وضعیت مناسب دست در هنگام کار با کامپیوتر چیست

بسیاری از کاربران کامپیوتر در موقع کار با کیبورد یا ماوس ساعد و آرنج و بازو هایشان به هیچ جایی تکیه ندارد و به اصطلاح آنها را در هوا نگه میدارند. در این حالت تمام وزن بازو و ساعد باید به توسط شانه ها تحمل شود. این وضعیت موجب میشود تا در دراز مدت به مفاصل شانه و گردن فشار زیادی وارد شود که منجر به درد در گردن و شانه میشود. برای جلوگیری از این مشکل باید فشار وزن را از روی گردن و شانه تا حد امکان کم کرد.

راه حل مناسب اینکار اینست که در هنگام کار با کیبورد یا ماوس آرنج یا ساعد را روی یک تکیه گاه قرار داد به نحویکه شانه کاملا شل و آویزان شود. در این وضعیت وزن بازو را تکیه گاه تحمل میکند و فشاری به شانه و گردن وارد نمیشود.

برای این منظور بهترین تکیه گاه، دسته صندلی است. پس در هنگام کار با ماوس و کیبورد باید سعی کرد آرنج و ساعد را روی دسته صندلی قرار داده و شانه های خود را شل کنیم البته باید مواظب بود تکیه گاه زیر آرنج خیلی سفت نباشد. اگر صندلی دسته نداشت میتوان از هر مکان دیگری استفاده کرد. مثلا میتوان یک ران را روی ران دیگر گذاشته و آرنج یا ساعد را روی آن قرار داد.

در هنگام کار با کیبورد یا ماوس باید پاشنه دست یا محلی از کف دست خود را که نزدیک مچ قرار گرفته است روی یک تکیه گاه قرار دهید تا بدینوسیله وزن ساعد شما روی آن محل اعمال شود. استفاده از ماوس پدهای بالشتک دار برای این کار بسیار مفید است. بالشتک این ماوس پدها، تکیه گاه مناسبی برای قرار دادن قاعده کف دست است و علاوه بر آن، وجود این تکیه گاه برجسته موجب میشود که هنگام در دست گرفتن ماوس، کف دست در امتداد ساعد قرار گیرد. وقتی این بالشتک وجود ندارد کاربر برای گرفتن ماوس باید مچ دست خود را به عقب خم کند که در دراز مدت موجب خستگی مچ میشود.

نکته مهم دیگر اینست که مچ دست شما باید در هنگام کار با کیبورد یا ماوس در حالت مستقیم قرار بگیرند و نباید موس را در جایی قرار دهید که برای گرفتن آن مجبور شوید مچ دست خود را به یک طرف منحرف کنید.

از ماوسی استفاده کنید که اندازه دست شما باشد. ماوس های بیش از حد بزرگ موجب خستگی مچ دست شما میشوند.

همین نکات در مورد استفاده از کیبورد هم صادق است.

منبع : ایران ارتوپدی

صندلی مناسب کار با کامپیوتر چه خصوصیاتی دارد

استفاده از کامپیوتر بسرعت در حال گسترش بوده و این وسیله عملا در حال تبدیل شدن به یکی از ملزومات زندگی مدرن است. استفاده از این وسیله مانند بسیاری از ابزار های دیگر اگر به روش درست صورت نگیرد در دراز مدت آسیب هایی را به بدن وارد میکند. این مشکل بخصوص در کسانی که به علت وضعیت کارشان روزانه مدت های زیادی از کامپیوتر استفاده میکنند اهمیت بیشتری دارد.

استفاده نادرست از کامپیوتر میتواند بعد از مدتی موجب مشکلاتی در سیستم بینایی و اسکلتال شود. این مشکلات جدای از تغییراتی است که میتواند در شخصیت و رفتار فرد بروز کند و از حوصله این بحث خارج است. مشکلات سیستم اسکلتال میتواند خود را بصورت درد گردن و شانه نشان دهد. کمر درد، درد بازو، ران و مچ دست ها، بیحسی و گزگز دست ها و بسیاری دیگر از مشکلات در اندام ها میتواند به علت استفاده نادرست از کامپیوتر بوجود آید. این مقاله به بررسی راه هایی میپردازد که با رعایت آنها مشکلات گردن و شانه به علت استفاده نادرست از کامپیوتر کمتر بوجود آید.

چه صندلی مناسب کار با کامپیوتر است

صندلی مورد استفاده شما باید پشت کمر شما را محافظت کند. پشتی صندلی باید قوسی داشته باشد که مطابق با قوس کمر انسان باشد. وقتی روی صندلی مینشینید کاملا به عمق صندلی رفته و به پشتی آن تکیه بزنید. ارتفاع صندلی باید طوری تنظیم شود که وقتی کف پای شما روی زمین یا تکیه گاه قرار میگیرد زانو های شما هم سطح لگن باشند و یا ران ها بصورت افقی قرار بگیرند.

نشیمن صندلی یا محلی از صندلی که مینشینیم باید کمی از لگن شما پهن تر باشد. همچنین اندازه نشیمن صندلی باید طوری باشد که وقتی روی آن نشسته ایم و به پشتی آن تکیه زده ایم پشت زانو هایمان حدود 3-2 بند انگشت از جلوی نشیمن صندلی فاصله داشته باشد. بهتر است صندلی مورد استفاده، چرخدار بوده و ستون اصلی آن روی حداقل پنچ پایه چرخدار متصل باشد.

1- چشم شما باید در سطح بالای مانیتور باشد

2- کمر شما کاملاً به صندلی تکیه بدهد

3- کف پا را طوری تنظیم کنید تا زانو در سطح لگن باشد

4- ساعد خود را روی حفاظ کناری صندلی بگذارید

5- برجستگی جلوی مچ دست در ناحیه کف دستتان را روی یک پد نرم بگذارید

6- شانه خود را شل نگه دارید

منبع : ایران ارتوپدی

نحوه صحیح ایستادن، نشستن و خوابیدن

هنگامی که در مورد سلامتی صحبت به میان می آید بی تردید وضعیت صحیح قرارگیری بدن شما هنگام فعالیت های گوناگون در راس فهرست عوامل مهم سلامتی قرار خواهند گرفت زیرا به اندازه تغذیه مناسب، ورزش، پرهیز از مواد الکلی و مخدر و سیگار در حفظ سلامتی بدن موثر می باشد. وضعیت صحیح قرارگیری اندام ها کمک می کند تا کارهایتان را با انرژی بیشتر و استرس و خستگی کمتر به انجام برسانید. هنگامی که وضعیت بدن شما در حالت مناسب می باشد:
1- هنگام نشستن، ایستادن و خوابیدن کمترین فشار و استرس روی عضلات و رباط های بدن شما اعمال می گردد.
2- وضعیت ستون فقرات شما در حالت استراحت و خنثی می باشد.
3- اعضاء حیاتی بدن در مکان صحیح قرار دارند.
4- عملکرد طبیعی دستگاه عصبی شما بهتر صورت می پذیرد.
5- در دراز مدت بر روی دستگاه گوارش- تنفس- عضلات – رباط ها و استخوان های بدن تاثیر می گذارد.
6- استخوان ها و مفاصل در وضعیت صحیح خود قرار دارند و کارایی عضلات حداکثر می باشد.
7- تحلیل و سایش نابهنجار مفاصل کاهش یافته و از التهاب مفاصل جلوگیری به عمل می آید.
8- از ثابت قرار گرفتن ستون فقرات در وضعیت غیر طبیعی جلوگیری می کند.
9- از مشکلات کمردرد و دردهای عضلانی جلوگیری می کند.
10- از خستگی جلوگیری می کند زیرا استفاده بهینه از عضلات بدن انرژی مصرفی بدن را کاهش می دهد.
11- در بهبود ظاهر شما موثر است.

وضعیت نادرست بدن بر اثر موارد زیر ایجاد می گردند:

1- سوانح و مصدومیت ها.
2- اضافه وزن و چاقی.
3- تکیه گاه نامناسب تشک در هنگام خواب.
4- مشکلات بینایی.
5- کفش نامناسب و پاشنه بلند.
6- عادات نشستن، ایستادن و خوابیدن بی وقت.
7- اعتماد بنفس پایین.
8- عضلات ضعیف و انعطاف ناپذیر.
9- طراحی نامناسب محل کار.

مهم ترین قسمت بدن که نقش بسزایی در داشتن وضعیت صحیح بدن ایفا می کند، ستون فقرات می باشد. ستون فقرات شما دارای قوس های طبیعی است که باید آن ها را در وضعیت طبیعی خودشان همواره حفظ کرد. ستون فقرات از 32-34 مهره تشکیل یافته: 7 مهره گردنی، 12 مهره پشتی، 5 مهره خارجی و 3 الی 5 مهره دنبالچه ای. میان مهره های کمر در دیسک کمر واقع است که در واقع نقش ضربه گیر را ایفا می کند. هنگامی که شما فشار بیش از حد و نامناسب به ستون فقرات اعمال می کنید، به دیسک کمر فشار می آید و آن را از مکان خود جابجا کرده و به اعصاب اطراف خود فشار آورده و ایجاد درد می کند. 
شرایط لازم برای داشتن وضعیت صحیح

1- عضلات قوی و انعطاف پذیر.
2- حرکات طبیعی مفاصل.
3- توازن قدرت عضلانی در دو سوی ستون فقرات.
4- آگاهی از وضعیت بدن در حالات مختلف.

تست وضعیت صحیح بدن

شما با این 2 تست قادر خواهید بود از وضعیت صحیح و طبیعی بدن خود آگاه گردید:

1- تست دیوار: از طرف پشت به دیوار تکیه داده در حالی که پشت سر و باسن شما با دیوار تماس داشته و پاشنه پا 15 سانتیمتر از دیوار فاصله داشته باشد. اکنون فاصله بین گودی گردن و کمر خود را اندازه بگیرید. اگر این فاصله در ناحیه گردن 5 سانتیمتر و در کمر بین 2، 5 تا 5 سانت باشد وضعیت بدن شما ایده آل است و گرنه باید به یک پزشک متخصص مراجعه کنید.

2- تست آینه: نمای روبرو: روبروی یک آینه تمام قد بایستید و موارد زیر را چک کنید:

1- شانه های شما باید هم سطح و تراز باشند.
2- سر شما باید مستقیم و صاف باشد.
3- دو سوی باسن شما هم سطح و تراز و کشکک های دو پا باید مستقیم رو به جلو باشند.
4- فاصله میان بازوها و دو طرف بدن یکسان می باشد.
5- قوزک های دو پای شما باید مستقیم و صاف باشد.

نمای پهلو: با گرفتن عکس و یا کمک از یک دوست میسر می باشد:
1- سر باید قائم و افراشته باشد و به جلو و یا عقب خمیده و افتاده نباشد.
2- چانه باید موازی با سطح کف اتاق باشد و به سمت پایین و یا بالا کج نشده باشد.
3- شکم باید هموار و مسطح باشد.
4- زانوها باید صاف و مستقیم باشند.

نحوه صحیح ایستادن، راه رفتن و نشستن

نحوه صحیح ایستادن:

1- سر را بالا نگاه دارید: قائم و راست. سر را به جلو و چانه را بداخل بدهید. چانه را به عقب و به پهلو کج نکنید. قفسه سینه را جلو نگاه داشته و استخوان کتف را عقب نگاه دارید. زانوها را صاف نگاه داشته و فرق سرتان را به سمت سقف بکشید. شکم را بداخل دهید. باسن را به عقب و یا جلو کج نکنید.
2- سعی کنید به مدت طولانی در یک وضعیت نیاستید. اما هرگاه مجبور به این کار شدید، سعی کنید یک پای خود را با قرار دادن روی یک جعبه و یا چهار پایه بالا نگاه دارید و پس از مدتی پای بالا آمده را با پای دیگر عوض کنید.
3- هنگام ایستادن وزن خود را روی هر دو پا توزیع کرده و بیشترین وزن خود را به روی زیر انگشت شست پا اعمال کنید و نه پاشنه پا. بهتر است پاها را نیز به اندازه عرض شانه از هم باز کنید.
4- کفش پاشنه کوتاه و راحت به پا کنید.

نحوه صحیح راه رفتن

1- سر را بالا نگاه داشته و با چشم هایتان مستقیم به جلو نگاه کنید.
2- شانه های خود را در یک راستا با مابقی بدن تان حفظ کنید.
3- حرکت طبیعی بازوها هنگام راه رفتن را مختل نکنید.
4- پاها را در یک راستا و موازی هم قرار داده و به اطراف منحرف نکنید.

نحوه صحیح نشستن

1- صاف و قائم بنشینید. کمر راست و شانه ها به عقب. باسن شما باید با پشت صندلی در تماس باشد. سه قوس طبیعی بدن باید حین نشستن حفظ گردند. 
2- وزن بدن را به طور مساوی روی دو سوی باسن خود توزیع کنید. زانوها باید هم سطح باسن و یا بالاتر از آن قرار گیرد برای این کار می توانید از یک چهار پایه استفاده کنید. پاها نباید روی یکدیگر قرار گیرند.
3- سعی کنید در یک وضعیت بیش از 30 دقیقه ننشینید. برخیزید و پس از انجام دادن چند حرکت کششی مجددا بنشینید. 
4- هنگام برخاستن از حالت نشسته بسمت جلو صندلی حرکت کرده و با صاف کردن پاها برخیزید. از خم شدن به جلو از ناحیه کمر بپرهیزید. سپس حرکت کششی انجام دهید مثلا 10 مرتبه کمر خود را خم و راست کنید.
5- از خم کردن گردن به اطراف تا حد امکان خودداری کنید و جای این کار تمام بدن خود را بسمت دلخواه بچرخانید.

هنگام نشستن پشت میز کامپیوتر به نکات زیر نیز توجه کنید:

1- مچ دست ها باید مستقیم باشد و به سمت بالا و پایین و یا طرفین خم نشده باشد.
2- ران موازی با سطح کف اتاق باشد.
3- آرنج باید اندکی از 90 درجه گشوده تر باشد.
4- زانوها 2 الی 3 سانتیمتر باید از لبه صندلی جلوتر باشد.
5- مونیتور باید 45 الی 55 سانتی متر از پیشانی فاصله داشته باشد. راس مونیتور نیز با سطح چشم ها در یک راستا باشد. صفحه کلید بهتر است 2 سانتی متر بالاتر از ساعد قرار گرفته و کمی نیز خم گردد.

نحوه صحیح خم شدن، بلند کردن و حمل اشیاء

1- همواره از ناحیه زانوها در حالی که کمر خود را صاف نگاه داشته اید خم شوید. هیچ گاه از ناحیه کمر خم نشوید.
2- اجسام سنگین تر از 10 کیلو را بلند نکنید. هیچ گاه جسم سنگینی را بالاتر از سطح کمر نیاورید.
3- پاها را اندکی از یکدیگر فاصله داده تا روبروی جسم قرار گیرید. عضلات شکم را سفت و منقبض کنید و با استفاده از عضلات پا جسم را از زمین بلند کنید. سپس زانو ها را به آرامی صاف کنید.
4- هنگام حمل بسته آن را تا حد ممکن نزدیک بدن نگاه داشته و بازوها را خم نگاه دارید. عضلات شکم را سفت و به آهستگی گام بردارید. 
5- هنگام روی زمین قرار دادن اجسام نیز همان مراحل بلند کردن را به طور معکوس انجام دهید.
6- هنگام حمل کیف و چمدان آن ها را بطور متناوب با دست دیگر حمل کنید تا توازن بین دو سمت بدن تان حفظ گردد.
7- همیشه بین هل دادن اجسام سنگین و یا کشیدن آن ها، گزینه هل دادن را انتخاب کنید.

نحوه صحیح خوابیدن

1- سعی کنید در وضعیتی بخوابید که قوس های طبیعی ستون فقرات تان حفظ گردند.
2- از تشک سفت استفاده کنید. تشکی که فرو رفتگی داشته و به اصطلاح شکم داده استفاده نکنید. اگر لازم بود زیر تشک یک تخته قرار دهید.
3- بالش همان طور که تکیه گاهی برای سر شما می باشد برای گردن نیز باید تکیه گاه فراهم آورد.
4- هنگام خوابیدن به پشت، یک بالش زیر زانوها قرار دهید و در صورتی که به پهلو می خوابید، اندکی زانوهای تان را خم کنید و یک بالش بین زانوهای تان قرار دهید. هنگام خواب به پهلو هیچ گاه زانوهای تان را تا قفسه سینه جمع نکنید. هیچ گاه به روی شکم نخوابید چون به کمر و گردن تان فشار وارد می آید. هر گاه خواستید این کار را بکنید حتما یک بالش زیر ناحیه میان تنه خود قرار دهید. 
5- هنگام برخاستن از روی رختخواب با کمک دست ها بلند شده و ناگهان از ناحیه کمر خم نشوید.

منبع: سایت مردمان

برچسب‌ها: متخصص ارتوپدی, متخصص طب فیزیکی وتوابخشی استخوان وعضلات, متخصص فیزیوتراپی,متخصص مغز واعصاب وستون فقرات, متخصص روماتیسم ومفاصل

آشنایی با بالش های طبی

بالش طبی به چه دردی می‌ خورد؟

وقتی اسم بالش می ‌آید خیلی ‌ها به یاد خوابیدن و بالش زیر سرشان می ‌افتند؛ در صورتی که بالش فقط آن چیزی نیست که زیر سرمان می ‌گذاریم....

این روزها انواع جدیدی از بالش به بازار آمده که مخصوص قرار دادن دور گردن، زیر سر، بین زانوها و حتی بالش‌ های مختص دوران بارداری است. شما می ‌توانید این نوع بالش‌ ها را که عنوان طبی را هم یدک می ‌کشند تقریبا در تمام داروخانه‌ ها یا مراکز خرید بزرگ بیابید. با این حال، این که بالش‌ های طبی چه تفاوتی با انواع عادی‌ دارند و چگونه باید آن ها را نگهداری‌ کرد، به بررسی آن می پردازیم.

طرفداران زندگی سالم معمولا غذاهای سالم می ‌خورند و سبزی ‌ها و میوه‌ ها در سبد غذایی‌ شان جای ویژه‌ای دارد؛ اغلب از شوینده‌ های سالم‌ و بی ‌خطر استفاده می ‌کنند؛ تهویه هوای منزل برای ‌شان مهم است و اهل ورزش و فعالیت هستند و زندگی ‌شان را طوری برنامه‌ ریزی می‌ کنند که همیشه در سالم‌ ترین شرایط به سر ببرند. ولی بسیاری از آن ها از سلامت خواب ‌شان غافل می باشند. شما تا به حال به این موضوع فکر کرده ‌اید که هنگام خواب باید از چه محصولاتی استفاده کنید تا یک سوم از عمرتان را بی ‌دردسر به پایان برسانید؟

تهیه و تولید انواع مختلف بالش‌ های طبی و روانه کردن آن ها به بازار گامی بوده است برای تامین سلامتخواب شما؛ برای این که صبح‌ ها با گردن ‌درد از خواب بیدار نشوید و ساییدن زانوهای ‌تان به یکدیگر، زانودردتان را دوچندان نکند و آلرژی نسبت به مواد درون بالش، آزارتان ندهد.

بالش‌‌ های طبی؛ انواع و اقسام

بالش‌ های طبی به 2 دسته ی اصلی فوم‌ دار و بادی تقسیم ‌بندی می ‌شوند. توصیه بیشتر متخصصان، استفاده از انواع فوم ‌دار است اما نوع بادی این بالش ‌ها هم به علت حمل و نقل آسان برای مسافرت یا استفاده داخل ماشین بسیار مناسب است. بالش ‌های فوم ‌دار که به نام " بالش ‌های هوشمند " هم معروف هستند، بر حسب تغییرات هوای محیط، تغییر حالت می ‌دهند. بگذارید کمی ساده ‌تر برای تان بگویم اگر از یک بالش هوشمند دور گردن یا زیر سر خود استفاده کنید، آن قسمتی از بالش که گودی گردن ‌تان را پُر می ‌کند، برجسته می ‌ماند و سایر قسمت‌ ها (مخصوصا بخشی که وزن اصلی سرتان روی آن است) کمی فرو می ‌رود و بعد از این که شما بالش را از زیر سر یا دور گردن ‌تان برداشتید، کاملا به شکل اولیه‌ اش باز می ‌گردد.

کدام بالش طبی به درد شما می ‌خورد؟

بالش‌ های طبی بنا به کارایی ‌شان به انواع زیر دسته ‌بندی می ‌شوند:

بالش‌ های دورگردنی:

این بالش‌ های U شکل در دو نوع بادی و فوم ‌دار در بازار موجود هستند و گزینه ‌ای‌ مناسب برای افرادی است که گردن ‌درد دارند و می‌ خواهند (یا مجبور هستنند) با کامپیوتر کار کنند یا به مدت طولانی در ماشین باشند. هنگام استفاده از این بالش‌ ها، سنگینی سر روی بالش می ‌افتد و گردن مجبور به تحمل کردن فشار اضافی نمی‌ شود.

بالش های مخصوص خواب:

اگر بخواهید بالش طبی مخصوص خواب بخرید باید گزینه مورد نظرتان را از بین انواع هوشمند یا همان فوم ‌دار آن ها انتخاب کنید. بالش‌ های بادی مخصوص خواب چندان طبی نیستند و کارکرد خارق ‌العاده‌ای هم ندارند.

تفاوت بارز بین بالش ‌های هوشمند مخصوص خواب و بالش‌ های معمولی که شاید خیلی از ما هنگامخواب از آن ها استفاده می ‌کنیم، این است که این بالش ‌ها صاف و یک تکه نیستند. بخش پایینی این بالش ‌ها کمی برآمده ‌تر از سایر بخش‌ هایش است تا بتواند به راحتی گودی گردن را پوشش دهد.

بالش‌ مخصوص زانودرد:

این نوع بالش طبی گزینه مناسبی برای افراد مبتلا به زانودرد است.دکتر تقی‌ بغدادی، ارتوپد، در باره این بالش ‌ها می‌ گوید: " وقتی فردی زانودرد دارد و هنگام خوابیدن هم به پهلو می ‌خوابد، سایش زانوها روی یکدیگر سبب تشدید دردش می‌ شود و بنابراین استفاده از این بالشتک‌ های مخصوص زانودرد می ‌تواند برای جلوگیری از افزایش درد زانوها یش بسیار موثر باشد."

بالش‌ مخصوص بارداری:

شاید از بین بالش ‌های طبی، این نوع ‌اش از همه ناشناخته‌ تر و عجیب ‌تر باشد اما اگر تجربه مادر شدن را داشته باشید خیلی خوب می ‌دانید که سنگینی شکم مخصوصا در ماه‌ های آخر بارداریباعث می ‌شود که مادر باردار در طول خواب کمی اذیت شود، بنابراین طراحی و تولید بالش ‌های بارداری به دلیل این بوده که این بالش زیر شکم خانم‌ های باردار در طول مدت خواب البته وقتی که به پهلو خوابیده ‌اند قرار گیرد و وظیفه تحمل سنگینی شکم را به عهده گیرد تا مادر بتواند با خیالی آسوده لذت یک خواب راحت را تجربه کند.

بالش‌های گرد مخصوص نشستن:

خیلی از افراد به علت کمردرد یا بنا به هر دلیلی نمی ‌توانند روی سطوح سفت بنشینند. بالش‌ های گود تو خالی که در دو نوع فوم و بادی در بازار موجود هستند، می‌ توانند تا حد زیادی مشکل این گونه افراد را حل کنند.

طرز استفاده از بالش ‌های طبی

بالش‌ های طبی، به ‌ویژه آن هایی که مخصوص زیر سر گذاشتن هنگام خواب هستند، معمولا باروکش ‌های روشن و کرم ‌رنگ در بازار موجود هستند و تمام انواع ‌شان هم قابل شستشو هستند اما برای این که بالش ‌تان عمر مفید بیشتری داشته باشد و دیرتر رنگ و رویش برود و کهنه شود، بهتر است خودتان با یک روبالشی دور آن را بپوشانید. این ‌طوری‌ می ‌توانید هر دو هفته یک بار خیلی راحت، روکش آن را باز کنید و بشویید؛ بدون این که آسیبی به بالش‌ تان برسد. بالش‌ های بادی را به هیچ عنوان با دهان باد نکنید. این کار باعث انتقال بسیاری از ویروس‌ ها و بیماری‌ ها بین اعضای خانواده می ‌شود. می ‌توانید برای باد کردن این نوع بالش ‌ها از یک تلمبه دستی کوچک خانگی استفاده کنید. برای جلوگیری از سوراخ شدن هم باید آن ها را روکش کنید و کمتر بادشان کنید.

ندا احمدلو - هفته نامه سلامت
منبع:تبیان

دکتر عباس دقاق زاده

برچسب‌ها: متخصص ارتوپدی, متخصص طب فیزیکی وتوابخشی, متخصص فیزیوتراپی, متخصص مغز واعصاب