از باشگاه که بیرون می آیید حسابی خسته هستید و دوست دارید یک نوشیدنی خنک یا یک غذای سبک میل کنید. اما همان طور که حتما شنیده اید، پس از ورزش نباید بلافاصله غذاهای چرب و شیرین خورد.
جام علمی: اما ما در اینجا میان وعده هایی به شما معرفی کرده ایم که نه تنها بد نیست پس از ورزش میل کنید، بلکه توصیه هم می کنیم حتما آنها را میل کنید. آنها سرشار از پروتئین و کربو هیدرات هستند که برای ماهیچه ها و تقویت بدن لازمند.
۱٫ مرغ سرخ شده
مرغ منبع غنی پروتئین و دیگر مواد مغذی همچون نیاسین و ویتامین B مورد نیاز برای سوخت و ساز کربوهیدرات است. برنج قهوه ای نیز مواد مغذی بیشتر از برنج سفید دارد. پس از ورزش و آمدن از باشگاه دوست دارید غذاهای شیرین میل کنید. اما از آنجا که قند برای بدن و سلامت انسان ضرر دارد می توانید از غذاهایی که دوباره گلوکز ماهیچه های شما را تامین می کنند، استفاده کنید. از جمله آنها می توان به مرغ سرخ شده و برنج قهوه ای اشاره کرد. برای طعم بهتر این غذا می توانید از انواع سبزیجات بخارپز کمک بگیرید.
۲٫ حُمُص با نان پیتا
بسیاری از راهنماهای تغذیه ای تاکید دارند هر چند وقت یکبار گوشت را کنار بگذارید و به جای آن مواد مغذیِ جایگزین مصرف کنید. حُمُص یکی از بهترین جایگزین های گوشت است. این غذا از نخود، روغن کنجد و ارده تهیه می شود و سرشار از مواد مغذی، پروتئین و کربوهیدرات است. برای کامل کردن ویتامین های این غذا، آن را با نان پیتا که از گندم تهیه می شود میل کنید.
۳٫ نان بیگل با کره بادام زمینی
نان بیگل در واقع نان حلقه‌اى شکل و سفت است که خمیر آن را پیش از طبخ آب‌پز کرده‌اند. نان بیگل گندمی کالری بالا و کربوهیدرات زیاد دارد. خوردن نان گندم با کره بادام زمینی همه مواد معدنی موردنیاز بدن همچون پتاسیم و الکترولیت لازم برای انقباض های ماهیچه ها را در خود دارد.
نباید پس از ورزش روغن و چربی مصرف کرد این ماده باعث کندی جذب دیگر مواد مغذی می شود. اما توصیه می شود از روغن های اشباع نشده همچون روغنی که در کره بادام زمینی یافت می شود، استفاده کنید تا تستوسترون، هورمونی که جذب پروتئین لازم است، در بدن باقی بماند.
۴٫ میوه خشک و آجیل
برای مواقعی که پس از باشگاه دوست دارید خوراکی میل کنید، می توانید کیف خود را با میوه های خشک و آجیل پر کنید. مصرف میوه های خشک پس از باشگاه پروتئین لازم را به بدن شما می رساند. در ضمن باعث سیر شدن موقت هم می شوند. این میوه ها کربوهیدرات ساده در خود دارند و راحت هضم می شوند و گلیکوژن لازم برای ماهیچه ها را تامین می کنند.
۵٫ تن ماهی و کراکر گندمی
کراکر به بیسکوئیت بی شکر گفته می شود. کراکرهای گندمی یکی از بهترین میان وعده هایی است که می توان پس از یک ورزش سخت و خسته کننده میل کرد. تن ماهی نیز چربی کمی دارد و مملو از پروتئین و امگا سه است که برای بدن مفید هستد. مقداری از تن ماهی را روی کراکر بگذارید و بدون استفاده از سس مایونز، با چکاندن چند قطره لیموترش، این اسنک ساده و خوشمزه را میل کنید. اگر خیلی دوست دارید سس بزنید خردل و روغن زیتون به آن اضافه کنید.
۶٫ سالمون، پوره سیب زمینی و سالاد
همچون تن ماهی، سالمون نیز منبع پروتئین و امگا سه است. در کنار سالمون، پوره سیب زمینی که سرشار از نشاسته است، میل کنید. اگر دوست دارید طعمی متفاوت را امتحان کنید، به جای سیب زمینی سفید از سیب زمینی شیرین استفاده کنید که سرشار از ویتامین و پروتئین است. برای لذت بردن از میان وعده خود، ظرفی پر از سالاد با سبزیجات تاره هم در کنار بشقاب غذای خود بگذارید.
۷٫ کورن فلکس و شیر
کورن فلکس در واقع غلات ورقه شده است که با شیر طعم عالی دارد. خوردن یک کاسه کورن فلکس با شیر پس از ورزش یک وعده سیر کننده و مقوی است. برگه های غلات در این میان وعده سرشار از پروتئین، کربوهیدرات و دیگر ویتامین های لازم برای بدن است.
۸٫ املت سفیده تخم مرغ و اسفناج
تخم مرغ سرشار از پروتئین است. پروتئین موجود در تخم مرغ بسیار کامل است و به همین دلیل این خوراکی کوچک یک منبع غذایی کامل به شمار می رود. برای رشد بدن باید تخم مرغ مصرف کرد. اگر کارتون پاپای را دیده باشید، می بینید که با یک قوطی اسفناج چه انرژی ای پیدا می کند. اسفناج سرشار از مواد مغذی، آهن و نوعی از استروئید است که باعث افزایش رشد ماهیچه های بدن می شود. برای تهیه این املت باید سفیده تخم مرغ را با شیر و اسفناج مخلوط کنید و درون تابه سرخ کنید.
۹٫ اسموتی میوه ها
نوشیدنی ها بسیار سریع تر از غذا هضم می شوند و راحت تر هم خورده می شوند. در ضمن بهتر و سریع تر هم جذب بدن می شوند. برای اینکه یک نوشیدنی کامل و مقوی داشته باشید بهتر است سراغ درست کردن اسموتی میوه ها بروید. برای تهیه این اسموتی، میوه هایی همچون انبه، موز و خربزه که سرشار از پتاسیم هستند را به همراه ماست یا شیر سویا مخلوط کنید. این اسموتی برای ماهیچه ها بسیار مقوی است.
۱۰٫ شیرشکلات
شاید برایتان عجیب باشد که پس از سوزاندن کالری از باشگاه بیرون بیاییم و شیر شکلات بخوریم. جای تعجب هم دارد. اما منظور ما شیر شکلات معمولی نیست. شیر شکلاتی که چربی کم و پروتئین بالا باید مصرف کنید. شیر شکلاتی که ۴۸ گرم کربوهیدرات و ۲۰ گرم پروتئین دارد بهترین گزینه برای نوشیدن است.
منبع : سایت پزشکان ایران
براساس برنامه تمرینهای ورزشکاران، حداقل ۵۰ درصد و ترجیحا ۶۰ تا ۷۰ درصد از انرژی آنها بهتر است که از مواد قندی تامین شود. باقیمانده انرژی باید به صورت مواد پروتئینی ۱۰ تا ۱۵ درصد...
براساس برنامه تمرینهای ورزشکاران، حداقل ۵۰ درصد و ترجیحا ۶۰ تا ۷۰ درصد از انرژی آنها بهتر است که از مواد قندی تامین شود. باقیمانده انرژی باید به صورت مواد پروتئینی ۱۰ تا ۱۵ درصد...
نیازهای غذایی و میزان انرژی برای هر ورزشکار بر اساس وزن، قد، سن، جنس، متابولیسم و نوع شدت، تکرار و مدت فعالیت متفاوت است.
فشارهای روحی و جسمی در زمان تعلیم دیدن و رقابت همراه با برنامه های مسافرتی روی نیاز دریافتی تغذیه ورزشکاران اثر می گذارد؛ درنتیجه میزان کالری و غذای اصلی باید با دقت برای نگهداری سلامت و نیاز تغذیه ای آنها برنامه ریزی شود.
براساس برنامه تمرینهای ورزشکاران، حداقل ۵۰ درصد و ترجیحا ۶۰ تا ۷۰ درصد از انرژی آنها بهتر است که از مواد قندی تامین شود. باقیمانده انرژی باید به صورت مواد پروتئینی ۱۰ تا ۱۵ درصد، چربی ۲۰ تا ۳۰ درصد، کالری و مواد غذایی روزانه بدست آید.
مواد قندی مانند دستگاه عصبی مرکزی، برای عضلات درحال ورزش سوخت خوبی هستند؛ مصرف مواد قندی توسط عضلات اسکلتی، به منابع قابل دسترسی انرژی در بدن و نیز به شدت و مدت ورزش بستگی دارد.
شدت و مدت ورزش برمصرف مواد قندی تاثیر دارند و میزان انرژی بدست آمده از سوخت مواد قندی با شدت ورزش افزایش می یابد، درحالی که اگر ورزش طولانی شود، به وضوح کاهش می یابد. وقتی مدت تمرینات از۹۰ دقیقه بیشتر می شود نظیر دوی ماراتن، ذخایر گلیکوژن ماهیچه ای به طور واضحی کاهش می یابد.
وقتی این میزان به محدوده بحرانی می رسد، دیگر نمی توان ورزش با شدت بالا را ادامه داد. به اصطلاح عملی، ورزشکار خسته می شود و باید ورزش را متوقف و یا سرعت خود را کم کند. بر اساس نتایج تحقیقات، محتوای گلیکوژن ماهیچه ای در شش ساعت اول ورزش، با مصرف قندهای ساده به طور واضح بیشترست و سطح انسولین سرم نیز افزایش می یابد.
تغذیه قبل از ورزش با دو هدف انجام می شود: یکی عدم احساس گرسنگی قبل و طی ورزش و دیگری باقیماندن قند خون در زمان تمرین و رقابت درحد مناسب است؛ تغذیه مواد قندی قبل از ورزش می تواند به ذخیره سازی مجدد گلیکوژن در کبد کمک کند.
این ماده ضمن رقابت و تمرینات طولانی، مصرف خواهد شد. به طور متوسط، هر ساعت پس از ورزش فقط پنج درصد از گلیکوژن ماهیچه ای مصرف و طی ورزش بازسازی می شود؛ لذا برای ذخیره سازی کامل و ساخت تقریبا "۶۰۰" گرم قند مصرف شده، حداقل به"۲۰" ساعت وقت نیاز است.
منبع:aftabir.com
امروزه تغذیه صحیح جایگاه اصلی خود را در بین برنامه های ورزشکاران پیدا کرده است و اهمیت تغذیه صحیح و مناسب و تأثیر آن در تمرینات ورزشی و مسابقات مشخص شده است.
توصیه های غذایی برای ورزشکاران باید نیازهای ورزشکاران را چه در ورزشهای قدرتی و چه در ورزشهای استقامتی تأمین نماید و یک ورزشکار باید بر طبق الگوی درست مصرف مواد غذایی مناسب تمرینات خود را دنبال نماید.رژیم غذایی مناسب برای ورزشکاران صرف نظر از نوع و شدت برنامه های تمرینی باید به نسبت بیشتر از ۵۵% از کربوهیدارت، کمتر از ۳۰% از چربی و حدود ۱۲ تا ۱۵% از پروتئین تأمین شود. در سال ۱۹۹۲ شورای ملی پژوهشی پزشکی و بهداشتی استرالیا راهنمای زیر را برای استفاده ورزشکاران ارائه نموده است:
۱) بهره وری از تنوع گسترده غذاهای مغذی
۲) مصرف مقادیر کافی نانها و غلات ( کامل )، سبزیجات و میوه ها
۳) مصرف غذای کم چرب، به ویژه ضعیف از چربی اشباع شده
۴)حفظ وزن مناسب بوسیله دریافت غذای متعادل و فعالیت فیزیکی منظم
۵)محدود کردن دریافت الکل در صورت ومصرف
۶)مصرف متوسط مقادیر قندوشکر و غذای حاوی شکر افزودنی
۷)انتخاب غذای کم نمک و استفاده محدود از نمک
۸) نوشیدنی کافی آب و مایعات
۹) مصرف غذاهای حاوی کلسیم بویژه برای دختران وبانوان
۱۰) مصرف غذاهای حاوی آهن بویژه در دختران ، بانوان و گیاهخواران
BMR یا نرخ متابولیک پایه
BMR همانطور که میدانید حداقل انرژی لازم برای انجام فعالیتهای حیاتی بدن است این انرژی در ورزشکاران متغیر است و بستگی به توده عضلانی بدن، سن و عوامل ژنتیک دارد.افزایش BMR با افزایش توده بدن همراه است و ارتباط نزدیکی با توده عضلانی بدن دارد ورزشکارانی که توده عضلانی بیشتری دارند نیاز متابولیکی بیشتری برای انرژی در مقایسه با افراد غیر ورزشکار دارند.میزان انرژی مصرفی روزانه ورزشکاران از محاسبه BMR و فاکتور فعالیت که بصورت مضربی از BMR می باشد محاسبه می شود.
انرژی مصرفی روزانه بصورت مضربی از BMR
سطح فعالیت
مردان
زنان
استراحت ۲/۱
۲/۱
سبک
۴/۱
۵/۱
نیمه معتدل
۷/۱
۶/۱
معتدل
۸/۱
۷/۱
سنگین
۱/۲
۸/۱
بسیار سنگین
۳/۲
۲
همانطور که میدانید گلیکوژن عضله مهمترین ماده در فعالیت شدید کوتاه مدت ویا فعالیت های دراز مدت است سرعت مصرفی آن در هنگام شروع فعالیت سریعتر می باشد و وابسته به شدت فعالیت می شود. همزمان با کاهش گلیکوژن عضله در اثر فعالیت مداوم گلوکز خون بعنوان مهمترین منبع سوخت کربوهیدراتی مطرح می شود.برداشت گلوکز توسط عضله به ۲۰ تا ۴۰ برابر زمان استراحت می رسد که باز بستگی به شدت و مدت فعالیت دارد.
منبع:aftabir.com
اصولاً هر نوع فعالیت ورزشی که انجام گیرد نیاز به نیروی ماهیچه ای دارد( چه ورزش های استقامتی، چه قدرتی و سرعتی). بنابراین لازم است که ماهیچه ها به خوبی تمرین داشته ونیروی لازم برای این اعمال به آن ها برسد به دنبال ورزش، بسیاری اعمال فیزیکی و شیمیایی پیچیده در بدن انجام می شود و برای انجام هر کدام از این تغییرات، انرژی کافی و مواد مغذی لازم است.
یک ورزشکار حرفه ای تا زمانی که نداند چه باید مصرف کند و چگونه و با چه مواد غذایی کلیه نیازهایش را تأمین کند، موفق نخواهد بود. امروز،علم تغذیه یکی از اساسی ترین عوامل موفقیت ورزشکارن است. از اینرو در این بخش از سایت مطالب دنباله داری در این زمینه ارائه خواهد شد.
همه انسان ها بی شک بارها و بارها شنیده اند، خوانده اند و می دانند که ورزش برای هر بدنی لازم است. اولین مسابقه المپیک در کشور یونان و بیش تر از ۲۵۰۰ سال قبل برگزار شد. در آن جا جمله معروفی برای اولین بار در مورد اهمیت ورزش در تن درستی برای تمام جهانیان بیان شد که هنوز هم در تمام زبان ها و کشورها رایج می باشد. ترجمه این عبارت در زبان فارسی جمله زیر می باشد:" عقل سالم در بدن سالم است."
در این شماره به اهمیت تغذیه در ورزش کاران ، تفاوت تغذیه ای و ورزش های مختلف، هم چنین تفاوت تغذیه ای در زمانهای مختلف انجام مسابقات ورزشی و بسیاری سؤالات دیگر که به طور معمول ورزش کاران و ورزش دوستان عزیز بارها به آن برخورد کرده اند، می پردازیم.
نیاز تغذیه ای انسان شامل انرژی ، پروتئین ها، چربی ها و کربوهیدرات همچنین مواد معدنی و ویتامین ها است که بطور مفصل هر کدام را توضیح خواهیم داد .
نیاز به انرژی در ورزشکاران و افراد عادی، شباهت و تفاوت ها هایی با یکدیگر دارند. هر دوی آنها در متابولیسم پایه (انرژی است که اساساً برای حفظ حیات سلول ها، فعالیت دستگاه تنفسی، ضربان قلب و انقباض غیرارادی عضلات لازم است)، مشابه هم هستند که در آقایان بالغ، حدود ۱۷۰۰ کالری و در خانم های بالغ، ۱۶۰۰ کالری است. علاوه بر متابولیسم پایه، هر ورزش کار.
متابولیسم پایه از زمان تولد تا دوران پیری به تدریج کاهش می یابد.
انرژی مورد نیاز برای متابولیسم پایه در زنان کمتر از مردان است.
عمر یک سلول در بدن انسان نمی تواند طولانی باشد مگر در درجه حرارت ۴۲ ۳۵ درجه سانتی گراد، گاهی ورزشکاران ناگزیر به زندگی و اقامت در هوای سرد( کوه نوردی، اسکی...) یا هوای گرم( ورزش های تابستانی) هستند که در شرایط فوق می بایستی بدن با گرما و یا سرما مبارزه کند ، در این شرایط میزان انرژی مصرفی او تغییر می کند.
از طریق تبخیر و انتقال گرمای بدن به محیط امکان پذیر می شود. یک لیتر عرق ۵۸۰ کیلوکالری انرژی از بدن دفع می کند.
تعیین دقیق میزان نیاز به انرژی در دماهای متفاوت مشگل است. ولیکنبر اساس نظریه جانسون و کارک هنگامی که درجه حرارت محیط نسبت به متوسط درجه حرارت طبیعی "۱۰مثبت و منفی" درجه تغییر کند، نیاز به انرژی برای حفظ حرارت بدن ۵ درصد افزایش یا کاهش می یابد.
نیاز به انرژی برای رشد در کودکان و نوجوانان از اهمیت زیادی برخوردار است. زیرا این انرژی صرف ساخته شدن بافت های جدید می شود.نیاز به انرژی در نوجوانان ۵۰ درصد بیشتر از افراد بزرگسال برآورد می گردد که باید در تنظیم رژیم برای نوجوانان ورزشکار در نظر گرفته شود.
ورزشکاران باید توجه داشته باشند که به تبع نوع ورزش، میزان فعالیت، تعداد دفعات انجام ورزش به مقدار خاصی انرژی نیاز دارند . در" موتور بدن انسان " راندمان تبدیل انرژی به کار ۲۵% است. به عبارت دیگر از هر ۴ کیلو کالری انرژی که به بدن می رسد یک کیلوکالری آن به کار تبدیل و ۳ کیلوکالری دیگر برای گرم نگاه داشتن بدن مصرف می شود.
طبق پیشنهاد کریسترو روپینگ با درنظر گرفتن نوع فعالیت ورزشی، افزایش انرژی مورد نیاز بر حسب کیلوکالری در ساعت به شرح زیر می باشد:
۱ سرعت ۱۵۰۰
۲ نیمه استقامت ۹۳۰
۳ استقامت ۷۵۰
۴ ماراتون۷۰۰
۱ روی پیست ۲۲۰
۲ همراه با مربی ۳۵۰
۳ روی جاده ۳۶۰
۴ روی جاده در مقابل باد۶۰۰
۵ با سرعت ۷۰۰
۶ استقامت ۴۵۰
۱ استقامت ۷۵۰
۲ سرعت ۹۶۰
۱ نمایشی ۶۰۰
۲ سرعت ۷۲۰
۱ انفرادی ۸۰۰
۲ دونفره ۳۵۰
تمام این اعداد تقریبی بوده و متوسط نیاز به انرژی را نشان میدهند چون شدت فعالیت باعث تغییردر میزان انرژی مصرفی می شود. اما بطور کل می توانیم فرض کنیم که:
مانند واترپلو، اسکی) نیاز به انرژی بیش از ۵۰۰ کیلوکالری است.
اصولاً هر نوع فعالیت ورزشی که انجام گیرد نیاز به نیروی ماهیچه ای دارد( چه ورزش های استقامتی، چه قدرتی و سرعتی). بنابراین لازم است که ماهیچه ها به خوبی تمرین داشته ونیروی لازم برای این اعمال به آن ها برسد به دنبال ورزش، بسیاری اعمال فیزیکی و شیمیایی پیچیده در بدن انجام می شود و برای انجام هر کدام از این تغییرات، انرژی کافی و مواد مغذی لازم است.
برای مثال یک دونده ماران با رکورد ۲ ساعت و ۱۰ دقیقه، بین ۵۰ تا ۶۰ هزار گام در طی مسابقه خود، بدون یک لحظه استراحت برمی دارد و مسلم است که انرژی مورد نیاز برای این فعالیت، از بدن و ذخیره موجود در آن، فراهم می شود ولی آیا میدانید این انرژی چگونه در بدن تأمین می شود؟
شما دوست ورزشکار برای محاسبه انرژی مورد نیازتان ابتدا وزن معمولتان را با کم کردن عدد ۱۰۰ از قدتان به دست آورید:
به طور مثال مردی با قد ۱۸۰ سانتی متر، باید دارای وزن معمولی ۸۰ و وزن ایده آل ۷۲ کیلوگرم باشد.
وبرای به دست آوردن کالری مورد نیاز روزانه، وزن معمول یا عادی به دست آمده را بر حسب فعالیت روزانه در اعداد ۳۲، ۳۷، ۴۰ یا ۵۰ ضرب می کنیم.
۱ کالری مورد نیاز افراد با کار سبک( فعالیت روزانه)= ۳۲ ضربدر وزن عادی.
۲ کالری مورد نیاز افراد با فعالیت متوسط( ورزش های متوسط) =۳۷ ضربدر وزن عادی.
۳ کالری مورد نیاز افراد با فعالیت سنگین( کار بدنی زیاد و ورزش سنگین و حرفه ای) =۴۰ ۵۰ ضربدر وزن عادی.
به طور مثال فردی با وزن معمول ۸۰ کیلوگرم با کار سنگین و ورزش روزانه سنگین و حرفه ای، نیاز او به کالری عبارت است از:
در بعضی کتاب ها، از ژول به جای کیلوکالری صحبت می شود. برای محاسبه ژول، کیلوکالری را در عدد ۲/۴ ضرب کنید تا عدد ژول به دست آید، به طور مثال ژول ۱۶۸۰۰=۲/۴ ضربدر ۴۰۰۰ کیلوکالری.
پس شما برای محاسبه انرژی مورد نیازتان آموختید چگونه وزن مناسبتان را محاسبه کنید و انرژی فعالیت روزانه را بر اساس آن بدست آورید وانرژی صرف شده در ورزش را به آن اضافه کنید.
منبع:aftabir.com
امروز بیش از هر زمان دیگری ارزش فعالیت های بدنی و نقش آن در سلامت شناخته شده است.
در واقع زندگی ماشینی، فعالیت های حرکتی روزمره را کاهش داده و برای جلوگیری از بروز بسیاری از بیماریها ورزش امری ضروری است.
امروز بیش از هر زمان دیگری ارزش فعالیت های بدنی و نقش آن در سلامت شناخته شده است.در واقع زندگی ماشینی، فعالیت های حرکتی روزمره را کاهش داده و برای جلوگیری از بروز بسیاری از بیماریها ورزش امری ضروری است. گاهی یک ورزشکار فراتر از حفظ سلامتی در رشته ای خاص جهت کسب مقام قهرمانی کوششی مستمر می نماید که در این شرایط تمامی عوامل در بدن تغییر می کنند. قلب، ریه، دستگاه گوارش، هورمون ها، سیستم عصبی و بخصوص ماهیچه ها نیاز به تطابق با وضعیت جدید دارند.در واقع هیچ استرس و فشاری همانند یک ورزش سنگین و طولانی مدت روی بدن تأثیر نمی گذارد. بنابر این جهت کسب مقام قهرمانی یکی از مسائل مهم، تغذیه ورزشکاران است. البته فراموش نکنیم هدف از ورزش، سلامتی روح و جسم است و در کنار آن رقابت سالم در مسابقات و نه فقط کسب مقام قهرمانی به هر قیمتی.
انرژی مورد نیاز برای یک ورزشکار به عوامل مختلفی مثل خصوصیات فردی ورزشکار (قد، وزن، جثه فرد، جنس، سن، بلوغ)، مدت ورزش، نوع و شدت ورزش و شرایط جغرافیایی محل زندگی فرد بستگی دارد و به طور کلی طی فعالیت ورزشی از یک طرف میزان متابولیسم پایه(BMR) افزایش می یابد و از طرف دیگر فعالیت فرد زیاد می شود، بنابر این مقدار نیاز انرژی بین ۳ تا ۶ هزار کیلوکالری در روز توصیه می شود. برای ورزش های سنگین مثل اسکی، ماراتن و ورزش های تیمی حداکثر انرژی لازم است که برای این نوع ورزش ها توصیه می شود. ۷۵ ۷۰ درصد کالری رژیم از منبع کربوهیدرات که قسمت اعظم آن از نوع کمپلکس می باشد تأمین گردد.
در ورزش هایی که انرژی زیادی در مدت کوتاه نیاز دارند مثل کشتی و شنای صدیارد، میزان نیاز انرژی بین ۵۰۰۰ ۳۰۰۰ کیلوکالری است. کمترین میزان نیاز به انرژی مربوط به فعالیت های ورزشی با شدت کم و مدت طولانی و یا ورزش هایی که با شدت زیاد و مدت کم انجام می شود، است ورزش هایی مثل: پرش طول، پرش ارتفاع، پرتاب دیسک، پرش با نیزه و غیره...
به طور کلی میزان نیاز انرژی برای زنان ورزشکار ۱۰درصد کمتر از مردان ورزشکار می باشد.
برای رشد و بازسازی، انقباض عضلانی و تولید انرژی، پروتئین برای ورزشکاران لازم است ولیکن مصرف زیاد پروتئین بر قدرت عضلانی نمی افزاید(فقط حجم عضلات را زیاد می کند) و توصیه می شود ۱۵ ۱۲ درصد انرژی مصرفی بایستی از منبع پروتئین تأمین شود و چون نیاز ورزشکاران به انرژی افزایش می یابد، بنابراین مقدار پروتئین مورد نیاز برای فعالیت های ورزشی حداکثر ۵/۱ گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز است، که در مورد پروتئین مصرفی توصیه می شود: نسبت پروتئین حیوانی به گیاهی، ۶۰ به ۴۰ باشد و نوع پروتئین مصرفی بهتر است از گوشت های کم چربی (گوشت سفید مثل مرغ و ماهی) و بیشتر به صورت کبابی یا آب پز باشد. سفیده تخم مرغ و لبنیات کم چربی نیز از منابع خوب پروتئین هستند.
جگر منبع خوبی از پروتئین، آهن، فسفر، ویتامین های گروه A و B می باشد، ولی به دلیل این که غنی از اسیدهای نوکلئیک، ترکیبات پورین دار و کلسترول است، مصرف آن بیش از هفته ای یک بار توصیه نمی شود. باید به این نکته توجه کرد که مصرف زیاد پروتئین باعث ایجاد عوارضی مثل از دست دادن کلسیم، خشکی بدن، ایجاد نقرس، دهیدراتاسیون یا کاهش آب بدن، کنونریس و اختلالات کلیوی می شود.
جهت تولید انرژی برای فعالیت هایی که مدت زیادی طول می کشد سوختن مواد حاوی چربی ضروری است. با طولانی شدن ورزش، اسیدهای چرب آزاد از ذخایر بافت چربی رها می شوند و برای مصرف عضلات به عنوان سوخت استفاده می شوند. البته در ۹۰ ۶۰ دقیقه ابتدای ورزش عضلات از گلوکز و گلیکوژن ذخیره شده استفاده می کنند و پس از ۹۰ دقیقه اسیدهای چرب آزاد جهت سوخت مصرف می شوند. تحقیقات نشان داده که چربی زیاد در رژیم غذایی باعث کاهش قدرت ورزشکاران می شود. در تحقیقی که روی دوچرخه سواران انجام گرفته مشاهده شده دوچرخه سوارانی که غذای مصرفی آنها غنی از کربوهیدرات پیچیده(نان های سبوس دار، پاستا و...) و محدود از چربی بوده، تا ۲۴۰ دقیقه دوچرخه سواری کرده اند در حالی که در نتیجه خوردن غذای چرب مقاومت آنها کم شده و حداکثر تا ۷۵ دقیقه توانسته اند فعالیت دوچرخه سواری داشته باشند.
به طور کلی چربی مصرفی باید کمتر از ۲۵ درصد کالری رژیم باشد که از این مقدار ۱۰ درصد آن به اسیدهای چرب غیراشباع حاوی چند باند دوگانه(روغن های گیاهی مایع) اختصاص داده شود.آب: آب تنها ماده ای است که کمبود یا فقدان آن تهدید جدی برای سلامتی است. به خصوص در فعالیت های ورزشی فقدان آب و یا کمبود آب سبب خستگی زودرس ورزشکار می شود.
نقش آب برای فعالیت قلب و عروق، متابولیسم موادمغذی، سیستم تنظیمی حرارت بدن و همچنین دفع مواد زائد حاصل از متابولیسم سلولی است. از طرف دیگر انتقال آب از داخل به خارج از سلول و بالعکس متضمن جابه جایی یونهای سدیم، پتاسیم ، کلر و منیزیم است. هر چند که عرق یک ترکیب هیپوتونیک(رقیق) است و غلظت سدیم، پتاسیم و کلر در عرق کمتر از خون است ولیکن در فعالیت های طولانی مدت تعریق زیاد سبب افزایش غلظت خون و در نتیجه خستگی و عدم توان ورزشی می شود.مصرف نوشیدنی ها و ترکیب آن در فعالیت های ورزشی به عواملی مثل حرارت محیط، رطوبت محیط، خصوصیات مورفولوژیک و بیوشیمیایی فرد و شدت و مدت ورزش بستگی دارد. به طور کلی توصیه می شود قبل از مسابقات ورزشی حدود ۵۰۰ ۴۰۰ سی سی از نوشیدنی های مختلف که حاوی گلوکز است، استفاده شود و گاهی اوقات کمی الکترولیت به این نوشیدنی ها اضافه شود.
در طول مسابقات توصیه می شود در فاصله هر ۱۵ دقیقه ۲۴۰ ۱۵۰ سی سی از مایعات استفاده شود. استفاده از نوشیدنی های هیپرتونیک (پرغلظت) و یا قرص نمک به هیچ وجه توصیه نمی شود. نوشابه های ورزشی که برای جبران مایعات از دست رفته در هنگام تمرین و مسابقه می توان استفاده نمود عبارتند از: آب میوه ها مثل آب سیب یا آب حاوی گلوکز و ویتامین های گروه B و یا شربت آبلیمو با شکر که حداکثر حدود ۸۰ گرم در هر لیتر شکر اضافه شود.
در حین فعالیت های ورزشی نیاز به مصرف بسیاری از مواد معدنی در ورزشکاران افزایش می یابد. به عنوان مثال نیاز به کلسیم در ورزشکاران زیادتر می شود زیرا کلسیم در افزایش دانسیته استخوانی، از بین رفتن استرس های ناشی از ورزش و افزایش توان ورزشی نقش بسزایی ایفا می کند. نیاز به منیزیم افزایش می یابد زیرا منیزیم در متابولیسم مواد مغذی و تولید انرژی شرکت می کند. نیاز به فسفر افزایش می یابد به دلیل این که فسفر در تنظیم انرژی به صورت ATP، تعادل اسید و باز و در نتیجه افزایش توان ورزشی مؤثر است.
نیاز به روی افزایش می یابد، زیرا روی جزء ساختمانی بسیاری از آنزیم هایی است که در متابولیسم مواد مغذی شرکت می کنند و همچنین به همراه مس و آهن در سنتز هموگلوبین و خون سازی شرکت می کند.نیاز به مصرف مس به دلیل نقشی که در بالا بردن درصد جذب آهن، سنتز میلین و فسفر لیپیدها، استحکام بافت پیوندی و همین طور آزادسازی انرژی از موادمغذی دارد افزایش می یابد. و بالاخره نیاز به آهن به دلیل نقشی که آهن در انتقال اکسیژن به صورت هموگلوبین و میوگلوبین و خون سازی دارد بیشتر می شود. بنابر این مواد معدنی در تأمین سلامت ورزشکاران از جایگاه ویژه ای برخوردار هستند.
مصرف ویتامین ها باید در ورزشکاران جهت افزایش توان ورزشی و کاهش خستگی ناشی از ورزش افزایش یابد. این گروه از مواد مغذی هر چند نقش انرژی زایی ندارند و لیکن به صورت کوآنزیم در متابولیسم مواد مغذی شرکت می کنند. به عنوان مثال ویتامین های B۱، B۲ و B۳، همگی برای انرژی زایی نقش مهمی دارند. مصرف ویتامین B۶ باید در بدن سازان بیشتر شود چون این ویتامین نقش مهمی در سنتز پروتئین ها برعهده دارد. کمبود ویتامین B۱۲ و اسید فولیک در ورزشکاران گیاهخوار که برای چند سال این رژیم را داشته اند شایع است و مصرف مکمل برای این گروه توصیه می شود.
در فعالیت های ورزشی نیاز به ویتامین های A، E و C نیز به دلیل نقش آنتی اکسیدانی که دارند افزایش می یابد، زیرا در نتیجه ورزش فرایند اکسیداتیو(ورزش هایی که در آن اکسیژن زیادی مصرف می شود) درعضله افزایش می یابد و منجر به افزایش تولید پراکسیدهای چربی و رادیکال های آزاد می گردد. نتایج مطالعاتی که روی ورزشکاران صورت گرفته نشان می دهد که مصرف این سه ویتامین برای مدت ۳ تا ۴ هفته از طریق برنامه غذایی سبب کاهش میزان آنزیم های کراتین فسفوکیناز(CPK) و لاکتات دهیدروژناز(LDH) می گردد که کاهش این دو آنزیم سبب افزایش توان ورزشی می شود.
۱) از خوردن نوشابه های گازدار و مواد غذایی پرفیبر و نفاخ خودداری کنید.
۲) از خوردن غذاهای چرب و سرخ کرده اجتناب کنید.
۳) بهتر است از چای کم رنگ استفاده نمایید.
۴) مصرف ۳ ۱ فنجان قهوه یا نسکافه برای افزایش توان ورزشی مفید است.
۵) در هر روز حداقل از دو نوع میوه حاوی ویتامین C استفاده شود.
۶) روزانه از سبزیجات تازه استفاده نمایید.
۷) مصرف پروتئین زیاد قبل از مسابقه مجاز نمی باشد، چون نیاز به آب را افزایش می دهد.
۸) افزایش انرژی مصرفی بر حسب نوع و مدت و شدت ورزش و مصرف کربوهیدرات زیاد حداکثر تا ۷۵% کالری رژیم برای فعالیت های ورزشی سنگین و طولانی مدت توصیه می شود.
۹) انواع میوه ها و آب میوه ها، شیر، نان و غلات منابع خوب کربوهیدرات هستند که بهتر است یک ساعت قبل از ورزش شیر با عسل و یا آب میوه با عسل استفاده شود، زیرا عسل سبب افزایش سطح انرژی در بدن می شود.
منبع:aftabir.com