پوکی استخوان و ورزش

استخوان ها از مهم ترین ساختارهای بدن مهره داران و از جمله انسان هستند. آنها سازه و داربست اصلی بدن بوده، از بافت های دیگر حفاظت میکنند (مغز، قلب و ریه)، محل اتصال عضلات بوده و محل ذخیره کلسیم بدن هستند.

پوکی استخوان یکی از مهمترین بیماری هایی است که کارآیی این بافت مهم را بر هم میزند. در کودکی و جوانی استخوان ها محکم هستند. در سن بیست سالگی استخوان ها در حداکثر تراکم خود قرار دارند. بعد از آن شدت تراکم بتدریج کاهش میابد و در سنین بالای 60-50 سال این کاهش تراکم شدت میگیرد.

بسیار مهم است که نوجوانان بخصوص دختران نوجوان سعی کنند تا حداکثر تراکم استخوان را در این دوره سنی برای بدن خود فراهم کنند. این سرمایه ای خواهد بود برای سنین پیری. کسانی که در نوجوانی استخوان های خود را محکم تر میکنند در سنین پیری کمتر به پوکی استخوان مبتلا میشوند.

مهم ترین عواملی که موجب بدست آوردن استخوان با تراکم بالا میشود عبارتند از

• تغذیه مناسب

• ورزش مداوم

• دوری از سیگار و الکل

انجام منظم فعالیت های ورزشی جدا از منافع زیادی که برای دیگر دستگاه های بدن دارد خصوصا در مورد استخوان موجب استحکام و قدرت گرفتن آن خواهد شد. همانند مصرف کافی کلسیم و ویتامین دی و دیگر اصول یک تغذیه مناسب، انجام ورزش های ایستاده میتواند تاثیر به سزایی در افزایش تراکم استخوان داشته باشد.

ورزش های ایستاده موجب میشوند تا نیروی وزن بدن، استخوان های ستون مهره، لگن و اندام های تحتانی را تحت استرس قرار دهد. استرس های وارده به استخوان از مهم ترین عوامل قوی شدن آن هستند. استخوان در قسمت هایی که به آن نیرو و کشش بیشتری وارد میشود قویتر میگردد و اگر نیرو یا کششی به آن وارد نشود بتدریج تراکم خود را از دست میدهد. به همین علت است که کسانی که به علت بیماری مزمن مدت زیادی در بستر استراحت میکنند و یا کسانی که در فضا مدت زیادی در حالت بی وزنی قرار میگیرند دچار پوکی استخوان میشوند.

نکته مهم اینست که ورزش هایی که در آنها نیروی وزنی زیادی به استخوان ها وارد نمیشود (مانند شنا) تاثیر زیادی در افزایش تراکم آن نخواهند داشت.

ورزش های زیر جزو ورزش های ایستاده و وزنی محسوب شده و تراکم استخوان را افزایش میدهند

• راه پیمایی و دویدن

• تنیس

• بسکتبال

• کوه نوردی

• فوتبال

• وزنه برداری

برای داشتن استخوان های محکم انجام ورزش های ایستاده بصورت هر روز و روزی حداقل نیم ساعت ضروری است. این مدت در نوجوانان و بچه ها باید بیشتر باشد. عدم فعالیت بدنی در دوران کودکی و نوجوانی موجب میشود استخوان ها به اندازه کافی قوی نشوند و این استخوان های نه چندان قوی مسلما در سنین بالا زودتر دچار پوکی میشوند. در سنین بالا اهمیت انجام ورزش های ایستاده بسیار زیاد بوده و بدون آنها سرعت پیشرفت پوکی استخوان زیاد میشود.

منبع : ایران ارتوپدی