نرمش های آمپوتاسیون یا قطع عضو در اندام تحتانی

بعد از انجام عمل جراحی آمپوتاسیون یا قطع عضو بیمار هر چه زودتر باید اندام خود را آماده استفاده از اندام مصنوعی یا پروتز کند. یکی از مهمترین مراحل این آمادگی انجام نرمش های خاص طبی است. هدف از انجام این نرمش ها افزایش قابلیت انعطاف مفاصل، جلوگیری از تغییر شکل در اندام، تقویت عضلات اندام و افزایش تعادل بیمار و بیشتر کردن مهارت وی در استفاده از اندام مصنوعی و کم کردن عوارض احتمالی قطع عضو است. شایعترین نوع قطع عضو، آمپوتاسیون زیر زانو Below the Knee Amputation BKA است. بعد از انجام این آمپوتاسیون بیمار باید استامپ و مفصل زانو در اندام قطع شده (آمپوته شده) را آماده پذیرش اندام مصنوعی کند.منظور از استامپ قسمتی از اندام است که در زیر زانو باقی مانده و اندام مصنوعی متصل خواهد شد. بطور مثال فیزیوتراپ طرز بستن درست استامپ را به فرد نشان میدهد تا وی بتواند با بستن دائم آن، شکل مناسبی برای قرار گرفتن در درون سوکت ایجاد کند. منظور از سوکت قسنت بالایی اندام مصنوعی است که استامپ در درون آن جای میگیرد. به بستن استامپ  Stump Wrapping میگویند.                                                 بانداژ استامپ بعد از آمپوتاسیون های اندام تحتانی، مفصل ران تمایل پیدا میکند که در حالت خم به جلو یا فلکشن Flexion مانده و در آمپوتاسیون های زیر زانو مفصل زانو تمایل به ماندن در حالت خم شده دارد. در صورتی که مفاصل ران و زانوی بیمار مدتی در حالت خم شده باقی بمانند در همین حالت خشک میشوند و در زمانی که بیمار میخواهد برای راه رفتن از اندام مصنوعی استفاده کند این وضعیت خم شده مفصل مشکلات زیادی را برای وی ایجاد میکنند. پس به هر قیمتی نباید گذاشت مفصل ران و زانوی یک اندام قطع شده به حالت خم بماند.  خم نگه داشتن طولانی مدت مفصل ران میتواند موجب خشک شدن مفصل شود بیماران تمایل دارند برای راحتی خود در حالت خوابیده به پشت و یا در حالت نشسته یک بالشت را در زیر زانو قرار دهند. این وضعیت موجب خم شدن مفاصل ران و زانو شده و باید از آن اجتناب کرد. نشستن طولانی مدت بر روی صندلی و یا ویلچر هم میتواند موجب خم ماندن مفصل ران شود و باید از آن اجتناب کرد.

منبع : ایران ارتوپدی