هالوکس والگوس

هالوکس والگوس ( که معمولا بونیون نامیده می شود) نوعی تغییر شکل است که درآن انگشت شست به طرف بیرون انحراف می یابد . این ناهنجاری معمولا با برجستگی مشخص در سطح داخلی مفصل متاتارسو_ فالانژیال همراه است. همچنین یک برجستگی استخوانی ( اگزوستوز ) در طرف داخلی سر متاتارس اول وجود دارد که معمولا روی آن یک بورس تشکیل شده است. 

تغییر شکل ظاهری مفصل دفورمه به نوان اولین شکایتی است که بیماران اظهار می کنند.
وجود درد به دنبال استفاده از کفش های نامناسب و ایجاد فشار بر روی شست پا به دنبال فعالیت های روزمره شکایات شایعی است که مطرح می شود.
در مواردی که التهاب ایجاد شود این بیماری ایجاد بورسیت حاد می کند.علائم بورسیت حاد شامل : تورم ، قرمزی و حساسیت در لمس است.

در ایجاد این بیماری علل مادرزادی و نیز علل اکتسابی و برخی مواقع بیماری های زمینه ای مانند بیماری آرتریت روماتوئید و یا استئوآرتریت و آرتروز منتشر می تواند باعث این بیماری شوند.

این بیماری ممکن است زمینه خانوادگی داشته باشد. بیمار ممکن است همین مشکل را در پدر یا مادر یا خواهر و برادر خود هم ببیند. پوشیدن کفش نامناسب مثل کفش هایی با پنجه تنگ و باریک و کفش های پاشنه بلند از مهم ترین علل ایجاد کننده این بیماری است. بیماری هالوکس والگوس در زنان مسن شایع می باشد و در اکثر موارد ۲ طرفه است یعنی هر ۲ پا را درگیر می کند.در اکثر واقع تغییر شکل با درد همراه نیست . بیمار ممکن است بعلت تغییر ناخوشایند پا، اشکال در پوشیدن کفش و یا درد روی برجستگی قسمت داخلی سر اولین انگشت پا مراجعه نماید.

مهمترین علت اکتسابی این بیماری پوشیدن کفش تنگ می باشد. کفش تنگ همچنین میتواند مشکلات عدیده دیگری مثل انگشت چکشی، میخچه یا هالوکس ریجیدوس را هم ایجاد کند. انحراف شست موجب میشود مفصل متاتارسوفالاتژیال  یعنی مفصلی که شست را به کف پا متصل میکند به طرف داخل برجسته شده و یک برآمدگی در سطح داخلی پنجه پا بوجود آید.  به این برجستگی بونیون Bunion میگویند.

 گاهی بر اثر فشار کفش بر روی این برجستگی روی آن قرمز و دردناک میشود. هرچه این برجستگی بزرگتر میشود راه رفتن هم برای بیمار مشکل تر میشود. بتدریج انگشت شست به طرف انگشت دوم منحرف شده و حتی ممکن است به زیر آن برود. پوست زیر پنجه پا بتدریج کلفت و دردناک میشود. ممکن است بر اثر فشار شست، انگشت دوم هم منحرف شود و به روی انگشت سوم برود.

 با شدید شدن انحراف شست، راه رفتن دشوار شده و بیمار دچار لنگش میشود، درد مزمن شده و ممکن است سائیدگی مفصل بوجود آید.
انحراف شست پا ممکن است در سنین نوجوانی و در حدود سنی ۱۵-۱۰ سال بخصوص در دختران بوجود آید.

تشخیص این بیماری به وسیله معاینه بالینی و در برخی مواقع به خاطر بررسی عوارض ایجاد شده به کمک رادیوگرافی می باشد

اغلب موارد انحراف شست پا بدون نیاز به عمل جراحی قابل درمان هستند. پزشک معمولاً در ابتدا سعی میکند بدون انجام عمل جراحی این عارضه را درمان کند و تنها در صورت عدم موفقیت، ممکن است تصمیم به استفاده از جراحی بگیرد. طبق یک قاعده کلی اگر انحراف شست پا درد نداشته باشد لزوما نیاز به عمل جراحی ندارد. حتی در مواردی که این انحراف همراه درد باشد در بسیاری اوقات میتوان با پوشیدن کفش مناسب درد را از بین برد.
 

در پوشیدن کفش به نکات زیر دقت کنید.

• هیچوقت معیار شما برای انتخاب اندازه کفش شماره ای که روی آن نوشته شده است نباشد. این اندازه ها بر حسب شکل و سازنده کفش متفاوت است. همیشه کفش را به پا کرده و امتحان کنید.

• کفشی را انتخاب کنید که تا حد امکان به شکل پایتان باشد.

• در بسیاری افراد یک پا بزرگتر از پای دیگر است. کفشتان را برحسب پای بزرگترتان انتخاب کنید.

• کفش را در عصر ها بخرید چون در این موقع از روز پای شما در حداکثر اندازه خود است.

• وقتی برای امتحان کردن کفش سرپا می ایستید باید حدود یک سانتیمتر در جلوی بلندترین انگشت پایتان در داخل کفش فضای خالی وجود داشته باشد.

• مطمئن شوید پنجه کفشتان به اندازه پنجه پایتان است. پنجه پهن ترین قسمت پا و کفش است.

• هیچوقت کفش تنگ نخرید و فکر نکنید کفش بتدریج و با پوشیدن جا باز میکند.

• پاشنه پا در عین اینکه باید در کفش احساس راحتی کند، باید فیت هم باشد. پشت کفش باید پاشنه پایتان را کاملا دربر گرفته و اجازه سرخوردن و حرکت در کفش را به آن ندهد.

• با کفش چند قدم راه بروید تا مطمئن شوید اندازه پای شما است.

۱- پاشنه کفش باید یه اندازه پاشنه پای شما باشد ۲- پنجه کفش طوری باشد که جا برای خم و راست شدن انگشتان باشد ۳- در جلوی کفش حدود یک سانتیمتر فضای اضافه باشد گاهی اوقات اگر کفشی اندازه شما است و فقط یک قسمت آن تنگ است کفاش میتواند آن قسمت را برای شما کشش داده و گشادتر کند.

جراحی 

قاعده کلی، شروع درمان با روش های غیر جراحی است. اگر این روش ها موثر واقع نشدند عمل جراحی میتواند به شما کمک کند. ۹۰-۸۵ درصد کسانی که برای درمان انحراف شست جراحی شده اند از نتیجه درمان راضی هستند. در حالات زیر معمولاً شما نیاز به عمل جراحی دارید.

• درد شدید در پنجه پا که مانع از انجام فعالیت های روزمره زندگی میشود. درد یکه نمیگذارد شما خوب راه بروید و کفش بپوشید ( البته منظور کفش های راحت است).

• تورم و التهاب مفصل شست پا که با استراحت و دارو خوب نمیشود.

• در مواقعی که شست پا کاملاً به طرف دیگر انگشتان پا منحرف شده است.

• خشکی و محدودیت حرکت در شست پا

• وقتی درد با داروی مسکن و پوشیدن کفش مناسب بهبود نمیابد.

• گاهی انحراف شست پا در سنین نوجوانی در حدود سنی ۱۵-۱۰ سال بخصوص دختران بوجود میاید. در این سنین اصلاً توصیه به عمل جراحی نمیشود چون احتمال عود زیاد است.

هالوکس والگوس نوعی انحراف انگشتان کف پا است که در آن مفصل متاتارسوفالاتژیال Metatarsophalangeal یعنی مفصلی که شست را به کف پا متصل میکند به طرف داخل برجسته شده و یک برآمدگی در سطح داخلی پنجه پا بوجود آید. به این برجستگی بونیون Bunion میگویند.

هدف اعمال جراحی که در درمان انحراف شست پا یا هالوکس والگوس بکار برده میشوند از بین بردن درد و تصحیح تغییر شکلی است که در پنجه پا بوجود آمده است.
معمولا جراح بر اساس شرایط بیمار و علل زمینه ای روش جراحی خاصی را مانند ترمیم تاندون های اطراف شست و یا آرترودز( خشک کردن مفصل)، تراشیدن برجستگی استخوان و ... انتخاب می کند

 عوارض بعد از جراحی این بیماری در کمتر از ده درصد موارد بوجود میاید. این عوارض عبارتند از عفونت، عود انحراف شست، آسیب به اعصاب پا و بهبود نیافتن درد. اگر بعد از جراحی عارضه ای پیش بیاید نیاز به درمان دارد.

 

 موفقیت در درمان بیماری هالکوس ولگوس تا حدود زیادی وابسته به این است که شما تا چه حد دستورات پزشک را رعایت میکنید. پس همکاری بین پزشک و بیمار اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد.

پس از عمل جراحی موارد زیر مورد توجه می باشد.

• در حین ترخیص از بیمارستان پای شما با باند پانسمان شده است. ممکن است پای شما را گچ گرفته باشند یا پای شما را در کفش طبی خاصی گذاشته باشند. معمولاً بخیه ها بعد از دو هفته خارج میشوند ولی پای شما باید تا ۸-۶ هفته حمایت شود. پانسمان های خود را دست نزنید و همیشه آنها را خشک نگه دارید. در حین حمام، پای خود را در کیسه پلاستیکی بگذارید تا خیس نشود.

• ممکن است پزشک جراح شما از شما بخواهد تا در چند روز اول بعد از جراحی برای راه رفتن از واکر یا عصا استفاده کنید. با بهبودی بیشتر زخم، شما خواهید توانست بیشتر روی پایتان وزن بگذارید با این حال سعی کنید در چند هفته اول بعد از جراحی زیاد راه نروید. معمولاً بعد از گذشت یک هفته از جراحی میتوانید رانندگی کنید.

• در چند روز اول بعد از جراحی دراز بکشید و با گذاشتن چند بالشت در زیر پایتان آنرا بالا نگه دارید. برای کاهش درد و تورم با صلاحدید پزشک معالج میتوانید از سرمای موضعی استفاده کنید. تا حدود شش ماه بعد از جراحی قدری تورم در ناحیه شست خواهید داشت. بعد از برداشتن کلی پانسمان ها، تا چند ماه سعی کنید از کفش های راحت مثل کفش های ورزشی استفاده کنید.

• نرمش های خاصی برای افزایش انعطاف پذیری پا و تقویت عضلات پا به شما آموزش داده میشود. آنها را انجام دهید.

• داروهایی را که پزشک معالج بعد از جراحی برای شما تجویز میکند شامل چند روز استفاده از آنتی بیوتیک برای پیشگیری از ایجاد عفونت در محل جراحی و مصرف داروهای ضد درد است. از آنها استفاده کنید.

 

منبع :rheumoc.com