بیمارى خاموش یا پوکی استخوان

بیمارى خاموش یا پوکی استخوان

پوکى استخوان بیمارى است که با ابتلا به آن استخوان هاى بدن به ویژه در نواحى بالاى ران، ستون فقرات و مچ ها به تدریج نازک و ضعیف می شوند و به نقطه اى مى رسند که به راحتى مى شکنند. پوکى استخوان در جوامع پزشکى به « بیمارى خاموش » معروف شده است، زیرا تا زمان شکستگى استخوان ها فرد مبتلا از بیمارى خود مطلع نیست. استخوان ها با مرور ایام با توجه به بیمارى، توان خود را از دست داده اند، لذا با کمترین فشار در بازه شکست قرار مى گیرند.

چه کسى پوکى استخوان مى گیرد

با پیر شدن بدن ،خطر ابتلا به پوکى استخوان در افراد بیشتر مى شود. در بعضى از افراد زمانى که پا به دهه سى و چهل مى گذارند ترمیم بافت هاى استخوانى بسیار کندتر خواهد شد. د رمورد زنان، پس از یائسگی، براى سال هاى متمادى نازک شدن استخوان ها سریعاً ادامه مى یابد. بعد از آن یعنى چند سال پس از نرخ سریع کاهش حجم استخوانى این روند متعادل تر خواهد شد. در مورد مردان همان گونه که قبلاً گفته شد، تغییرات هورمونى گسترده اى مانند زنان وجود ندارد، مثلاً مردان حالت یائسگى مانند زنان ندارند. پدیده پوکى استخوان در مردان  بسیار آهسته رخ مى دهد، ولى در سنین 65 و 75 زنان و مردان به یک نسبت تراکم استخوانى خویش را از دست مى دهند و نرخ کاهش حجم استخوان در آنها برابر است.

سایر زنانی که در بازه خطر ابتلا به پوکى استخوان هستند شامل شرایط زیر هستند:

- حتماً در خانواده آنها نشانى از ابتلا به پوکى استخوان وجود دارد؛ به اندازه کافى در طول عمر خود از کلسیم  استفاده نکرده اند؛ یائسگى زودرس داشته اند؛ تخمدان هاى خود را در اثر جراحى از دست داده اند؛ به علت بیمارى مجبور به استراحت هاى طولانى در رختخواب هستند؛ ناچار به استفاده از دارو در درازمدت بوده اند؛ از لحاظ شکل ظاهر داراى بدن و اندام کوچک هستند.

پوکى استخوان قابل پیشگیرى است. یک ژریم غذایى کامل از لحاظ کلسیم و ویتامین D به همراه وزن مطلوب و برنامه ورزشى مناسب بهترین راه در مقابله با پوکى استخوان است. با استفاده از این روش در سنین سالخوردگى از امنیت بیشترى در مقابل این بیمارى برخوردار خواهیم بود.

-چگونه بفهمیم که به پوکى استخوان مبتلا شده ایم؟

کاهش قد یا شکستگى استخوان اولین مرحله در شناخت ابتلا به پوکى استخوان است

ولى براى آگاهى از ابتلا حتماً نباید این اتفاق بیفتد. بهترین روش در نشان دادن پوکى استخوان

تست یا اسکن دکسا

است. این تست به شما نشان مى دهد که در چه بازه اى از خطر شکستگى استخوان قرار دارید. همچنین اگر داراى استخوان هاى طبیعى باشید با استفاده از تست DEXA نشان داده مى شود.

راه هاى جلوگیرى از ابتلا به پوکى استخوان

پوکى استخوان قابل پیشگیرى است. یک ژریم غذایى کامل از لحاظ کلسیم و ویتامین D  به همراه وزن مطلوب و برنامه ورزشى مناسب، بهترین راه در مقابله با این بیماری است. با استفاده از این روش در سنین سالخوردگى از امنیت بیشترى در مقابل این بیمارى برخوردار خواهیم بود.

کلسیم:

استفاده از یک رژیم غذایى مناسب با کلیسم کافى در طول زندگى استخوان هاى شما را قوى و محکم نگاه مى دارد. انجمن بین المللى علومNATIONAL ACADEMY OF SCIENCE) پیشنهاد کرده است که افراد داراى سنین 50 سال روزانه 1200 میلى گرم کلسیم مصرف نمایند. براى انجام دادن این مهم از رژیم غذایى استفاده کنید که از کلسیم مناسب برخوردار باشد. این برنامه غذایى باید شامل  لبنیات  کم چرب به اندازه کافى، ماهى هاى کنسرو شده با استخوان هاى نرم مانند ماهى آزاد و قزل آلا، سبزى هاى برگ دار مانند کاهو، غذاهاى سرشار از کلسیم مانند نان، حبوبات و آب مرکبات باشد.

ورزش هاى مناسب به همراه کاهش وزن اگر در هفته سه الى چهار بار انجام شود بهترین عامل در جلوگیرى از پوکى استخوان خواهد بود. قدم زدم آهسته، پیاده روى سریع، تنیس و سایر ورزش هاى اینگونه که در کاهش وزن نیز مؤثر هستند و تمرین هاى مناسبى به شمار مى آیند. در صورت توانایى، تمرینات آکروباتى و قدرتى نیز در جلوگیرى از افتادن ناگهانى و شکستن استخوان ها شما را یارى مى نماید.

ویتامین D

بدن شما از ویتامین D  در جذب کلسیم استفاده مى نماید. اگر روزى 20 دقیقه در زیر نور خورشید باشید میزان مورد نیاز ویتامین D در بدن شما تولید خواهد شد. البته شما با خوردن تخم مرغ، ماهى هاى چرب، حبوبات و شیرهاى غنى شده با ویتامین D به میزان ویتامین مورد نیاز خواهید رسید.

اگر فکر مى کنید به ویتامین D بیشترى نیاز دارید با پزشک راهنماى خود صحبت کنید. انجمن بین المللى علوم، میزان مورد نیاز ویتامین D را براى سنین 51 تا 70 سال روزانه 400 واحد بین المللى IU(INTERNATIONAL UNIT) تجویز کرده است. افراد بالاتر از سن 70 سال باید 600 واحد ویتامین D در روز مصرف نمایند. مصرف بیش از 2000 واحد روزانه از ویتامین D نه تنها باعث مشکلات کبدى می شود، بلکه توده استخوانى را نیز نازک مى کند.

تمرینات ورزشى منظم

ورزش هاى مناسب بدنى، ماهیچه ها و استخوان ها را قوى و محکم نگه می دارد و مانع تحلیل رفتن استخوان ها مى شود. این روش همچنین ما را فعال و پرجنب و جوش نگاه مى دارد. ورزش هاى مناسب به همراه کاهش وزن اگر در هفته سه الى چهار بار انجام شود بهترین عامل در جلوگیرى از پوکى استخوان خواهد بود. قدم زدم آهسته، پیاده روى  سریع، تنیس و سایر ورزش هاى اینگونه که در کاهش وزن نیز مؤثر هستند و تمرین هاى مناسبى به شمار مى آیند. در صورت توانایى، تمرینات آکروباتى و قدرتى نیز شما را در جلوگیرى از افتادن ناگهانى و شکستن استخوان ها یارى مى نماید.

سلامت زندگى

استفاده اجبارى از بعضى داروها، خطر ابتلا به پوکى استخوان را افزایش مى دهد. بعضى از این داروها شامل گلوکوکور تیکودز که نوعى استروئید محسوب شده و در کنترل بیمارى هاى ورم مفاصل و  آسم  مورد استفاده دارد، انواع قرص هاى خواب آور، داروهاى ضد سرطان و... مى شوند.

تیروئیدهاى بسیار فعال و یا استفاده از داروهاى فعال کننده تیروئید هاى نیمه فعال نیز خطر را افزایش مى دهند. اگر شما از این داروها استفاده مى کنید با پزشک معالج یا مشاور خود در مورد پوکى استخوان مشورت کنید.

تغییرات مثبت در روش زندگى

اگر آدم مؤمنی هستید و کاری به کار مشروبات الکلی ندارید، خوش به حالتان! و اگر نه: همین امروز سیگار را ترک کنید. از مشروبات الکلى استفاده نکنید. اگر علاقه به ادامه زندگى سالم دارید، شکل زندگى تان را سالم کنید.