سندرم‌ مفصل‌ گیجگاهی‌ ـ فک‌تحتانی ( tmj syndrome )

پیش زمینه 
نشانگان‌ مفصل‌ گیجگاهی‌ ـ فک‌ تحتانی‌ عبارت‌ است‌ از درد و التهاب‌ در مفصل‌ گیجگاهی‌ ـ فک‌ تحتانی‌ (مفصل‌ طرفین‌ فک‌ که‌ دهان‌ را باز و بسته‌ می‌کند) و عضلات‌ پیوسته‌ به‌ آن‌. بزرگسالان‌ هر دو جنس‌ را مبتلا می‌کند ولی‌ در زنان‌ شایع‌تر است‌. 
   
علایم‌ شایع‌ درد مبهم‌ برروی‌ یک‌ طرف‌ فک‌ ( پایین‌ یا جلوی‌ گوش ‌) که‌ به‌ شقیقه‌ها ، پشت‌ سر و در امتداد فک‌ تیر می‌کشد. 
حساسیت‌ به‌ لمس‌ عضلات‌ جونده‌ 
صدای‌ « تق‌ کردن ‌» یا « تپ‌ کردن ‌» هنگام‌ بازکردن‌ 
عدم‌ توانایی‌ باز کردن‌ کامل‌ دهان‌ 
سردرد و دندان‌ درد که این سردرد می تواند ضرباندار یا همراه با صدای زوزه باد در گوش باشدمرده‌ درد پشت ‌، شانه‌ها یا گردن‌ 
درد در اثر خمیازه‌ کشیدن‌ 
   
علل‌ 
قرار گرفتن‌ نامناسب‌ فک‌ فوقانی‌ و تحتانی‌ ( اختلال‌ صفحه‌ای‌ ) . 
در رفتن‌ مفصل‌ در اثر آسیب‌های‌ فک‌، سر یا گردن‌ 
التهاب‌ مفصل‌ گیجگاهی‌ ـ فکی‌ 
اختلال‌ کارکرد و درد عضلات‌ صورت‌ 
بیش‌ تحرکی‌ یا کم‌ تحرکی‌ مفصل‌ گیجگاهی‌ ـ فکی‌ 
   
عوامل تشدید کننده بیماریساییده‌ شدن‌ یا پرچ‌ شدن‌ دندان‌ها 
کشش‌ عضلات‌ جونده‌ 
استرس‌ 
بد در آمدن‌ دندان‌ها 
جفت‌ و جور نشدن‌ مناسب‌ دندان‌ها 
استئوآرتریت‌ با روماتوئید آرتریت‌

پیشگیری
دندان‌های‌ خود را نسایید. روش‌هایی‌ مثل‌ بازخورد زیستی‌ و ورزش‌ را برای‌ شل‌ کردن‌ عضلات‌ فرا بگیرید. 
    
عواقب‌ مورد انتظار علایم‌ را می‌توان‌ با درمان‌ کنترل‌ کرد و رفتاری‌ را که‌ ایجادکننده‌ علایم‌ است‌، می‌توان‌ اصلاح‌ کرد. قرار گرفتن‌ نامناسب‌ فک‌ را نیز می‌توان‌ تصحیح‌ کرد. 
    
عوارض‌ احتمالی
استخوان‌ واقع‌ در مفصل‌ گیجگاهی‌ ـ فک‌ تحتانی‌، بدون‌ درمان‌ ممکن‌ است‌ خورده‌ و تخریب‌ گردد. 
بیماری‌ مفصلی‌ دژنراتیو ثانویه‌ 
افسردگی‌ و نشانگان‌ درد مزمن‌ 
    
درمان‌ 
اصول‌ کلی درمن :آزمون‌های‌ تشخیصی‌ می‌توانند شامل‌ بررسی‌ دامنه‌ حرکت‌ فک‌، رادیوگرافی‌ دندان‌، آرتروسکوپی‌ و ام‌آرآی‌ باشند. 
برنامه‌ درمانی‌ می‌تواند شامل‌ تصحیح‌ اختلالات‌ انسدادی‌، طبیعی‌ کردن‌ کارکرد عضلات‌، کنترل‌ درد، درمان‌ استرس‌ و اصلاح‌ رفتار باشد. 
روان‌ درمانی‌ یا مشاوره‌ شامل‌ آموزش‌ بازخورد زیستی‌ برای‌ یادگیری‌ راه‌های‌ جدید کنار آمدن‌ با استرس‌ 
یخ‌ و یا گرما می‌تواند فایده‌ اندکی‌ در تسکین‌ ناراحتی‌ داشته‌ باشد ولی‌ علاج‌کننده‌ نخواهد بود. 
آن‌ دو را یکی‌ یکی‌ امتحان‌ کنید تا ببینید کدام‌ بیشتر به‌ درد شما می‌خورد. 
محل‌ مفصل‌ گیجگاهی‌ ـ فک‌ تحتانی‌ را ماساژ دهید. 
برای‌ خوابیدن‌ از بالش‌ استفاده‌ نکنید. یک‌ پارچه‌ را لوله‌ کنید و زیر گردن‌ خود قرار دهید. به‌ پشت‌ خود بخوابید. 
سعی‌ کنید حرکات‌ فک‌ را محدود کنید و یاد بگیرید فک‌ را شل‌ کنید. با گذاشتن‌ مشت‌ خود در زیر چانه‌، مانع‌ خمیازه‌ کشیدن‌ شوید. 
ممکن‌ است‌ تصحیح‌ دندان‌های‌ بد درآمده‌ با ارتودنسی‌ لازم‌ باشد. 
دندانپزشک‌ ممکن‌ است‌ برای‌ پیشگیری‌ از ساییدگی‌ دندان‌ها در زمان‌ خواب‌، یک‌ پروتز محافظ‌ شبانه‌ ساخته‌ و در داخل‌ دهان‌ قرار دهد. یک‌ پروتز محافظ‌ شبانه‌ حاوی‌ اسپلینت‌های‌ قابل‌ برداشتی‌ است‌ که‌ در نوک‌ دندان‌ها قرار می‌گیرد تا فشار گازگرفتن‌ نامناسب‌ را بردارد. 
موارد شدیدی‌ که‌ به‌ اقدامات‌ ساده‌تر پاسخ‌ نمی‌دهند، ممکن‌ است‌ برای‌ بازسازی‌ مفصل‌ به‌ جراحی‌ نیاز داشته‌ باشند (نادر). 
داروها :ممکن‌ است‌ آرامبخش‌ها و شل‌کننده‌های‌ عضلانی‌ به‌ مدت‌کوتاهی‌ تجویز شوند. 
داروهای‌ ضد التهاب‌ غیراستروییدی‌ ممکن‌ است‌ توصیه‌ شوند. 
برای‌ درد خفیف‌ می‌توانید از داروهای‌ بدون‌ نیاز به‌ نسخه‌ مثل‌ آسپیرین‌ یا استامینوفن‌ استفاده‌ کنید. 
   
فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری 
محدودیتی‌ وجود ندارد. 
    
رژیم‌ غذاییتا فروکش‌ کردن‌ علایم‌، غذاهای‌ نرم‌ میل‌ کنید. از مصرف‌ غذاهای‌ سفت‌ و جویدنی‌ خودداری‌ کنید. 
   
درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود
اگر شما یا یکی‌ از اعضای‌ خانواده‌تان‌ علایم‌ نشانگان‌ مفصل‌ گیجگاهی‌ ـ فک‌ تحتانی‌ را داشته‌ باشید. 
اگر بعد از درمانی‌ که‌ خود انجام‌ می‌دهید، علایم‌ بهبود نیابند یا بدتر شوند. 
اگر دچار علایم‌ جدید و غیر قابل‌ توجیه‌ شده‌اید. داروهای‌ مورد استفاده‌ در درمان‌ ممکن‌ است‌ عوارض‌ جانبی‌ ایجاد کنند.

منبع :www.sportmedicine.ir