نرمش های پیشرفته زانو پس از تعویض مفصل

بعد از تعویض مفصل زانو وقتی توانستید بدون واکر یا عصای زیر بغل راه بروید شروع به انجام دادن نرمش های زیر کنید.

خم کردن زانو در حالت ایستاده Standing Knee Bend 

با کمک واکر یا لبه یک صندلی سر پا بایستید. ران و زانوی خود را تا حد امکان خم کرده و آنرا 10-5 ثانیه در همین حالت نگه دارید. به آرامی پای خود را پایین آورید تا به زمین برسد.

خم کردن زانو با کمک  Assisted Knee Bend 

به پشت بخوابید. دو سر یک ملحفه چند تا شده را با دستانتان گرفته و وسط آنرا در جلوی مچ پای عمل شده قرار دهید. زانوی عمل شده را خم کرده و با کمک دستانتان و ملحفه، به این خم شدن کمک کنید. 10-5 ثانیه زانو را در همین حالت نگه داشته و پا را به آرامی به وضعیت اول برگردانید.

 استفاده از وزنه 

بعد از گذشت 6-4 هفته از عمل جراحی یک وزنه نیم تا یک کیلویی را به مچ پای عمل شده بسته و نرمش های ذکر شده را انجام دهید. کم کم وزن وزنه ها را افزایش دهید تا قدرت عضلانی اندام شما به آرامی بیشتر شود.

دوچرخه ثابت

دوچرخه ثابت وسیله ای عالی برای افزایش دامنه حرکت و قدرت عضلات اطراف مفصل زانو است. نشیمن دوچرخه را طوری تنظیم کنید که وقتی زانوی شما کاملا در حالت مستقیم است کف پای شما پدال را لمس کند. در روزهای اول به سمت عقب پدال بزنید و وقتی بعد از مدتی احساس راحتی کردید میتوانید به سمت جلو پدال بزنید. بعد از 4 تا 6 هفته میتوانید کشش ترمز دوچرخه را بیشتر کنید. در ابتدا روزی دوبار و هر بار 10 تا 15 دقیقه رکاب بزنید و بتدریج آنرا به روزی 4 بار و هر بار 30 دقیقه افزایش دهید.

منبع : ایران ارتوپدی

راه رفتن و استفاده از پله پس از تعویض مفصل زانو

طریقه راه رفتن با واکر و عصای زیر بغل و سپس بدون کمک آنها و روش استفاده از پله بعد از جراحی تعویض مفصل زانو اهمیت بسیاری دارد.

راه رفتن در ابتدا با کمک واکر یا عصای زیر بغل انجام میشود. پزشک معالج به شما خواهد گفت تا چه اندازه میتوانید روی پای عمل شده وزن بیندازید. در حالت کاملا ایستاده محکم واکر یا عصای زیر بغل را بگیرید طوریکه به هر دو دستتان به یک اندازه نیرو وارد شود. پای سالم را کاملا به زمین گذاشته بطوریکه نیروی وزنتان کاملا به آن پا اعمال شود. پای طرف عمل شده را کاملا به زمین نفشارید و اجازه دهید با گرفتن واکر با هر دو دستتان، دست هایتان کار پای عمل شده را انجام دهند یعنی مقداری از نیروی وزنتان را به عوض اینکه پای عمل شده تحمل کند، دست هایتان تحمل کند.

اینکه چه مقدار از وزنتان را میتوانید بر روی پای طرف عمل شده بیندازید را پزشک ارتوپد معالجتان مشخص میکند. سپس واکر را کمی به جلو ببرید. بعد پای عمل شده را یک قدم به جلو بگذارید. سعی کنید موقع گذاشتن پا به زمین اول پاشنه پایتان به زمین برسد.

سپس پای سالم را به همین ترتیب به جلو آورده و در کنار پای عمل شده قرار دهید. کاملا دقت کنید، موقعی که پای سالم میخواهد به طرف جلو بیاید باید از روی زمین بلند شود. در این حال باید مراقب باشید که اگر از دست هایتان استفاده نکنید تمام نیروی وزنتان روی پای عمل شده میفتد که درست نیست. پس وقتی که پای طرف سالم در هوا است و در حال جلو آمدن است نیروی وزن باید به سه قسمت تقسیم شود و به دست راست و دست چپ و پای عمل شده وارد شود. به زبان دیگر در این موقعیت باید مقداری از وزن روی پای عمل شده باشد و مقداری از وزن روی دست ها باشد.

در راه رفتن عجله نکنید و این مراحل را خیلی آرام انجام دهید. این نوع راه رفتن را شما قبلا تجربه نکرده اید و ممکن است ابتدا برای شما کمی مشکل باشد و مثل کودکی که تازه راه رفتن را یاد گرفته است باید در هر قدم که برمیدارید به این مراحل فکر کنید. کم کم این مراحل ملکه ذهنتان میشود و میتوانید آنها را بدون فکر کردن و سریعتر انجام دهید ولی تا رسیدن به آن مرحله آرامش خود را حفظ کرده و آرام راه بروید.

راه رفتن با عصای زیر بغل یا عصای دستی

در چند هفته اول لازم است تا با واکر راه بروید و وقتی بعد از مدتی تعادل و حرکت اندام و قدرت عضلات بهتر شد میتوانید بجای واکر از عصای زیر بغل و سپس از عصای دستی استفاده کنید. شما وقتی آماده استفاده از عصا هستید که موقع استفاده از واکر به جلو خم نشوید و بتوانید بدون واکر روی هر دو پا بایستید. عصا را در دست مقابل طرفی که عمل شده است بگیرید.

استفاده از پله

شما وقتی میتوانید از پله استفاده کنید که حرکت و قدرت مفصل ران شما خوب شده باشد. در ابتدا باید حتما از حفاظ ریلی کنار پله استفاده کنید و پله ها را یکی یکی بالا یا پایین بروید. در موقع بالا رفتن از پله اول پای سالم را بالا بگذارید و در موقع پایین آمدن از پله اول پای عمل شده را روی پله پایینی بگذارید. ارتفاع پله ها باید حداکثر 15 سانتیمتر باشد.

منبع : ایران ارتوپدی

نرمش های اولیه زانو پس از تعویض مفصل

انجام نرمش های لازم بعد از انجام تعویض مفصل زانو جزء مهم و لازمه بهبودی است و بدون آن درمان ناقص است. هدف این نرمش ها افزایش دامنه حرکتی و قدرت عضلات اطراف زانو و بدست آوردن کنترل و هماهنگی بین کارکرد اجزای سیستم اسکلتی اندام تحتانی است. در طی مراحل بازپروری بعد از عمل جراحی باید روزی 3-2 بار و هر بار 30-20 دقیقه ورزش کرد. به همین تعداد و مقدار هم باید راه رفت.

نرمش های اولیه

 این نرمش ها را باید هر چه زودتر شروع کرد. حتی میتوانید آنها را از اطاق ریکاوری و بلافاصله بعد از عمل جراحی شروع کنید. در ابتدا ممکن است در حین انجام نرمش ها کمی احساس ناراحتی کنید ولی مطمئن باشد انجام این نرمش ها بهبودی شما را سرعت داده و درد شما را کاهش میدهد. این ترمش ها عبارتند از :

Ankle Pump

با حرکت دادن مچ پا، کف پای خود را به بالا و پایین ببرید. این نرمش را هر ساعت 3 بار و هر بار 3 دقیقه انجام دهید. بلافاصله بعد از عمل جراحی این نرمش را شروع کنید. این نرمش را تا موقعی که کاملا بتوانید راه بروید و تورم ساق شما از بین برود انجام دهید.

Quadriceps Set

یک حوله کوچک را لوله کرده و کمی بالاتر از مچ در زیر تاندون آشیل بگذارید طوری که پاشنه شما کمی از زمین بالاتر باشد. تمام عضلات ران خود را منقبض کرده و سعی کنید کل اندام تحتانی خود را کاملاً مستقیم کنید و سعی کنید پشت زانوی خود را تا حد امکان به زمین نزدیک کرده و به پایین فشار دهید.

این حالت را 10-5 ثانیه نگه داشته و سپس عضلات خود را کاملاً شل کرده و 3 ثانیه استراحت کنید. سپس مجدداً این کار را تکرار کنید. 10 بار این عمل را تکرار کرده سپس یک دقیقه استراحت کنید. مجدداً تمام کارها را آنقدر تکرار کنید که در ران خود احساس خستگی کنید.

Straight Leg Raise

زانوی خود را کاملاً مستقیم نگه داشته و سپس پاشنه خود را چند سانتیمتر از زمین بلند کنید. 10 ثانیه پا را بالا نگه داشته و سپس به آرامی آن را پایین بیاورید. اینکار را آنقدر تکرار کنید که ران شما خسته شود.

Bed-Supported Knee Bend

در حالیکه به پشت خوابیده اید و پاشنه خود را از زمین بلند نکرده اید زانو را تا جاییکه میتوانید خم کنید. 10-5 ثانیه زانو را در همین حالت حداکثر خم نگه داشته و سپس به آرامی آن را باز کنید. تا جاییکه ران شما خسته شود نرمش را تکرار کنید.

Sitting Supported Knee Bend

در کنار تخت نشسته و ساق های خود را از کنار تخت آویزان کنید یا روی یک صندلی بنشینید. سپس پشت پای سالمتان را پشت پاشنه اندام عمل شده قرار دهید تا آن را حمایت کند. زانوی عمل شده را تا جاییکه میتوانید خم کرده و 10-5 ثانیه در همان وضعیت نگه دارید. تا جاییکه ران شما خسته شود نرمش را تکرار کنید.

 Sitting Unsupported Knee Bend

در کنار تخت نشسته و ساق های خود را از کنار تخت آویزان کنید یا روی یک صندلی بنشینید. زانوی عمل شده را تا جاییکه میتوانید خم کرده تا کف پایتان به زمین برسد. تنه تان را روی صندلی به طرف جلو ببرید تا زانوی طرف عمل شده کمی بیشتر خم شود. 10-5 ثانیه در همان وضعیت نگه دارید. تا جاییکه ران شما خسته شود نرمش را تکرار کنید.

منبع : ایران ارتوپدی

خشکی و محدودیت حرکت مفصل زانو بعد از شکستگی استخوان ران

محدودیت حرکتی زانو یکی از عوارض شایع شکستگی های ران است. این محدودیت حرکتی میتواند بصورت ناتوانی بیمار در خم کردن زانو باشد و یا ممکن است بیمار توانایی صاف کردن کامل زانو را از دست بدهد. البته مشکل خم نشدن زانو بیشتر دیده میشود. محدودیت حرکتی مفصل زانو بعد از شکستگی ران بندرت در بچه ها دیده میشود و بیشتر در بزرکسالان است. درمان شکستگی تنه ران در بزرگسالان در اکثریت قریب به اتفاق موارد، عمل جراحی است.

برای بیحرکت کردن قطعات شکسته شده در غالب موارد از میله داخل استخوانی Intramedullary nail استفاده میشود. البته استفاده از پلاک و یا ندرتا اکسترنال فیکساتور هم معمول است.

 مهمترین و موثرترین راه برای ممانعت از خشکی زانو و ایجاد محدودیت حرکتی زانو بعد از شکستگی استخوان ران، شروع خم و راست کردن زانو بلافاصله بعد از جراحی است. مهمترین عاملی که مانع خم و راست کردن زانو توسط بیمار و بعد از جراحی میشود درد محل شکستگی است که با حرکت زانو بیشتر میشود. متاسفانه بسیاری از بیماران به علت عدم آگاهی از لزوم انجام نرمش و حرکات زانو و یا به علت ترس از درد این حرکات را انجام نمیدهند و نتیجه آن چیزی جز خشکی و محدودیت حرکت زانو نیست. در یک هفته اول بعد از جراحی بیمار میتواند به راحتی نرمش ها را تحمل کرده و زانو را خم کند ولی با گذشت یک هفته از عمل جراحی انجام این حرکات مشکل تر میشود. هم اینکه زانو خشک تر میشود و هم درد بیمار در حین انجام حرکات بیشتر میشود. هر چه بیمار بیشتر در انجام حرکات تعلل کند کار وی مشکل تر میشود.

حال اگر از جراحی شکستگی استخوان ران بیمار چند هفته گذشته و بیمار نرمش هار انجام نداده باشد و زانو دچار خشکی شده باشد باید چکار کرد.
اولین قدم در درمان این بیماران شروع هرچه سریعتر نرمش های یاد شده است. گرچه انجام آنها مشکل تر شده است ولی ممکن است هنوز بتوانند تا حد زیادی به بیمار کمک کنند.

اگر بعد از چند ماه تمرین مداوم و مکرر و انجام نرمش ها زانو تا حداقل 90 درجه خم نشد قدم بعدی درمان خم کردن زانو توسط متخصص ارتوپدی زیر بیهوشی عمومی است. معمولا بعد از گذشت 6-3 ماه از عمل جراحی شکستگی استخوان ران انجام نرمش ها دیگر کمک زیادی به بیمار نمیکنند.

خم کردن زانو به توسط متخصص ارتوپدی با فشار زیادی انجام میشود و بسیار دردناک است و به همین خاطر با بیهوشی عمومی انجام میشود. البته این کار ممکن است با عوارضی همراه باشد. احتمال شکستگی مجدد استخوان در محل اولیه یا در مکان های دیگر وجود دارد. شل شدن ایمپلنت های بکار رفته ( مانند پلاک یا نیل) از عوارض دیگر این اقدام است. احتمال موفقیت این روش زیاد نیست بخصوص اگر بیش از شش ماه از جراحی بیمار گذشته باشد.

آخرین قدم در درمان این بیماران عمل جراحی است. در این روش، پزشک جراح ارتوپد مفصل زانو را باز کرده و بافت اسکار و چسبندگی های آن را آزاد میکند. ممکن است نیاز باشد چسبندگی عضلات ران هم آزاد شود. نکته مهم اینست که بعداز این عمل جراحی بیمار باید همان نرمش هایی را که در جراحی اول نکرده بود انجام دهد. اگر بیمار این بار هم نرمش ها را به درستی انجام ندهد خشکی دوباره ایجاد میشود و این بار ممکن است حتی مشکلات بیمار بیشتر شود.

با انجام نرمش های ساده بلافاصله بعد از عمل اول هیچگاه خشکی زانو ایجاد نمیشود. پیشگیری از خشکی مفصلی بسیار راحت تر از درمان آن است.

منبع : ایران ارتوپدی

خشکی حرکت مفصل زانوبعد از شکستگی استخوان ران

چگونه میتوان مانع محدودیت و خشکی حرکت مفصل زانو بعد از شکستگی استخوان ران شد

مهمترین و موثرترین راه برای ممانعت از خشکی زانو و ایجاد محدودیت حرکتی زانو بعد از شکستگی استخوان ران، شروع خم و راست کردن زانو بلافاصله بعد از جراحی است. مهمترین عاملی که مانع خم و راست کردن زانو توسط بیمار و بعد از جراحی میشود درد محل شکستگی است که با حرکت زانو بیشتر میشود.

بیمار میتواند با گرم کردن ران و زانو به توسط کیسه آب گرم یا حوله گرم این درد را تا حدی کم و قابل تحمل کند. مصرف دارو هم میتواند درد را کاهش دهد. در مدتی که بیمار بعد از جراحی در بیمارستان است برای کاهش درد وی از مسکن های مخدر استفاده میشود. بعد از مرخص شدن از بیمارستان بهترین دارو برای کاهش درد استامینوفن است. اغلب داروهای دیگر گرچه درد را کاهش میدهند ولی میتوانند جوش خوردن شکستگی را به تاخیر بیندازند. حتی اگر با گرم کردن زانو و مصرف دارو مقداری از درد باقی بماند، وجود درد نباید مانعی در انجام حرکات زانو شود چون بی حرکتی زانو بدون شک موجب خشکی آن میشود.

حرکاتی که بیمار باید بعد از جراحی شکستگی استخوان ران انجام دهد. به دو دسته تقسیم میشوند. حرکات کششی و حرکات تقویتی. این حرکات موجب کشش و تقویت عضلات اطراف ران بخصوص عضله چهارسر ران میشوند. این حرکات بهتر است زیر نظر یک فیزیوتراپ انجام شوند ولی بیمار باید آنها را بطور مکرر در طول روز حتی در غیاب فیزیوتراپ هم انجام دهد. حرکات باید روزی سه بار انجام شوند.

نکته مهمی که در هنگام انجام تمامی حرکات کششی باید به یاد داشت اینست که باید زانو را تا حدی کشش داد تا درد ایجاد شود. تنها در این حالت است که میتوان اطمینان داشت بافت نرم تحت کشش قرار گرفته است. وجود درد نباید بیمار را نگران کند. به محل عمل یا به پلاک صدمه ای نمیرسد. اگر بی دردی را با عدد صفر و درد غیر قابل تحمل را با عدد ده نشان دهیم بیمار باید تا حد عدد سه درد را تحمل کند.

نرمش های کششی

 مهمترین نرمش های کششی عبارتند از

کشش عضله چهارسر ران

ساق چپ که سالم است برای کمک               زیر ساق طرف راست که باید خم شود                               قرار گرفته است

عضلات چهار سر در جلوی ران قرار دارند و کشش آنها اجازه میدهد تا زانو خم شود. بیمار روی یک صندلی نشسته و اجازه میدهد ساق ران آسیب دیده بر اثر جاذبه، به سمت پایین آویزان شده و پایین بیاید. در این مدت وی باید عضلات ران خود را شل کند تا ساق بتدریج پایین بیاید. با پایین آمدن کامل ساق مفصل زانو 90 درجه خم میشود.

مسلما بیمار در روز اول بعد از جراحی به علت درد نمیتواند اجازه دهد پایش کاملا به پایین آویزان شده و ساق در حال عمودی قرار گیرد. به همین خاطر در چند روز اول اگر پای مقابل بیمار سالم است میتواند پشت پای سالم را زیر ساق طرف بیمار قرار دهد تا آنرا حمایت کند و بتدریج با پایین آوردن ساق سالم اجازه دهد ساق طرف بیمار هم کم کم پایین بیاید. اگر پای مقابل هم مشکل داشته باشد فرد دیگری میتواند به بیمار کمک کند و با دست زیر پاشنه بیمار را گرفته و اجازه دهد ساق پای بیمار بتدریج پایین بیاید. بعد از گذشت حدود یک هفته از عمل جراحی، بیمار باید بتواند ساق را کاملا پایین آورده و در حالت عمود بر زمین قرار دهد.
این حرکت را باید به مدت 15-5 دقیقه انجام داد.



اگر چند هفته از عمل جراحی بیمار بگذرد و وی در این مدت حرکات زانو را انجام ندهد مفصل دچار خشکی شده و ممکن است با نرمش یاد شده ساق به پایین نیاید. در این وضعیت با دو کار میتوان به پایین آمدن ساق و در نتیجه خم شدن زانو کمک کرد. راه اول اینکه یک وزنه 5-2 کیلویی را به مچ پا بسته تا وزن آن به پایین آمدن ساق کمک کند.



راه دیگر اینست که ساق طرف سالم را روی ساق طرف بیمار گذاشته و آنرا به پایین فشار دهد.


 در این تصویر ساق چب که سالم است برای کمک به ساق راست که باید خم شود روی آن قرار گرفته و آنرا به سمت پایین فشار میدهد

 کشش عضله چهارسر ران

ساق راست که سالم است برای کمک زیر        ساق طرف چپ که باید خم شود قرار گرفته است

بیمار به پشت روی زمین و نزدیک یک دیوار میخوابد بطوریکه امتداد تنه بیمار عمود بر دیوار قرار گیرد. در این حال لگن باید قدری با دیوار فاصله داشته باشد. بیمار پای طرف بیمار را با کمک فرد دیگری بالا برده و پاشنه خود را روی دیوار قرار میدهد بطوریکه زانو در حالت مستقیم قرار گیرد و کف پا روی دیوار باشد. سپس بتدریج سعی میکند کف پای خود را روی دیوار به طرف پایین بلغزاند. با این کار زانو بتدریج خم میشود. بیمار میتواند برای حمایت پای بیمار، ساق سالم خود را زیر ساق بیمار قرار دهد تا پایین آمدن آن بتدریج و کنترل شده باشد.


اگر چند هفته از عمل جراحی بیمار بگذرد و وی در این مدت حرکات زانو را انجام ندهد مفصل دچار خشکی شده و ممکن است با نرمش یاد شده ساق به پایین نیاید. در این وضعیت بیمار میتواند ساق طرف سالم را روی ساق طرف بیمار گذاشته و آنرا به پایین فشار دهد.



 در این تصویر ساق چب که سالم است برای کمک به ساق راست که باید خم شود روی آن قرار گرفته و آنرا به سمت پایین فشار میدهد

کشش عضله چهارسر ران

بیمار به پشت روی تخت سفت یا روی زمین میخوابد. وسط یک ملحفه باریک و دراز را کف پای بیمار قرار داده و دو سر ملحفه را در دو طرف ساق و ران به سمت بالا آورده و با دو دست دو سر ملحفه را محکم میگیرد. سپس با هر دو دست دو سر ملحفه را به سمت خود میکشد تا زانو خم شود. تا جاییکه درد زانو به حد عدد سه برسد کشش را ادامه میدهد و سپس بمدت ده ثانیه در همین حالت کشش را ادامه میدهد. بعد از گذشت ده ثانیه بتدریج کشش را رها کرده تا زانو صاف شود. این حرکت ده مرتبه تکرار میشود.

کشش عضلات همسترینگ

عضلات همسترینگ در پشت ران قرار دارند. با کشیده شدن این عضلات زانو به حالت کاملا مستقیم در میاید. بیمار روی یک صندلی نشسته و یک صندلی دیگر را جلوی خود و با کمی فاصله قرار میدهد. سپس مچ پای بیمار را بالا آورده و روی نشیمن صندلی مقابل قرار میدهد بطوریکه زیر زانو خالی باشد. سپس سعی میکند با انقباض عضلات ران زانوی خود را به سمت پایین فشار دهد. زانو را بمدت ده ثانیه در همین حالت نگه داشته و سپس عضلات خود را شل میکند. این حرکت را ده مرتبه انجام میدهد.

کشش عضلات همسترینگ

بیمار روی زمین یا تخت سفت نشسته و پاهای خود را به حالت مستقیم و کشیده قرار داده و یک ملحفه لوله شده را زیر مچ پای بیمار قرار میدهد تا پاشنه چند سانتیمتر از زمین بالاتر قرار گیرد. سپس سعی میکند با انقباض عضلات ران زانوی خود را به سمت پایین فشار دهد. زانو را بمدت ده ثانیه در همین حالت نگه داشته و سپس عضلات خود را شل میکند. این حرکت را ده مرتبه انجام میدهد.

 نرمش های تقویتی

دسته دیگر حرکات نرمشی حرکاتی است که برای افزایش قدرت عضلات ران انجام میشود. مهمترین این حرکات عبارتند از

•  بیمار روی یک صندلی نشسته و اجازه میدهد ساق ران آسیب دیده بر اثر جاذبه، به سمت پایین آویزان شده و پایین بیاید. سپس سعی میکند با انقباض عضلات ران، ساق و پای خود را بالا آورده و تا جاییکه میتواند زانو را به حالت صاف و مستقیم درآورد. وقتی که ساق تا حد امکان بالا آمد این وضعیت را تا ده ثانیه نگه داشته و سپس به آرامی پای خود را پایین میاورد. در روزهای اول بیمار میتواند ساق طرف سالم خود را زیر ساق طرف بیمار قرار داده و در بالا آوردن به آن کمک کند. تاکید میکنم کمک کند به این معنا که بیشتر کار را باید با انقباض عضلات طرف بیمار انجام داد و پای طرف سالم فقط در چند روز اول به پای بیمار کمک میکنند تا وقتی که قدرت عضلات آن بهتر شد بیمار بتواند بدون کمک زانو را کاملا صاف کند.


•  بیمار به حالت دراز کش به پشت روی زمین یا تخت سفت میخوابد و در حالیکه پای بیمار در حالت کاملا کشیده قرار دارد سعی میکند پا را بالا آورده بطوریکه پاشنه حدود یک وجب از زمین بالاتر بیاید. در مدت انجام این حرکت زانو باید کاملا در حالت مستقیم قرار گیرد. پا بمدت ده ثانیه در این حالت مانده سپس به آرامی به پایین و روی زمین میرسد. این حرکت ده بار تکرار میشود.

•  بیمار به حالت دراز کش به پشت روی زمین یا تخت سفت میخوابد و در حالیکه پای بیمار در حالت کاملا کشیده قرار دارد سعی میکند زانوی خود را تا جاییکه میتوانید با قدرت عضلات خود خم کند. حالت حداکثر خم را تا ده ثانیه نگه داشته و به آرامی زانو را صاف میکند. این حرکت را ده مرتبه تکرار میکند.

منبع : ایران ارتوپدی