ویتامین دی چیست

ویتامین دی یک مولکول شیمیایی است که در سلامتی بدن نقش مهمی دارد. ویتامین ها دسته ای از مواد هستند که معمولا بدن قادر به تولید آنها نیست و باید از طریق مواد غذایی به بدن برسند. این مواد در تنظیم واکنش های شیمیایی بدن انسان مهم بوده و نقش حیاتی دارند. برخلاف ویتامین های دیگر که باید از طریق غذا تامین شوند بدن انسان میتواند خودش سازنده این ویتامین باشد. پس ویتامین دی یک ویتامین واقعی نیست و بسیاری از محققین آن را بیشتر یک هورمون میدانند تا یک ویتامین.

ورود ویتامین دی از طریق غذا به بدن انسان معمولا بصورت ویتامین D3 یا کوله کلسیفرول cholecalciferol و یا ویتامین D2 یا ارگوکلسیفرول ergocalciferol است. در کبد ویتامین دی به کلسی دیول Calcidiol تبدیل میشود. کلسی دیول همان ماده ای است که مقدار آن در خون در آزمایشگاه اندازه گیری میشود و به عنوان معیاری برای بررسی میزان ویتامین دی بدن از آن استفاده میگردد. ویتامین دی در کلیه به کلسی تریول Calcitriol تبدیل میشود که شکل فعال ویتامین دی است. کلسی تریول یک هورمون است و میزان کلسیم و فسفر بدن را تنظیم میکند. بنابراین ویتامین دی از طریق کلسی تریول بر روی میزان کلسیم بدن و تمامی کارکردهای مبتنی بر آن مانند سلامت استخوان ها و عضلات موثر است.

تولید ویتامین دی در بدن پستانداران براثر تابش نور خورشید بر پوست صورت میگیرد. این خوب است چون غذاها معمولا مقدار کافی ویتامین دی ندارند.

جزء B نور ماوراء بنفش کلسترول را در پوست به ویتامین دی تبدیل میکند. در یک فرد با پوست روشن تابش روزانه 20-15 دقیقه نور آفتاب در ساعات میانه روزهای تابستان به پوست صورت و ساعدها 3-2 بار در هفته میتواند مقدار کافی از ویتامین دی را ایجاد کند. البته در افراد با پوست تیره و یا در افراد مسن مدت تابش مورد نیاز برای ساخت مقادیر کافی از ویتامین دی بیشتر است. نوری که از پنجره عبور کرده تاثیر کافی در تولید ویتامین دی ندارد. در فصول دیگر سال غیر از تابستان که اشعه خورشید مایل تر میتابد پوست برای ساختن ویتامین دی باید مدت بیشتری تحت تابش آفتاب باشد.

البته به علت اینکه در معرض قرار گرفتن در معرض نور خورشید به مدت زیاد ممکن است موجب بروز سرطان پوست شود معمولا مدت زمان خاصی برای ماندن زیر آفتاب و به منظور بهره مندی از آن برای تولید ویتامین دی توصیه نمیشود.

بدن ما چه نیازی به ویتامین دی دارد

نقش اصلی ویتامین دی در بدن کمک به جذب کلسیم و فسفر از طریق روده است. وجود کلسیم و فسفر در بدن برای سالم و قوی ماندن استخوان های ضروری است. پس ویتامین دی برای سالم و قوی بودن استخوان ها ضروری است. این ویتامین در سلامت عضلات بدن هم نقش موثری دارد. دلایلی وجود دارد که نشان دهنده نقش ویتامین دی در پیشگیری از سرطان، دیابت و بیماری های قلبی است.

منبع :ایران ارتوپد

داشتن استخوان سالم نیازمند دریافت ویتامین دی کافی با تغذیه مناسب

برای داشتن استخوان و عضلات قوی بدن ما نیاز به ویتامین دی دارد. بدون ویتامین دی بدن ما نمیتواند به اندازه کافی کلسیم جذب کند و کمبود کلسیم مشکلات جدی را برای استخوان ایجاد میکند. بچه هایی که ویتامین دی کافی به بدنشان نمیرسد دچار بیماری به نام راشیتیسم Rickets میشوند. ویتامین ها به دسته ای از مواد گفته میشود که بدن ما به آنها احتیاج دارد ولی نمیتواند خودش آنرا بسازد پس آنها را از طریق مواد غذایی بدست میاورد. البته پوست بدن ما وقتی در معرض تابش خورشید قرار میگیرد میتواند ویتامین دی بسازد پس این ماده را نمیتوان به واقع یک ویتامین نامید. امروزه ویتامین دی را بیشتر یک هورمون میدانند. اگر در طول روز 30-5 دقیقه نور خورشید به سر و صورت و دست ها ( با پوشیدن پیراهن آستین کوتاه) بتابد پوست بدن میتواند حدود 1000 واحد بین المللی ویتامین دی تولید کند و این مقدار  برای سلامت ما کافی است. البته شدت نور تابیده شده به بدن در مقدار ساخت ویتامین موثر است برای مثال اینکه در چه ساعتی از روز نور بتابد، در چه فصلی از سال باشیم، در چه محل جغرافیایی باشیم، هوا چقدر ابری یا غبارآلود باشد، چه مقدار از پوست بدن ما پوشیده است، پوست بدن تیره است یا روشن و یا اینکه از کرم های ضد آفتاب استفاده میکنید یا خیر همگی در مقدار ساخت ویتامین دی موثر هستند.  اگر بدن ما میتواند به این آسانی ویتامین دی بسازد پس چرا شاهد کمبود آن در بسیاری از افراد هستیم. متاسفانه زندگی اجتماعی بشر در دهه های اخیر موجب شده است تا انسان ها هر روز کمتر از قبل تابش اشعه خورشید را بر بدنشان احساس کنند. بچه ها بسیاری از ساعات را یا در کلاس درس و یا در خانه و در محیطی سربسته هستند. مسیر بین خانه و مدرسه هم که اکثراً با وسیله نقلیه طی میشود. بزرگترها هم روز ها را در محل کارشان که اکثراً محیطی سربسته است میگذرانند. بسیاری از مردم روزهای تعطیل را هم یا در خانه پای تلویزیون هستند یا به دید و بازدید آشنایان که آنها هم در منزل هستند میروند. بسیاری از ورزش ها هم امروزه در سالن های ورزشی و در محیط های بسته انجام میشوند. وقتی هم که فرصتی بدست داده تا مدتی زیر آفتاب باشیم از کرم ضد آفتاب استفاده میکنیم. متاسفانه مصرف شیر و لبنیات هم در بین مردم و بخصوص بچه ها روزبروز کمتر شده و بجای آن از نوشابه های گازدار و یا اگر خیلی مراعات کنند از آبمیوه  های صنعتی استفاده میکنند. پس جای تعجب ندارد که حتی در کسانی که در مناطق آفتابی زندگی میکنند هر روز بیش از قبل شاهد شیوع کمبود ویتامین دی باشیم. منبع :ایران ارتوپد

نیاز کودکان به ویتامین D

ویتامینD از ویتامین های محلول در چربی است که برای جذب کلسیم از روده و استحکام استخوان ها لازم است.

راه های دریافت ویتامینD :

1- از طریق تابیدن اشعه آفتاب( اشعه ماوراء بنفش) به پوست بدن:

در پوست انسان ماده ای به نام دهیدروکلسترول وجود دارد که پیش ساز ویتامینD است و در اثر تابیدن اشعه آفتاب به پوست، مراحلی را در بدن طی کرده و سرانجام در کلیه، به ویتامینD فعال تبدیل می شود.

2- از طریق غذا: مواد غذایی حاوی ویتامینD شامل: کره، روغن کبد ماهی، زرده تخم مرغ ، خامه ، جگر، شیرهای غنی شده با ویتامینD، سرلاک و شیرخشک هستند.

3- می توان ویتامینD را به صورت سنتیتک ( یعنی مصنوعی یا ساختگی) نیز به بدن رساند.

غذای شیرخواران ممکن است حاوی مقادیر بسیار کمی ویتامینD باشد. شیر گاو حاویIU40(واحد بین المللی) و سبزیجات و میوه جات حاوی مقادیر بسیار ناچیز ویتامینD هستند. زرده تخم مرغ حاوی 400-120 واحد ویتامینD در هر گرم می باشد که منبع بسیار با ارزشی است. به اغلب شیر خشک ها ویتامینDرا در حد معقولی اضافه کرده اند.

عوامل ایجاد کننده کمبود ویتامینD :

1- قرار نگرفتن در معرض اشعه آفتاب ؛لازم به تذکر است که آفتاب باید مستقیم به پوست بتابد و اشعه ای که از پشت پنجره بتابد، فاقد اشعه ماورای بنفش است.

2- عدم استفاده از غذاهای حاوی ویتامینD مثل تخم مرغ:

3- رشد بسیار سریع کودک. برای مثال کودکان با وزن کم هنگام تولد ( کمتر از 2500 گرم) که پس از تولد رشد سریعی دارند و همچنین کودکان در دوران بلوغ که رشدشان بسیار سریع می شود، اگر ویتامینD را به مقدار کافی دریافت نکنند، ممکن است دچار کمبود این ویتامین شوند.

4. کودکانی که دارای بیماری های خاصی هستند، ممکن است به علت عدم جذب ویتامینD دچار کمبود این ویتامین شوند. به عنوان مثال در انواع بیماری هایی که با سوء جذب چربی همراه هستند.

همچنین داروهای ضد تشنج که در انواع صرع یا در تشنج های دیگر مصرف می شوند، مثل فنوباربیتال یا فنی توئین نیز به علت مداخله در متابولیسم ویتامینD، بیمار را در معرض کمبود این ویتامین قرار می دهد.

اثرات کمبود ویتامینD در بدن:

در اثر کمبود ویتامینD در بدن، بیماری نرمی استخوان( راشیتیسم یاRickets) ایجاد می شود.

وقتی در اثر کمبود ویتامینD، جذب کلسیم از روده ها متوقف شود، برای نگه داری سطح کلسیم خون در حد طبیعی، هرمونی به نام پاراتورمون از غده پاراتیروئید ترشح می شود. این هورمون، کلسیم را از استخوان ها برمی دارد و وارد خون می کند. از این رو سطح کلسیم خون در حد طبیعی باقی می ماند، اما فسفر که از طریق ادرار دفع می شود، در خون پایین می آید.

اثرات کمبود ویتامینD در بدن، چند ماه بعد ظاهر می شود. این علائم در کودکان شیرخواری که مادرانشان کمبود این ویتامین را دارند، در عرض 2 ماه پس از تولد ظاهر می شود؛ اما در بقیه موارد در اواخر سال اول و در حین سال دوم زندگی، علائم مزبور بروز می کنند. در سایر دوران کودکی( به جز سن شروع بلوغ) کمبود این ویتامین نادر است.

علائم کمبود ویتامینD :

- جعبه ای شکل شدن سر

- پیشانی برجسته

- دیربسته شدن ملاج یا فونتانل ها

- دیردندان درآوردن

- پوسیدگی زودرس دندان ها

- ضخامت مچ دست

- بد شکل شدن لگن( این مسئله در دخترها، بعدها سبب تنگی لگن شده و به ناچار باید از طریق سزارین زایمان کنند)

- پرانتزی شدن ساق پاها، تمای له شکستگی در استخوان ها و نافرمی در ستون فقرات، ساق پاها و لگن که سبب کوتاهی قد می شود؛

- دیرنشستن

- دیر به راه افتادن

تشخیص این بیماری بر اساس علائم بالینی، تاریخچه مصرف ویتامینD، انجام رادیوگرافی و آزمایش خون از نظر بررسی سطح کلسیم، فسفر و آنزیم آلکالان فسفاتاز صورت می گیرد.

عوارض این بیماری علاوه بر موارد بالا شامل: ابتلا به عفونت های تنفسی، عفونت های روده ای و سل ریوی می باشد. هم چنین کم خونی ناشی از فقر آهن در این افراد شایع است.

پیشگیری از کمبود ویتامینD :

1. تجویز ویتامینD با دوز روزانه 400 واحد از راه خوراکی

2. استفاده از زرده تخم مرغ بعد از سن 7 ماهگی

3. استفاده از آفتاب مستقیم که اگر روزانه به مدت 10-5 دقیقه به مناطق باز بدن مثل سر، صورت و دست ها از آرنج تا انگلشتان دست و زانو تا انگشتان پا بتابد، کافی است.

منبع :تبیان

افرادی که به مکمل ویتامین D نیاز دارند

با خبرهایی که اخیرا درباره اثرات محافظتی ویتامین D در برابر عفونت ها و سرطان شنیده اید، ممکن است فکر کنید که شما هم باید خیلی فوری، مصرف این مکمل را شروع نمایید.

اما در این مطلب، توضیحاتی آمده است که بهتر است قبل از مصرف مکمل ویتامین D به آن ها توجه نمایید.

معمولا بیشتر قرص های کلسیم و مولتی ویتامین ها دارای یک دوز مناسبی از ویتامین D هستند. پس اگر شما مکمل های دیگری را استفاده می کنید، برچسب آن را مرور نمایید تا ببینید چه مقدار ویتامین D دریافت نموده اید. این را در نظر داشته باشید که هم کودکان و هم بزرگسالان نباید بیش از 2000 واحد بین المللی ویتامین D در روز دریافت نمایند.

افراد در معرض خطر کمبود ویتامین D که به مصرف مکمل آن نیازمندند:

* نوزادانی که شیر مادر می خورند.

شیر مادر حاوی ویتامین D کافی برای تامین نیازهای یک نوزاد نمی باشد. از طرفی معمولا نوزادان در معرض نور آفتاب قرار نمی گیرند تا خودشان ویتامین D لازم را در بدنشان بسازند.

آکادمی طب اطفال آمریکا این گونه توصیه می کند: نوزادانی که با شیر مادرشان تغذیه می شوند، باید مکمل ویتامین D که حاوی 400 واحد بین المللی از این ویتامین است را به صورت روزانه دریافت نمایند.

* افرادی که به مقدار کافی در معرض آفتاب قرار نمی گیرند.

افرادی که خانه نشین هستند یا این که معمولا از خانه خارج نمی شوند، احتمالا به کمبود ویتامین D دچار می شوند.

* افرادی که گیاهخوار محض یا Vegan هستند.

افرادی که جزء این دسته از گیاهخواران می باشند، میوه ها ، سبزیجات، حبوبات، دانه ها و آجیل ها را مصرف می نمایند. در این نوع رژیم گیاهخواری، تمام منابع غذایی حیوانی مانند گوشت قرمز، مرغ، ماهی، تخم مرغ، شیر، پنیر و دیگر محصولاتلبنی از رژیم حذف می شود. حذف ماهی و تخم مرغ و شیر موجب می شود که این افراد نتوانند به مقدار کافی ویتامین D دریافت کنند.

* افرادی که عدم تحمل لاکتوز دارند و یا نسبت به شیر آلرژی دارند.

شیرهای غنی شده با ویتامین D یک منبع خوب این ویتامین می باشند. اما اگر شما نیاز دارید که به جای شیر یک انتخاب دیگر مثل شیر سویا را جایگزین نمایید، حتما اطمینان حاصل نمایید که آن فراورده نیز با ویتامین D غنی شده باشد.

* افرادی که بیش از50 سال سن دارند.

افراد بالای 50 سال، به دو دلیل به ویتامین D بیشتری نیازمند هستند:

اول این که هر چه ما مسن تر می شویم، توانایی پوست مان برای ساخت ویتامین D کمتر می شود.

دوم این که کلیه ها قسمتی از توانایی خودشان را(برای تبدیل ویتامین D به فرم خاصی که بدن ما می تواند از آن استفاده نماید) از دست می دهند.

* افرادی که پوست تیره دارند.

هر چقدر پوست تیره تر باشد، ملانین(رنگدانه های پوستی) بیشتری در آن وجود دارد. هر چقدر ملانین بیشتر باشد، ویتامین D کمتری در پوست تولید می شود.

* افرادی که چاق هستند.

ویتامین D ، یک ویتامین محلول در چربی است و می تواند در بافت های چربی ذخیره شود. لذا افرادی که چربی بیشتری دارند(یعنی چاق هستند)، ویتامین D بیشتری را در بدنشان ذخیره می کنند. در نتیجه ممکن است دسترسی به ویتامین D آزاد، هنگامی که به آن نیاز است، کاهش یابد.

* کسانی که از کرم های ضد آفتاب استفاده می کنند.

البته نباید به دلیل نگرانی از کمبود ویتامین D، مصرف ضد آفتاب ها را محدود کرد، زیرا معمولا حتی اگر از ضد آفتاب ها هم استفاده شود، مقدار کمی ویتامین D  در پوست ساخته می شود، زیرا اغلب افراد:

- همه پوست خود را به طور کامل با ضد آفتاب نمی پوشانند.

- آن مقدار ضدآفتابی را که باید استفاده کنند، مصرف نمی کنند.

- ضد آفتاب خود را در آن فاصله زمانی که باید، تجدید نمی کنند.

* افرادی که به بیماری های کبدی مبتلا هستند و یا این که بدنشان به میزان کافی، چربی جذب نمی کند.

از آن جایی که ویتامین D یک ویتامین محلول در چربی می باشد، افرادی که بدنشان تحمل چربی را ندارد یا نمی توانند به اندازه کافی چربی دریافت نمایند، ممکن است نتوانند آن مقدار از ویتامین D را که به آن نیاز دارند، جذب نمایند.

کمبود این ویتامین می تواند موجب شکننده شدن استخوان ها و در نتیجه پوکی استخوان شود.

تحقیقات اخیر ارتباط بین کمبود ویتامین D را با پیشروی سرطان سینه نشان داده اند.

از این رو به رژیم غذایی خود توجه نمایید و ببینید در طول روز چقدر در معرض نور مستقیم آفتاب قرار می گیرید؟ سپس با پزشک خود مشورت نمایید تا ببینید آیا به مکمل ویتامین D نیاز دارید یا خیر؟

منبع :تبیان

به ویتامین D اهمیت بیشتری بدهیم

آیا شما به مقدار کافی ویتامینD دریافت می کنید؟ آیا می دانید کمبود ویتامین D هم می تواند منجر به سرطان شود؟

محققان طی مطالعات مختلف به این نتیجه رسیده اند که بسیاری از موارد سرطان بر اثر کمبود ویتامین D ایجاد می شود. براساس مطالعه ای که انجام شده است، میزان مرگ و میر بر اثرسرطان کولون در نواحی شمالی آمریکا، سه برابر نواحی جنوبی آمریکاست. کارشناسان علم تغذیه معتقدند تعداد بسیار کمی از افراد ویتامینD خود را از طریق غذا تأمین می کنند، بنابراین به منظور تأمین ویتامین D مورد نیاز، باید در معرض نور آفتاب قرار گیریم. شدت نور خورشید در نواحی شمالی نسبت به نواحی جنوبی کمتر است. افرادی که در آب و هوای سرد زندگی می کنند در زمستان اغلب بیرون نمی روند، در نتیجه این افراد از کمبود ویتامین D رنج می برند.

کمبود ویتامین D به سیستم ایمنی بدن آسیب می رساند که این امر منجر به ایجاد سرطان، دیابت و عفونت می شود.

کمبود ویتامین D ، توانایی فرد و سیستم ایمنی را جهت از بین بردن میکروب ها و سلول های سرطانی، تحت تأثیر قرار می دهد. بدن انسان روزانه میلیون ها سلول سرطانی تولید می کند. سیستم ایمنی بدن این سلول ها را پالایش می کند و از رشد آنها جلوگیری می کند. زمانی که سیستم ایمنی بدن دچار نقصان می شود، سلول های سرطانی می تـواننـد رشد کنند و سرطان هایی مانند سرطان سینه، پروستات  یا کولون را ایجاد کنند.

افراد سیاه پوست نسبت به افرادی که دارای پوست روشن تری هستند نیاز به اشعه فرابنفش بیشتری جهت ساختن ویتامین D دارند. کمبود ویتامین D به سیستم ایمنی بدن آسیب می رساند که این امر منجر به ایجاد سرطان ، دیابت  و عفونت  می شود. توصیه ای که در اینجا مطرح می شود این است که در مورد وضعیت ویتامین D خود بیاندیشیم.

فردی که دارای پوست روشن است، می تواند روزانه فقط با چند دقیقه قرار گرفتن در معرض نور خورشید، ویتامین D  مورد نیاز خود را تأمین کند، ولی شخصی که پوست تیره تری دارد باید بیشتر در معرض نور خورشید قرار گیرد تا نیاز ویتامین D خود را تأمین کند. شما می توانید ویتامین D را از طریق مکمل های ویتامینی، روغن ماهی، ماهی ، غلات صبحانه غنی شده و مقدار کمی نیز از طریق شیر غنی شده به دست آورید. اگر شما مطمئن نیستید که از طریق غذا یا نور خورشید، ویتامین D به مقدار کافی دریافت می کنید یا خیر، می توانید با مراجعه به پزشک و درخواست آزمایش خون، از سطح ویتامین D  خون خود مطلع شوید. اگر سطح ویتامین D خون شما از 15MC/LI پایین تر بود، شما باید روزانه 5 میکروگرم ویتامین D دریافت نمایید. محققان معتقدند که شما با این عمل، خود را در برابر عفونت ها و سرطان محافظت خواهید کرد. زنانی که سطح ویتامین D خون آنها طبیعی است، نوزادان خود را از عفونت و نقایص احتمالی تولد، محافظت خواهند کرد.

منبع: تبیان