از آرتــروز زانــو چه بایــد بدانیــم

آرتروز زانو چیست؟

آرتروز زانو شایعترین بیماری مفصلی است. این بیماری به دلیل آسیب غضروف مفاصل ایجاد می‌شود (شکل مقابل) و بیشتر در افراد سالخورده، زنان، افراد مبتلا به اضافه وزن و کسانی دیده می‌شود که سابقه خانوادگی آرتروز زانو دارند.

علایم آن چیست؟

شایع‌ترین علامت آرتروز زانو، درد مفصلی است. این درد معمولا در دست‌ها، پاها، زانوها یا ستون فقرات وجود دارد. اگر درد در دست‌ها حس شود، معمولا مفاصل انتهای شست درگیر شده ‌است. در پاها درد معمولا در قاعده انگشت شست وجود دارد. این درد بعد از دوره‌های استراحت، مثل زمانی که بیمار صبح‌ها از خواب بیدار می‌شود، یا وقتی از روی صندلی بلند می‌شود،‌ بیشتر است.

آرتروز زانو همچنین می‌تواند سبب محدودیت حرکتی شود چرا که موجب درد و سفتی مفاصل می‌شود. در این صورت انجام فعالیت‌های روزانه نظیر پیاده‌روی روی سطح صاف یا باز کردن درب شیشه مربا با مشکل مواجهه می‌شود.

آرتروز زانو چگونه درمان می‌شود؟

آرتروز زانو با داروها یا برخی مکمل‌های غذایی، ورزش، کاهش وزن و گاهی با جراحی درمان می‌شود. جراحی معمولا در بیمارانی موثر است که با سایر درمان‌ها بهبود پیدا نمی‌کنند.

کدام نوع‌ داروها در درمان آرتروز زانو کمک‌کننده هستند؟

اولین دارویی که معمولا پزشک تجویز می‌کند، استامینوفن است. این دارو ارزان است و اگر به میزان صحیحی که پزشک تجویز کرده مصرف شود، ایمن و بی‌خطر است. نحوه مصرف این دارو در بزرگسالان مبتلا به آرتروز زانو 1000-650 میلی‌گرم 4 بار در روز و حداقل به مدت دو هفته است. معمولاً پیش از مصرف سایر داروها این دارو توصیه می‌شود.

در صورتی که استامینوفن کمک‌کننده نبود، ممکن است پزشک داروی ضدالتهاب غیراستروئیدی مثل بروفن را تجویز کند. برخی از این داروها را می‌توان بدون نسخه از داروخانه تهیه کرد. اما برخی دیگر نیاز به تجویز پزشک دارد. بیمار باید این داروها را مطابق دستور پزشک مصرف کند و در صورتی که دچار عوارض جانبی شد حتما به پزشک اطلاع دهد.

در این صورت پزشک داروی تزریقی دیگری به نام کورتیکواسترویید را تجویز می‌کند. این دارو مستقیما در مفصل تزریق می‌شود تا درد تسکین پیدا کند.

داروی تزریقی دیگری به نام اسید هیالورونیک وجود دارد که همانند کورتون درون مفصل تزریق می‌شود. این دارو ممکن است سبب شود که درد برای مدت طولانی‌تری بهبود پیدا کند اما نسبت به سایر داروها بسیار گران‌تر است.

مکمل‌های غذایی گلوکوزامین و کوندروتین نیز وقتی که باهم تجویز می‌شوند، ممکن است به تسکین درد در برخی بیماران مبتلا به آرتروز زانو کمک کنند. ترکیبات بدون نسخه متنوعی از این دو مکمل وجود دارد.

آیا ورزش و کاهش وزن در درمان این بیماری کمک‌کننده است؟

ورزش می‌تواند به بیمار کمک کند تا به سطح قبلی میزان تحرک و فعالیت خود بازگردد. بهترین نوع فعالیت، ورزش‌های سبک هوازی است مثل دوچرخه‌سواری یا شنا. اگر بیمار اضافه‌وزن دارد، باید سعی کند که وزن‌ خود را کمی کاهش دهد. کاهش وزن با کاهش فشار روی مفاصل درد و سفتی را کاهش می‌دهد.

آیا به جراحی نیاز است؟

اگر سایر درمان ها کمک کننده نبود، بیمار ممکن است برای تعویض مفصل ران نیاز به جراحی داشته باشد. این کار به نام تعویض کامل مفصل خوانده می‌شود. بعد از این جراحی، درد مفصل در بسیاری از بیماران به طور قابل‌توجهی تسکین پیدا می‌کند.

مفصل مصنوعی به مدت 20- 15 سال به بیمار کمک می‌کند تا زندگی طبیعی داشته باشد.

منبع: نوین پزشکی