تجارب بیماران مولتیپل اسکلروزیس
مولتیپـل اسکلروزیس یکی از بیماری هـای مزمن سیستم عصبی مرکزی است که غالباً جـوانان در سنیـن اولیه زندگی به آن مبتلا مـی شوند
بعضی ها فکر میکنند تشخیص اسکولیوز برای یک بچه تشخیصی ترسناک است ولی باید بدانیم که درمان مناسب میتواند موجب شود همین بچه زندگی طبیعی و فعالی داشته باشد.
اسکولیوز به معنای یک انحنای غیر طبیعی در ستون مهره است. اگر این انحنا کم باشد مشکلی ایجاد نمیکند و نیاز به درمان هم ندارد ولی در صورتیکه مقدار انحنا از حد مشخصی بیشتر باشد باید تحت درمان قرار گیرد. حتی وقتی که میزان انحنا کم باشد بچه باید هر چند وقتی یکبار به توسط پزشک معاینه شود چون ممکن است این انحنا افزایش پیدا کند. خطر این افزایش انحنا معمولا در زمان بلوغ جنسی است. اگر انحنا در حال افزایش باشد باید درمان شود حتی اگر مقدار آن کم باشد.
اسکولیوز معمولا زمینه خانوادگی دارد یعنی وقتی یک نفر در خانواده اسکولیوز دارد ممکن است این بیماری در بچه های آن خانواده هم بوجود آید. اسکولیوز در دختر بچه ها ده برابر پسرها دیده میشود پس میتوان گفت اسکولیوز هم مانند دررفتگی مادرزادی لگن یک بیماری مخصوص دخترها است.
اسکولیوز ارتباطی با بد ایستادن یا بد نشستن ندارد و اینطور نیست که اگر کسی بد بنشیند یا بد بایستد دچار اسکولیوز میشود. همچنین این بیماری ارتباطی به ورزش و یا به استفاده از کوله پشتی ندارد.
بهترین راه کشف اسکولیوز غربالگری آن در مدرسه است. تمام دختر بچه ها در مدرسه باید برای وجود یا عدم وجود اسکولیوز بررسی شوند. بروز اسکولیوز معمولا تدریجی و بدون درد است پس ممکن است تا وجود آن تا مدت ها از چشم بچه یا والدین او پنهان بماند. بهترین راه کشف اسکولیوز نگه کردن به پشت کمر و ستون فقرات بچه از پشت است. وقتی که ستون فقرات یک بچه سالم را در حالیکه سرپا ایستاده است از پشت نگاه میکنیم کاملا صاف و مستقیم بوده و در این حالت گردن کاملا در امتداد و بالای دنبالچه قرار گرفته است. دیگر علائم اسکولیوز عبارتند از
اگر والدین کوچکترین شکی به اسکولیوز داشتند باید بچه را زود برای معاینه به دکتر ببرند. وقتی که اسکولیوز زود تشخیص داده میشود درمان آن خیلی بهتر صورت میگیرد. گرچه اسکولیوز بجز تغییر شکل تنه علائم دیگری ندارد ولی در موارد شدید ممکن است موجی کمردرد، خستگی و تنگی نفس شود.
تشخیص اسکولیوز بر اساس معاینه و رادیوگرافی ساده است. انحنای بیش از 10 درجه را میتوان اسکولیوز نامید. درمان بر اساس سن بچه، میزان زاویه انحنا و اینکه تا پایان رشد بچه چند سال باقی مانده متغیر است و هدف از درمان اسکولیوز متوقف کردن یا کند کردن پیشرفت اسکولیوز است. اگر میزان زاوبه کم باشد فقط بچه تحت نظر قرار میگیرد. اگر زاویه بیشتر باشد معمولا درمان با کمربندها و بریس های خاصی انجام میشود. اگر زاویه بیش ار 45 درجه باشد معمولا نیاز به عمل جراحی وجود خواهد داشت.
کفش های بدون پاشنه و با کف تخت به نظر کفش های سبک و راحتی میایند با این حال در استفاده از آنها باید نکاتی را در نظر داشت چه استفاده طولانی از آنها میتواند موجب بروز مشکلاتی برای پا شود. مهمترین خصوصیت این کفش ها نداشتن پاشنه، نداشتن قوس طولی کف پا و کف نرم و قابل انعطاف است.
ایستادن و راه رفتن با کفشی که پاشنه ندارد میتواند موجب اعمال کشش زیاد بر روی تاندون آشیل و عضلات پشت ساق شود. این کشش میتواند موجب بروز خستگی و در مواردی درد در ساق شود.
کشش زیاد بر روی تاندون آشیل که به علت نداشتن پاشنه ایجاد میشود، همراه با نداشتن قوس کف پایی که در این نوع کفش ها معمول است موجب میشود فاشیای کف پا دچار کشش شود. فاشیای کف پا یا فاشیای پلانتار یک نوار بافتی محکم است که در کف پا قرار گرفته و بین پنجه و پاشنه کشیده شده است. کشش زیاد بر روی این بافت موجب بروز درد در کف پا و بخصوص در پاشنه میشود. پس استفاده طولانی مدت از کفش های تخت میتواند موجب درد پاشنه شود.
نداشتن یک کفی سفت و محکم موجب میشود نتوانیم با آنها بر روی زمین های ناهموار به راحتی راه برویم.
در صورتی که از کفش های بدون پاشنه و تخت استفاده میکنیم بهتر است مدت استفاده از آنها کوتاه باشد. همچنین بعد از اتمام راه رفتن و درآوردن کفش ها باید چند دقیقه عضلات پشت ساق و تاندون آشیل را در هر دو پا کشش بدهیم.
بیماری اسگود ـ شلاتر یک حالت موقت در ناحیه زانو که با ورم و احساس درد مشخص میشود. در این بیماری دکمه استخوان تیبیا Tibial tuberosity (یک برآمدگی روی استخوان تیبیا درست در زیر کلاهک زانو) درگیر میشود. عضله بزرگ جلوی ران که یک سر آن در بالا متصل به استخوان ران است در پایین زانو به این برآمدگی استخوان تیبیا متصل شده و از این طریق دو استخوان ران و تیبیا را به یکدیگر مرتبط میسازد. این بیماری اغلب هر دو زانو را مبتلا ساخته و در نوجوانان از هر دو جنس بروز میکند. این اختلال پس از ۱۶ سالگی شایع نیست. این مشکل موقتی بوده و پس از فروکش کردن التهاب، فرد میتواند فعالیتهای طبیعی خود را از سر بگیرد.
دید کلی
بیماری آلزایمر ۲ تا ۵ درصد اشخاص مسن را دربر میگیرد و گاهی هم بر اشخاص جوانتر حمله میکند. به نظر میرسد که بیماری آلزایمر در اثر فاسد شدن سلولهای منطقه هیپو کامپ که معمولا مقدار زیادی استیل کولین تولید میکنند بوجود میآید. سلولهای مغزی یا نرونهایی که آسیب دیدهاند پلاکهایی جمع میکنند و به تعداد زیادی میمیرند. منطقه آسیب دیده مغز و استیل کولین در تشکیل خاطرات جدید وارد عمل میشوند به همین دلیل یکی از نشانههای اصلی بیماری آلزایمر عدم توانایی در تحکیم یک یادگیری تازه (مثل یادآوری آدرس تازه) و دشواری در جهتیابی است. اما خاطرات رویدادهای دور معمولا کمتر آسیب میبینند.
علت بیماری
آلزایمر
نوعی بیماری ناهمگن از نظر ژنتیکی است که در تمام نژادها دیده میشود. ۵
درصد بیماران دچار بیماری خانوادگی با تظاهر زود هنگام ، ۱۵ – ۲۵ درصد دچار
بیماری خانوادگی با تظاهر دیررس ، ۷۵ درصد مبتلا به بیماری تک گیر
میباشند. ۱۰ درصد موارد آلزایمر خانوادگی ، توارث اتوزومی غالب و بقیه چند
عاملی را نشان میدهند.
مهمترین یافتههای شناختی بیماری آلزایمر ، رسوب دو پروتئین رشتهای پپتید بتاآمیلویید تاو در مغز میباشند. پپتید بتاآمیلویید که از پروتئین رمز گردانی شده توسط یکی از ژنهای مستعد کننده به بیماری آلزایمر خانوادگی بوجود میآید، در پلاکهای آمیلویید یا پیری در فضای
خارج سلولی مخ مبتلایان به آلزایمر یافت میشود. پلاکهای آمیلویید ، حاوی
پروتئینهای دیگر علاوه بر بتاآمیلویید میباشند. از جمله آپولیپو پروتئین E
که این هم توسط نوعی ژن مستعد کننده به آلزایمر (APOE) رمز گردانی میشود.
اشکال هیپر فسفریله پروتئین تاو (Tau) ، کلافهای نورو فیبریلاری را تشکیل
میدهند که برخلاف پلاکهای آمیلویید در داخل نورونهای آلزایمر یافت
میشوند. تاو یک پروتئین مرتبط با میکرو توبولهاست که بطور وافری در
نورونهای مغز بروز مییابد. این پروتئین ، تجمع و پایداری را که بر اثر
فسفوریلاسیون کاهش مییابد، تقویت میکند. تشکیل کلافههای و نورو
فیبریلازی تاو ظاهرا یکی از علل استحاله نورونی در بیماری آلزایمر است.
علائم بیماری
در اکثر موارد ، بیماری آلزایمر در اشخاص مسن و در فاصله زمانی ۸ تا ۲۰ سال به تدریج رشد میکند. قربانی این بیماری ، ابتدا افت حافظه پیدا میکند و اغلب گم شدن حتی در خانه خود بیمار نیز پیش میآید. به مرور زمان ، بیمار جهتیابی خود را به شدت از دست میدهد، اشخاص و حتی اعضای خانواده خود را نمیشناسد، هیجانهای کودکانه نشان میدهد و از عهده نظافت خود و لباس پوشیدن بر نمیآید.
پیشگیری مقدم بر درمان
سالمندانی که از بیماری آلزایمر یا از اختلالهای حافظهای سبک رنج
میبرند، میتوانند عادات خود را انطباق دهند. همه ما ، پیر و جوان
میتوانیم یک دفترچه یادداشت و یک مداد در جیب خود یا در کنار تلفن داشته
باشیم و پیامهای خود را خیلی راحت در آن بنویسیم. ما حتی میتوانیم یک
تقویم به همراه داشته باشیم و رویدادهای پیشبینی شده ، حتی کارهای روزمره
را در آن بنویسیم.
اشخاصی که از افت حافظه رنج میبرند، میتوانند روی روزهایی که سپری میشود
خط بکشند. میتوانند از داروهایی استفاده کنند که مقدار آنها برای هر روز
از هفته و ماه مشخص شده است. برقراری نظم روزانه و کمک گرفتن از وسایل کمک
حافظه بسیاری از سالمندانی را که توانایی تشکیل خاطرات تازه را ندارند از
دشواریهای حاد نجات دهد.
درمان
داروها
خیلی از داروهایی که برای مشکلات دیگر مورد استفاده قرار میگیرند میتوانند باعث گیجی یا خوابآلودگی شوند. این داروها را باید حتیالامکان قطع کرد. هماکنون داروهای زیاد دیگری تحت بررسی هستند. بعضی از آنها برای کنترل علایم آشفتگی مفید هستند. داروهای جدیدی که با نسخه پزشک تجویز میشوند ممکن است پیشرفت بیماری را در بعضی از بیماران به تأخیر اندازد.
فعالیت و رژیم غذایی
تا حدی که امکان دارد بیمار آلزایمری باید فعالیت خود را حفظ کند. با پیشرفت بیماری، نهایتا تمامی فعالیتها نیاز به نظارت خواهند داشت. رژیم غذایی عادی. نهایتاً بیمار برای غذا خوردن به کمک نیاز خواهد داشت.
آیا این بیماری حالت ارثی هم دارد؟
سن بالا ، سابقه خانوادگی ، جنس مونث بودن و سندرم داون ، مهمترین عوامل خطر ساز برای آلزایمر هستند. در جمعیتهای غربی ، خطر تجربی آلزایمر در سرتاسر عمر ، ۵ درصد است. اگر بیماران ، خویشاوند درجه اولی داشته باشند که آلزایمر در او پس از ۶۵ سالگی بروز کرده باشد، خطر نسبی ابتلای آنها ۳ – ۶ برابر ، افزایش مییابد. اگر بیماران خواهر یا برادری مبتلا به آلزایمر پیش از ۶۰ سالگی و نیز یک والد مبتلا باشند، خطر نسبی آنها ۷ – ۹ برابر میشود. آزمایش آپولیپوپروتئین A نوعی آزمایش تشخیصی کمکی است و نباید برای پیش بینی آلزایمر در بیماران بیعلامت استفاده شود. مبتلایان به سندرم داون ، افزایش خطر ابتلا به آلزایمر را نشان میدهند. پس از ۴۰ سالگی ، مبتلایان به سندرم داون ، همواره یافتههای آسیب شناختی عصبی آلزایمر را دارند و تقریبا ۵۰ درصد آنها ، دچار افت شناختی میشوند.
منبع:آلزایمر