هیالورونیک اسید چیست و چه تاثیری در درمان آرتروز یا ساییدگی زانو

بطور طبیعی در یک زانوی سالم حدود دو میلی لیتر مایع شفاف و لزج وجود دارد که وظیفه عمده آن لغزنده کردن سطح غضروف مفصلی است که به آن مایع سینوویال Synovial fluid میگویند. در زانویی که دچار آرتروز یا سائیدگی شده است خاصیت لزجی و لغزندگی این مایع کم شده و نمیتواند به درستی کار خود را انجام دهد. عامل عمده ایکه موجب این خاصیت مایع سینوویال میشود ماده ای به نام اسید هیالورونیک Hyaluronic acid است. غلظت این ماده در یک زانوی دچار آرتروز یا استئوآرتریت به نصف تا یک سوم تقلیل پیدا کرد است. هدف از استفاده از این ماده در بیماران مبتلا به سائیدگی یا آرتروز زانو برگرداندن خواص طبیعی به مایع سینوویال است. به درستی معلوم نیست که این دارو به چه نحو اثر میکند. گرچه بعد از مدت کوتاهی از تزریق این ماده به داخل زانو، بدن بسرعت آنرا از زانو خارج میکند ولی به نظر میرسد تزریق این ماده موجب میشود بدن انسان تحریک شود تا خودش اسید هیالورونیک بیشتری تولید کند. همچنین به نظر میرسد تزریق این ماده به زانو مقدار موادی را که در یک زانوی آرتروزی وجود داشته و موجب التهاب و ایجاد درد در آن میشوند کاهش دهد. مصرف دارو  پزشکان این دارو را در همه کسانی که آرتروز زانو دارند مصرف نمیکنند. مصرف این دارو منحصر به بیماران دچار استئوآرتریت یا آرتروز زانو است که به درمان های غیر دارویی معمول جواب مناسبی نمیدهند و همچنین نمیتوانند داروهای ضد التهاب رایجی مثل بروفن و سلکوکسیب را ( بطور مثال به علت عوارض گوارشی) تحمل کنند.  این دارو نمیتواند مثل مسکن های معمولی درد را بسرعت کاهش دهد. بیش از نیمی از بیمارانی که از این دارو استفاده میکنند بعد از گذشت یکسال استفاده مستمر از آن ده تا پانزده درصد شدت دردشان کمتر شده و به همین اندازه کارایی زانویشان بهتر میشود.  مصرف این دارو بصورت تزریق داخل مفصل زانو به توسط پزشک بمدت پنج هفته و هفته ای یک بار تزریق داخل زانو است. اثر دارو بعد از چند بار تزریق کم کم مشاهده میشود و این تاثیر تا چند ماه باقی میماند. همه بیماران به یک اندازه به این دارو جواب مناسب نمیدهند. در بعضی از افراد مصرف این دارو ممکن است درد زانو را کم کند و در بعضی دیگر ممکن است تاثیر زیادی نداشته باشد. گاهی بعد از تزریق این دارو به داخل مفصل زانو درد و گرما و تورم خفیف و گذرایی در زانو بوجود میاید که با گذاشتن کیسه یخی و سرد کردن زانو مرتفع میشود. بیمار در 48 ساعت اول بعد از تزریق نباید مدت زیادی سر پا بایستید. این دارو را معمولاً از تاج خروس استخراج میکنند. گرچه بعضی از انواع آنرا میتوان از کشت سلولی هم استخراج کرد. کسانی که به فراورده های پرندگان حساسیت دارند باید از نوعی که از کشت سلولی تهیه میشود استفاده کنند.

منبع : ایران ارتوپدی