شبکه، یک پایة کارآمد، برای آموزش پزشکی، دسترسی به دانش پزشکی و مشاورههای تلهمدیسین را فراهم میآورد. یک سیستم تلهمدیسین ایدهال بر پایة وب، تکنولوژیهای موجود را با قابلیت دسترسی به برنامههای کاربردی متعدد و استفاده از امکانات چند رسانهای تلفیق مینماید. این سیستم اطلاعات را به یک نقطه با دسترسی منفرد که مستقل از اساس سختافزاری باشد (مانند کامپیوتر شخصی، کامپیوتر لپتاپ، کامپیوتر سایز جیبی) انتقال میهد و پروتکلی با قابلیت ذخیره و ارسال یا مشاوره از راه دور به موقع میباشد این سیستم انتقال مقرون به صرفة اطلاعات و مبادلة اطلاعات کلینیکی در سراسر جهان، حتی نقاط دور از دسترس را امکان پذیر میسازد.
واقعیت مجازی:
واقعیت مجازی یک کاربر را در یک دنیای ترکیبی قرار میدهد، که یک محیط حسی ایجاد مینماید، بطوریکه بطور متقابل به رفتارهای کاربر پاسخ میدهد و توسط آنها کنترل میشود. هر چه قدر جریان دادهها طبیعیتر و کارآمدتر باشد (دیدنیها، صداها و احساساتی که همانند شرایط واقعی است)، واقعیت مجازی باورکردنیتر است. محیطهای مجازی میتوانند بطور موثر افراد را به صورت آزمایشی در آنالوگهایی جهت پزشکی حوادث غیر مترقبه و اقدامات مدیریت کلینیکی میدانهای نبرد آموزش دهند که درست مشابه دستگاههای شبیهساز (سیمولاتور) پرواز هواپیما میباشد و از طریق فراهم آوردن فرصتهایی برای تکمیل مهارتها و تمرین روشها قبل از اینکه وارد یک محیط سخت و پر دردسر شوند این امر صورت میپذیرد. آموزش دهندة Medisim که اغلب مورد استفاده قرار میگیرد، شبیهسازی متقابل و توزیع شده را با واقعیت مجازی درهم میآمیزد. آژانس پروژههای پژوهشی دفاعی، توسعه آموزش پزشکی میدانهای جنگ را شامل آماده سازی محیطهای پر استرس میدانهای جنگ میداند. شبیهسازی واقعیت مجازی میدانهای جنگ که دارای اعتبار بالایی هستند به کار کارآموزان پزشکی در خصوص مصدومین آموزشهای لازم را ارائه میدهد که شامل آشکار سازی تغییرات فیزیولوژیکی جراحات متعدد و پاسخها به مداخلات درمانی میباشد. نوآموزان با مصدومین مجازی از طریق دستورات گفتاری، درخواست جهت اطلاعات و به کارگیری وسایل مجازی ارتباط برقرار مینمایند. Medisim برای نوآموز در مورد وضعیت بیمار و اقداماتی که جهت تثبیت شرایط مجروح زخمی انجام میشود باز خورد لازم را ارائه میدهد. پروژه Medisim همچنین زمینهای به وجود میآورد که در آن میتوان تکنولوژیهای پزشکی پیشرفته میدانهای جنگ را به که صورت نمونه اولیه ساخته شده است را آزمایش نمود. ابزارهای آموزشی واقعیت مجازی معتبر و مشابه برای آموزش فراهم کنندگان مراقبت بهداشتی ماهر مورد نیاز هستند تا وضعیتهای حوادث غیر مترقبه پیچیده را مدیریت کنند و به آنها قبل از وقوع حوادث غیرمترقبه تجربه و درک بهتری ارائه دهند.
کوچک سازی کامپیوترها:
دستیاران (کمکیاران) دیجیتالی شخصی (تله مدیسین جیبی):
علم
کوچک سازی کامپیوتر جدید، دستیاران دیجیتالی شخصی را در قطع جیبی (PDAS)
تولید کرده است که رابطههای شخصی هم دارند. این کامپیوترهای کوچک
میتوانند دارای صفحه کلید، قلم، ورودیهای صدا و لمس باشند و مدیریت
اطلاعات، قابلیت حمل، قابلیت اتصال (از طریق مودم تلفن، شبکه محلی کابلی یا
بوسیله فرکانس رادیویی و انتشار اشعة مادون قرمز) را تا درجات مختلفی از
پشت الکترونیکی، فاکس، گرافیک وعکاسی دیجیتالی و قابلیتهای ضبط صدا، امکان
پذیر سازد.
توانایی استفاده از یک ارتباط برقرار کنندة کوچک منفرد برای
انتقال انواع اطلاعات از هر نقطه ازجهان جهت کارکنان حوادث غیر مترقبه
بسیار ایدهآل خواهد بود. یک دستگاه تلهمدیسین جیبی که به قابلیت مرور
گروب، یک دوربین دیجیتالی، تلفن و کامپیوتر مجهز باشد میتواند درهر زمان
که نیاز باشد برای مشاورههای فوری و در محل راهنمایی لازم را ارائه دهد.
ارتش ایالات متحده کامپیوترهای PDA دستی را با فعالیتهای ارتباط
تلهمدیسین جهت مراقبت مجروحین جنگی تلفیق مینماید. پیشبینی میشود که
به زودی یک پزشک در خط مقدم با استفاده از یک PDA بتواند تاریخچه پزشکی
بیمار خود را بر روی یک لاگتگ دیجیتالی پرینت شده بخواند و اطلاعات را به
یک بیمارستان صحرایی از طریق دوربین نصب شده بر کلاه نظامی سربازان و یک
میکروفون دهانی منتقل نماید، PDA همه این وسایل کمکی را از طریق دسترسی
چندگانه به طبقهبندی که سطح وسیع (یک تنوع پیشرفته از ارتباطات از راه دور
بدون سیم) به بیمارستانهای صحرایی با هم متصل مینماید. پزشکان مستقر در
بیمارستان صحرایی از ورودی دادهها و ویدئو برای دسترسی به مجروحان و انجام
توصیههای لازم به پزشکان میدان جنگ (از طریق ضمیمة PDA گوشی تلفن) جهت
مراقبت فوری از بیماران استفاده مینمایند.
کامپیوترهای پوشیدنی (شکل شخصی):
کوچکتر
شدن اجزآء باعث پشرفت سیستمهای کامپیوتری شخصی که سبک وزن، بدون جلب توجه
و پوشیدنی هستند شده است. بخشهای نظامی و غیر نظامی در حال بررسی
سیستمهایی هستند که عملکرد بدون دخالت دست (hands- Free)، قابلیت انتقال
بالا، دسترسی به اطلاعات و تجربیات بصری مشترک دارند.
نمونههای اولیة
کامپیوترهای پوشیدنی بیسیم از تصاویر ویدئویی بهرهگیری مینمودند که به
تجهیزات ابر رایانهای که بالاتر از پایگاه ارتباط مایکرو ویو با کیفیت است
ارسال میگردد. آن تجهیزات کامپیوتری تصاویر پردازش شده مخابراتی را به
پایگاه ارتباطی با فرکانس بسیار بالا بر میگرداند. نمونههای جدیدتر،
نمایشگرهای تجارتی چسبیده به سر را با ارتباطات سلولار تلفیق کردهاند.
کوچکتر شدن کامپیوترها ادامه دارد تا عملکرد بالاتر را در فضاهای کوچکتر
ادغام نماید و ممکن است بتدریج باعث شود کامپیوترها درون لباس یا عینک
پنهان شوند. یکی از اهداف نظامی این است که این نوع سیستم به قدری کوچک شود
که غیر قابل دید باشد. دستگاههای پوشیدنی که دارای یک ارتباط اینترنتی
بدون سیم ودوربین هستند امکان انتقال تصاویر متوالی را به فرد دیگری که در
مکان بسیار دورتر آن را نگاه میکند. بطوریکه فردی که آن را پوشیده است از
طریق صدا، داده و پیامهای ویدئویی بتوانند ببیند و ارتباط برقرار نماید،
برای مثال، فردی که خطر را پیشبینی میکند میتواند یک سیگنال خطر را به
افرادی که در مجاورت آن قرار دارند بفرستد.
کامپیوترهای پوشیدنی در
آینده نتایج PDA را ادغام میکنند ولی بسیار فشردهتر، بطوریکه فرد
میتواند در عین حال که به قربانیان یک فاجعة طبیعی کمک میکند ارتباطات
لازم را هم برقرار کند. این سیستم پشتیبانی ارتباطی بیسیم ایدهآل است که
به افراد امدادرسان در صحنههای حوادث غیر مترقبه یاری میرساند.
سنسورهای پیشرفته و نظارت پزشکی:
ارتش
ایالات متحده در حال تکمیل مواد هوشمند و سنسورهای پیشرفته است. مانیتور
وضعیت شخصی (PSM) که یک دستگاه کوچک مثل ساعت مچی است، این قابلیت را دارد
که توسط همة سربازان بعنوان بخشی از یونیفرم نظامی، پوشیده شود. این
مانیتور به سنسورهای محیطی پیشرفته، سنسورهای فیزیولوژیکی غیر مداخلهگر
(مستقل) با یک CPU، و یک دریافت کنندة موقعیت جغرافیایی که با ماهوارههای
جهانی در ارتباط است و یک رادیوی بیسیم کم قدرت در هم میآمیزد. PSM علائم
حیاتی سربازان (ضربان قلب، دمای بدن، تنفس و فشار خون) بطور مداوم کنترل
میکند. PSM تا زمانی که درخواست نشود (سوال نشود) غیر فعال باقی میماند و
در آن زمان با نشان دادن موقعیت جغرافیایی وعلائم حیاتی، پاسخ لازم را
ارائه میدهد. در هر صورت، اگر علائم حیاتی سرباز غیر عادی باشند دستگاه
علائم حیاتی و موقعیت را انتقال میدهد تا پزشک آن را خاموش کند PSM
میتواند از طریق تعیین مکان سربازان مجروح، نقطة آغاز تریاژ در چند لحظه
بعد از این که یک سرباز آسیب میبیند، در مورد جنگ افزارهای شیمیایی و
بیولوژیکی و شناسایی سربازان مرده جهت جلوگیری از فعالیتهای انتقال خطرناک
آنان از خاک دشمن، نسبت مرگ ومیر جنگ را کاهش میدهد. هنگامی که یک سرباز
مجروح میشود، علامت هشدار PSM به نزدیکترین پزشک فرستاده میشود و او پس
از تعیین موقعیت مکانی وضعیت او را با استفاده از تروماپود تثبیت مینماید.
واحد پشتیبانی هیات مجروحان و انتقال آنها (LSTAT) یک واحد خیلی کوچک
گردیده و در داخل برانکارد قرار دارد و قابلیتهای حمایت از زندگی از یک
مرکز مراقبت پزشکی بر عهده دارد. پزشکان دور دست با استفاده از آن
میتوانند بیماران را کنترل نموده و کلیة داروها و مایعات لازم را بررسی
نمایند. یک سیستم سنسور نسل جدید که در لباس قرار میگیرد (Sensate Liner)
برای ارائه علائم حیاتی به پزشک یا LSTAT ساخته شده است چنین سنسورهای
پیشرفتهای مسلماً در پزشکی حوادث غیر مترقبه کاربرد خواهند داشت.
نیروی دریایی قابلیتهای مانیتورهای میکروالکترونیکی
غیر مهاجم و تکنولوژی اطلاع رسانی پزشکی را در یک مانیتور پزشکی قدرتمند و
متحرک جهت استفاده در میدان جنگ تلفیق کرده است.
M3 به ارائه تشخیصهای
بیماری و درمان نیروهایی که در میدانهای جنگ هستند کمک میکند و همچنین
کاربردهای دیگری نیز علاوه بر مواقع جنگ دارد. M3(B) پیشرفتهای از طریق
ادغام یک کامپیوتر شخصی نظامی میدان جنگ استاندارد ایالات متحده با یک
دستگاه کامپیوتری سبک وزن که دارای انواع حسگرهای کلینیکی است پشتیبانی
اطلاعاتی و کلینیکی را فراهم میآورد. این سنسورها پارامترهایی نظیر فشار
خون، الکترو کاردیوگرافی، نبض، اندازهگیری اکسیژن و تصویربرداری پزشکی را
دقیقاً کنترل میکنند.
قابلیتهای پشتیبانی اطلاعات M3(B) عبارتند از:
رابطها و نرمافزارهای ارتباطی، ذخیرهسازی دادههای بیماران دور دست و
نزدیک، انتقال و بازیابی، دسترسی به پایگاههای دادههای کلینیکی عمومی،
نرمافزار اتوماسیون اداری، عملی بودن خدمات اصلی پزشکی صحنه جنگ، و تولید
گزارشهای مبتنی بر میدان جنگ. اولین گردان پزشکی (کمپ پاندلتون) در سن
دیهگوی ایالت کالیفرنیا، در آزمایش M3(B) بعنوان بخشی از تمرین نظامی
کبرای گلد (در تایلند) شرکت کرد. کاربران گفتند که سنسورهای کلینیکی از
کارآیی بسیار خوب برخوردار بودند و اجازه ذخیره آسان اطلاعات را میدادند.
آنها ذکر کردند که سیستمها باید کوچکتر ساخته شوند و طرز قرار دادن قطعات
در کنار هم (اسمبلی) به صورتی طراحی شده باشد که درشرایط مشکل بتواند مورد
استفاده قرار گیرد. یک نکته اصلی این است که قبل از استفاده در میدان نبرد
حتماً باید قبلاً آزمایش مخصوص جهت استفاده از این سیستمها و در خصوص
محیط windows و استفاده از چندین دستگاهی که به کامپیوتر وصل میشوند (مثل
GPS و ماوراء صوت) ارائه گردد.
M3 رایج به کنترل نفر به نفر (یک
کامپیوتر برای هر بیمار) نیاز دارد و نیاز به نظارت برچند بیمار نیز ذکر
شد. برای پزشک معالج اهمیت دارد که بتواند به سوابق پزشکی و دموگرافیک
بیمار از طریق یک منبع پایگاه دادههای وابسته مرکزی دسترسی داشته باشد و
آن مرکز دادهها را به همه برنامههای کاربردی نرمافزاری که به آن احتیاج
دارند توزیع نماید. برنامههای کاربردی دیگری جهت دستری به پایگاه دادهها،
استخراج یا خلاصه سازی اطلاعات و ارسال آن اطلاعات جهت استفاده در دستور و
کنترل، تشکیلات عملی پزشکی یا گزارشات کلینیکی نیاز خواهد بود.
این
سیستم قوی میتواند در صحنة حوادث غیر مترقبه به عنوان اولین اتصال
تلهمدیسین (در محل) در صعب العبورترین مکانها مورد استفاده قرار گیرد.
خلاصه
از
نظر تاریخی، تواناییهای تلهمدیسین جهت حوادث غیر مترقبه محلی هزینه بر
میباشد. دسترسی فقط متعلق به مکانهایی که دارای ارتباط کابل زمینی یا
ماهوارهای و نیز جاهایی که امکان به کارگیری تجهیزات پیشرفته و پیچیده
وجود داشته، بوده است.
در گذشته فقط دولتهای بزرگ و شرکتهای عظیم تجاری
میتوانستند از این زیر ساختها و سیستمها برای تیمهای امدادی که در
مکانهای دور دست یا نواحی که به شدت ویران شده بود به انجام وظیفه
میپرداختند بهرهگیری نمایند.
ماهواره نقش حیاتی در ایجاد پویایی و
بینیازی به کابل زیستی جهت تلهمدیسین داشت این انعطاف پذیری بینهایت
اهمیت دارد. بزودی، تکنولوژیهای ارتباطی جدید و کوچک سازی کامپیوترها و
سنسورهای زیستی موجب تنوع بیشتر استفاده کنندگان تلهمدیسین در میدان جنگ و
سناریوهای پیچیده خواهد شد. کنفرانس از راه دور ویدیوئی بلادرنگ (فوری)،
رسمی و پیچیده همیشه مورد نیاز و مفید نبود. قابل انعطاف بودن زمان تهیه و
ارسال مشاوره از راه دور بر ارزش آن افزوده است. چنانچه میتواند با مواردی
نیز که به زمان فوری جهت پاسخگویی نیاز ندارند تطبیق پیدا کند. اینترنت و
پست الکترونیکی چند رسانهای در حال تکمیل هستند. در صحنههای حوادث غیر
مترقبه پیچیده، سیستمهای مشاوره اینترنتی کارایی بسیاری دارند و استفاده
از آن آسان میباشد.
از قدیم الایام مشکلات تکنیکی همواره سد راه پیشرفت
علم تلهمدیسین بودهاند. سیستمها باید قابل اعتماد بوده و با شرایط
محیطی، مداخله و قطع برق سازگار باشند. تعمیر تجهیزات باید آسان و سریع
صورت پذیرد. فقدان آموزشهای کافی در گسترش خیلی از سیستمها اختلال ایجاد
نموده است. سیستمهای تلهمدیسین باید به حداقل آموزشهای تکنیکی نیاز داشته
باشد. در جائیکه قرار باشند این سیستمها در کوششهای امدادی حوادث غیر
مترقبه به کار گرفته شوند، باید آموزش عملی در شرایط شبیه سازی شده به صورت
روتین در بیاید.
منبع :انجمن درمانگران ایران