، برای اندام تحتانی بر حسب ضخامت عضو مصرف می شوند. می توان به جای نوار پنبه ای از روکش کرباس همانند جوراب Stockinette برای جلوگیری از تماس و چسبیدن گچ با پوست استفاده کرد.

مراقبت و پیگیری بعد از گچ گیری

بعد از شکستگی خصوصاً در انواع ناپایدار رادیوگرافی کنترل انجام می شود.

برای مدت 24 تا 48 ساعت عضو گچ گیری شده کمی بالاتر از سطح قلب قرار گرفته و اعضاء خارج از گچ حرکت مناسب داشته باشند.

به بیمار توضیح داده می شود که در صورت بروز هر یک از علایم زیر بلافاصله مراجعه نماید.

- بروز یا تشدید درد (اولین علامت ایسکمی در بسیاری از موارد)

- تغییر رنگ دیستال عضو

- احساس کرختی یا گزگز یا احساس سردی بیش از حد عضو

بر حسب مورد، بیمار 1 تا 2 هفته بعد مجدداً ویزیت و در صورت لزوم رادیوگرافی مجدد به عمل می آید.

به طور کلی، طول مدت گچ گیری در مورد اندام فوقانی 4 تا 6 هفته و در اندام تحتانی 6 تا 8 هفته می باشد (بر حسب نوع و محل شکستگی این زمان فرق می کند).

عوارض گچ گیری Compartment syndrome

جدی ترین عارضه گچ گیری سندرم کمپارتمان است که به علت اختلاف جریان خون عضلات و اعصاب در اثر ادم یا خون ریزی داخل بافتی و در نتیجه افزایش فشار داخل کمپارتمان های ساعد یا ساق ایجاد شود. علایم و نشانه های زیر مواردی هستند که شک به سندرم کمپارتمان را در ذهن معاینه کننده ایجاد می کنند (شکل 19- 7)

1) تورم انگشتان 2) درد شدید یا پیشرونده 3) کاهش حس 4) از دست دادن قدرت اکستانسیون انگشتان یا بروز درد در اثر کشش پاسیو عضلات موجود در آن کمپارتمان (اکستانسیون انگشتان)

5) سفت شدن کمپارتمان و 6) سرد یا تیره شدن پوست.

نکته: در سندرم کمپارتمان معمولاً فشار سنجی آن قدر بالا نمی رود که موجب از بین رفتن نبض و رنگ پریدگی عضو شود (مگر در مراحل بسیار پیشرفته).

اگر فقط تورم اندام مشکل اصلی بیمار است می توان سراسر گچ (و ترجیحاً ویبریل) را از ابتدا تا انتها در یک طرف شکاف داده و دهانه آن را کمی باز کرد و اگر با این اقدام تورم برطرف نگردید و یا یافته های دیگری دال بر اختلال خون رسانی وجود داشت باند و گچ به طور کامل باز و برداشته می شود.

زخم فشاری Pressure sore

در موارد فشار موضعی بر روی گچ، نکروز پوستی ناحیه تحت فشار ایجاد می شود. پوست نواحی برجسته استخوانی و لبه های انتهایی گچ به خصوص مستعد زخم فشاری هستند. در این موارد دریچه ای در محل بروز درد باز کرده و با برگرداندن باند پنبه ای در دو انتها در موقع گچ گیری از زخم فشاری لبه های زخم پیشگیری می نماییم.

ترومبوز وریدهای عمقی DVT

در افراد مسن و در موارد پرخطر خصوصاً در گچ گیری ها اندام تحتانی همیشه باید به فکر بروز DVT و عوارض آن بود.

سفتی مفاصل Joint stiffness

عدم حرکت مفاصل برای هفته ها و گاهی ماه ها در اندام گچ گیری شده ممکن است موجب محدودیت حرکت مفاصل شود به طوری که با فیزیوتراپی نیز نتوان آن را اصلاح نمود. پس در اولین فرصت ممکن باید گچ با آتل جایگزین شود تا حرکت مفاصل آغاز گردد.

کبودی Ecchymosis

در بسیاری از موارد در اثر هموراژی زیرپوستی در محل شکستگی یا در نواحی دیستال و پروگزیمال به آن اکیموز مشاهده می شود که در ظرف چند روز برطرف خواهد شد.

خارش Itching

خارش یکی از عوارض نسبتاً شایع گچ گیری است. به بیمار یادآوری کنیم که از وارد کردن اجسام به زیر گچ برای تسکین خارش خودداری نماید.

منبع:
وبلاگ تخصصی هوشبری و اتاق عمل((هوشبری))


برچسب‌ها: متخصص ارتوپدیمتخصص طب فیزیکی وتوابخشی استخوان وعضلاتمتخصص فیزیوتراپی,متخصص مغز واعصاب وستون فقراتمتخصص روماتیسم ومفاصل

طب فیزیکی و توان بخشی چیست؟

طب فیزیکی و توان بخشیPhysical Medicine and Rehabilitation یکی از رشته های پزشکی تخصصی بالینی می باشد که به ارزیابی ، تشخیص ، درمان،پیشگیری و ارائه روشهای توان بخشی جهت افراد دارای ناتوانی(impairment) و معلولیت(disability) فیزیکی و شناختی در تمام سنین می­پردازد. رشته طب فیزیکی و توان بخشی بصورت مختصر «فیزیاتری» Physiatry و متخصصین این رشته «فیزیاتریست» Physiatrist نام دارند که از لغت یونانی physikos به معنای «فیزیک» و iatreia به معنای «هنر درمان» گرفته شده‌است. دکتر فرانک کروزن در سال ۱۹۳۶ دوره تخصصی سه ساله این رشته را در مایو کلینیک بنیاد نهاد. در ۱۹۳۸ دکتر کولتر و کروزن آکادمی طب فیزیکی را بنیاد نهادند. دکتر کروزن نام «فیزیاتریست» را بر روی متخصصین این رشته نهاد و اولین کتاب طب فیزیکی را در سال ۱۹۴۱ نوشت. دکتر کروزن بعنوان پدر طب فیزیکی معرفی می‌شود. با گسترش دانش بتدریج فلوشیپهای متعددی دراین رشته تشکیل شد که شامل موارد زیر است.

 


Brain Injury
Cancer Rehabilitation
Cardiac Rehabilitation
Clinical Neuropsychology
Clinical Neurophysiology
EMG
Geriatrics
Industrial Rehabilitation
Informatics
Internal Medicine
Motor Control Physiology
Multiple Sclerosis
Musculoskeletal Medicine
Neurology
Neuromuscular
Neurorehabilitation
Pain Medicine
Pediatrics
Rehabilitation
Research
Spinal Therapeutics
SCI Medicine
Spine
Sports Medicine
Stroke

 

بنیانگذاران این رشته در ایران اساتید:دکتر نواب ،تیمسار دکتر خاکسارفرد دکتر بهروز کاظمی، دکتر محمد رضا علویان قوانینی بوده‌اند. دانشکده توانبخشی توسط دکتر افتخاری در ایران پایه گذاری شد. اولین دوره پذیرش این تخصص در  سال  1364در دانشکده پزشکی شیراز بوده است .درحال حاضر  دورۀدستیاری  این رشته  3 سال می باشدودانشگاههای علوم پزشکی شیراز، تهران ، تبریز ،شهید بهشتی، اصفهان، ارتش و بقیه الله اقدام به تربیت دستیاراین رشته می نمایند .
محدودۀ فعالیت طب فیزیکی و توانبخشی شامل سه بخش زیر می باشد.

  1.  طب توانبخشی به معنی حفظ حداکثر عملکرد جسمی، روحی و اجتماعی فرد است .متخصصین این  رشته  به بیماران کمک می کنند تا به زندگی عادی  برگردند و یا  بیماران  تا حد امکان بیشترین  عملکرد  و بهبود کیفیت زندگی را داشته باشند .

  2.  الکترودیاگنوز ( نوار عصب و عضله):  یک روش تشخیصی است که  در تشخیص و درمان اختلالات اعصاب محیطی وعضلانی اهمیت  دارد. در دهه ۱۹۵۰ الکترومیوگرافی نیز در کنار طب فیزیکی و توانبخشی قرار گرفت تا به تشخیص بیماریهای عصبی و عضلانی که عمده کار فیزیاتری را تشکیل می‌دهد کمک نماید.

  3.  تشخیص و درمان غیر جراحی بیماریها و اختلالات سیستم عصبی-عضلانی-اسکلتی (Neuro Musculo Skeletal) در اندام های فوقانی و تحتانی و ستون فقرات

 

متخصصین طب فیزیکی جراح نیستند و تلاش آنها در این جهت است که در حد امکان بیمار را بدون جراحی درمان کنند متخصص این رشته قادر به تشخیص، درمان و ارائه روشهای توان بخشی برای بیماریها و ناتوانی­های عصبی، اسکلتی عضلانی، قلبی ریوی و سایر سیستم ها و اداره طولانی مدت بیماران معلول است . متخصص این رشته مدیریت و هدایت تیم های توان بخشی چندرشته ای را برای ایجاد حداکثر بهبود عملکرد فیزیکی، روانی، اجتماعی و شغلی در افرادی که توانایی آنها در اثر بیماری، تروما، نقص های مادرزادی یا درد محدود شده را بر عهده می گیرد.
این تخصص با استفاده از روشهای طب الکترودیاگنوز، تزریق های تشخیصی و درمانی، روشهای دارویی و فیزیکی (ورزشهای درمانی، استفاده از مدالیته ها، طب مانیپولاسیون به تشخیص، درمان و تجویز روشهای توان بخشی در بیماران دچار وضعیت های دردناک و شرایط محدود کننده عملکرد وناتوان کننده پرداخته و بر جلوگیری از عوارض ناشی از معلولیت ها تأکید دارد.
با افزایش سن جامعه و درمان بیماران مزمن توجه به طب فیزیکی و توانبخشی به طور روزافزونی در حال گسترش است تا در کنار درمان بیماری به کیفیت زندگی نیز توجه کافی شود.


دکتر امیر هوشنگ واحدی - متخصص طب فیزیکی و توانبخشی

منابع:
ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
مقاله دکتر غلامرضا رئیسی و همکاران