یکی از روشهائی که در برخی از بیماران به درمان درد ستون فقرات کمک می کند، روشهای جا اندازی یا مانیپولاسیون است. این کار توسط متخصصین طب فیزیکی و توانبخشی انجام می شود. البته افرادی که دوره استئوپاتی یا کایروپراتیک را گذرانده باشند نیز این کار را انجام می دهند اما سبک کاری هر کدام با یکدیگر متفاوت است. متخصصین طب فیزیکی دوره پس از گزراندن دوره پزشکی دوره مانیپولاسیون را می بینند بنابراین در این زمینه آگاهی کاملی به موارد کاربرد و بخصوص موارد ممنوع مانیپولاسیون و تنطیم ستون فقرات دارند.
گاهی در اثر جابجائی مختصر مهره ها که بیشتر در مفاصل فاست دیده می شود درد کمر ایجاد می شود با جااندازی این دررفتگی مشکل بیمار بر طرف می گردد.
باید توجه داشت که این روش بخصوص در مشکلات گردن اگر توسط افراد آموزش ندیده انجام شود می تواند خطرناک باشد و حتی باعث ضایعه در نخاع شود. از طرف دیگر همه بیماران کمر درد یا درد گردن برای مانیپولاسیون مناسب نیستند و پزشک بر اساس نوع بیماری درمان را انتخاب می نمایند.
کایروپراکتیک ها نیز جا اندازی مهره را انجام می دهند. دوره دکتری کایروپراکتیک دوره کوتاه ۵ ساله است علی رغم مفید بودن مانیپولاسیون در برخی از بیماران با توجه به خطرات کایروپراکتیک بخصوص در مهره های گردن، این روش بتدریج با روشهای کم خطر تر در حال جایگزینی است.
منبع : وبلاگ دکتر غلامرضا رئیسی
طب سوزنی : در طب سوزنی از سوزنهای ظریف واستریل یک بار مصرف بارعایت موازین بهداشتی برای فرو بردن درمحل های مخصوص بدن استفاده می شود.طب سوزنی به روش سنتی یا کلاسیک و مدرن یا غربی انجام می شود. متخصص طب فیزیکی ممکن است انجام طب سوزنی را برای رفع درد مفید بداند. در صورت عدم درمان بین ۳-۵ جلسه باید در برنامه درمانی تجدید نظر کرد.
مانیپولاسیون ستون فقرات یکی از درمانهایی است که برای درمان حرکات محدود شده ستون فقرات استفاده می شود. در صورتیکه این روش توسط فرد آموزش دیده انجام شود ممکن است مفید باشد. انجام جا اندازی کایروپراکتیک در دیسک حاد یا دیسکهای بالای ستون فقرات؛ افرا مسن و مبتلا به پوکی استخوان ممنوع است و می تواند باعث پارگی کامل دیسک؛ آسیب نخاع و فلج گردد. بهتر است بیماران برای مانیپولاسیون با پزشک متخصص طب فیزیکی مشورت نمایند اما برخی از دکتر های کایروپراکتیک با احتیاط عمل کرده و در مواقع ضروری بیمار را به پزشک ارجاع می دهند. در صورتی که بیمار در ۳ جلسه اول بهبودی پیدا نکرد نباید مانیپولاسیون و ادجاستمنت ادامه یابد. بیشترین پاسخ درمان در ۶ جلسه اول است.
درمانهای سنتی: جا اندازی دیسک بطور سنتی انجام می شود باعث پاره شدن دیسک می شود. در این حالت اگر دیسک پاره شده جابجا شود وفشار روی عصب برداشته شود بیمار احساس بهبودی می کند اما متاسفانه در موارد متعددی قسمت پاره شده دیسک روی نخاع فشار وارد کرده نتایج فاجعه باری به همراه دارد و باعث فلج و بی اختیاری ادراری و ناتوانی جنسی می شود.
استفاده از بادکش دردرمان دیسک می تواند اسپاسم را کم کرده و درد بیمار را کم نماید. در حال حاضر بادکشهایی به شکل سرنگ وجود دارد و خطر سوختگی ندارند. بادکش باعث افزایش جریان خون موضعی و کاهش چسبندگی عضلات می شود در موارد خفیف موثر است. در موارد شدیدتر انجام بادکش قبل از طب سوزنی کمک کننده است.اگر التهاب زیاد باشد بادکش درد را بدتر می کند
ماساژ: ماساژ ملایم می تواند به کاهش درد بیمار کمک کند اما اگر التهاب زیاد باشد ماساژ درد را بدتر می کند. ماساژ با فشار به عضلات ممکن است درد بیمار را بخصوص در مواردی که همراه با جابجایی یا لق شدن مهره ها باشد بدتر کند.
انجام حجامت نیز با ایجاد درد، در برخی از بیماران باعث کاهش حس درد در بیمار می شود اما اثرات طولانی مدتی بر درمان دیسک ندارد و توصیه نمی شود.
داروهای گیاهی مثل زنجبیل و پنجه شیطان باعث کاهش التهاب شده و می توانند درد التهابی ناشی از دیسک را کم کنند
انداختن زالو بیشتر در مشکلات عروقی موثر است و بر روی دیسک اثری ندارد. با توجه به احتمال انتقال بیماریها استفاده از زالو توصیه نمی شود.
هومیوپاتی: اثری بر سیاتیک ندارد اما افرادی که بخش عمده درد بعلت مشکلات روحی می باشد و تلقین پذیر می باشند ممکن است درد را کم کند.
انرژی درمانی:اثری بر سیاتیک ندارد اما افرادی که بخش عمده درد بعلت مشکلات روحی می باشد و تلقین پذیر می باشند ممکن است درد را کم کند.
تکنیکهای تنفسی و ریلکسیشن(آرامش بخشی) این روش باعث کم شدن اسپاسم عضلات و درد می شود. در افرادی که مشکلات روحی همراه با درد دارند موثر است.
یوگا: با آرم بخشی می تواند باعث کاهش درد شود اما برخی از حرکات آن مضر بوده و کمردرد را بدتر می کند.
منبع : وبلاگ دکتر ریسی
اگر چه کمردرد میتواند علامتی از درد زایمان باشد ، ولی در کل در اثر تغییراتی که در بدن رخ میدهد، بوجود میآید.
عوامل موثر بر ایجاد کمردرد در دوران بارداری :
* هورمون هایی که در طی بارداری در بدن تولید میشوند، باعث عدم استحکام مفاصل میشوند، در نتیجه با رشد جنین لگن خاصره هم بزرگتر میشود.
* افزایش وزن در حدود 11 تا 16 کیلوگرم در طی بارداری باعث وارد آمدن وزن زیادی دراطراف کمر و شکم میشود.
* افزایش کشش وضعی بدن برای جبران تغییراتی که در مرکز ثقل بدن زن باردار رخ میدهد.
خانم باردار با احساس کمردرد تصور میکند فقط باید استراحت کند و هیچگونه حرکت ورزشی را انجام ندهد، در حالیکه حرکات ورزشی آرام و تحرک باعث کاهش اسپاسم عضلات، بهبود عمل ستون فقرات و کاهش درد میشود. همچنین مقدار انرژی بدن را افزایش میدهد و باعث درد کمتر، زایمان بهتر و بهبود سریع تر بعد از زایمان میشود.
اجزاء تشکیل دهنده یک برنامه ورزشی منظم برای بهبود کمردرد در طی بارداری شامل تمرینات قلبی- عروقی ، تمرینات استحکام دهنده و تمرینات کششی است. |
تمرینات قلبی- عروقی :
ورزشی که در مدت زمان مشخص باعث افزایش ضربان قلب شود ، بعنوان تمرین قلبی- عروقی محسوب میشود. پیاده روی ، دوچرخه سواری و شنا برای بیشتر خانم های باردار مناسب هستند و باید 3 تا 5 روز در هفته و هر بار به مدت 20 تا 45 دقیقه انجام شوند.
خانم های باردار باید توجه داشته باشند که حتماً با شدت ملایم تا متوسط ورزش کنند و هرگز با ورزش شدید خود را خسته نکنند.
به خاطر داشته باشید که هر نوع ورزشی بهتر از ورزش نکردن است. حتی 10 دقیقه پیاده روی قبل از ناهار مفید است.
تمرینات استحکام دهنده :
تقویت عضلات شکم ، کمر، لگن، باسن و ران باعث پیشگیری و کاهش درد در ناحیه کمر میشود. این حرکات بایستی به آرامیو به طور کنترل شده اجرا شوند. 3 تا 10 دقیقه این حرکت را نگه دارید ( روی این حرکت مکث کنید ) و بعد استراحت کنید و مجدداً آن را تکرار کنید . باید 10 تا 30 بار این حرکت تکرار شود.
در مرحله ای که به عضلات خود فشار میآورد( در زمان 10-3 دقیقه ) نفس خود را بیرون بدهید و در مرحله استراحت ، هوا را به داخل ریه هایتان بکشید ( نفس خود را داخل بکشید) .
برای عضلات شکمی: به پشت دراز بکشید و زانوها را خم کنید و کف پاها را روی زمین بگذارید. دست هایتان را زیرپشتتان قرار دهید به طوریکه بین زمین و پشت شما فاصله باشد. سپس کمر خود را به زمین بچسبانید و مجدداً آن را بلند کنید. باسن شما باید در حالت RELAX باشد. این حرکت ورزشی را هنگام دراز کشیدن، ایستادن یا نشستن میتوانید انجام دهید.
برای عضلات پشت و باسن : کف دست ها و زانوهای خود را روی زمین بگذارید، در حالیکه ستون فقرات شما کاملاً راست باشد. حرکت قبلی ( برای عضلات شکمی) را انجام دهید ، یعنی کمر خود را به آرامیخم و راست کنید . سپس دست راست و پای چپ خود را بلند کنید ، طوریکه در راستای ستون فقرات شما باشند. مدتی در این حالت بمانید. سپس به آرامیدست و پای خود را پائین بیاورید. این بار دست چپ و پای راست خود را بلند کنید و به آرامیپایین بیاورید و به همین ترتیب ادامه دهید. اگر انجام این حرکت برای شما سخت است، میتوانید دست و پای خود را بطور جداگانه بالا ببرید ، یعنی فقط دست یا پای خود را بلند کنید ، نه هر دو را با هم.
برای عضلات شکم ، باسن و ران : پشت به دیوار بایستید . سپس سر، شانه و کمر خود را به دیوار بچسبانید، در حالیکه پاهای شما 30 تا 60 سانتیمتر با دیوار فاصله داشته باشند.
کمر خود را به سمت دیوار فشار دهید و به حالتی که میخواهید بنشینید، به سمت پایین بیایید، طوریکه زانوهای شما زاویه 90 درجه را تشکیل دهند( یعنی کاملاً ننشینید). سپس به آرامیبه حالت اول خود برگردید، در حالیکه پشت و باسن شما به دیوار چسبیده باشد.
تمرینات کششی :
این گروه از حرکات ورزشی نیز مانند حرکات قبلی در درمان و پیشگیری از کمردرد دوران بارداری مهم هستند. پس هیچ وقت آنها را فراموش نکنید. برای افزایش انعطاف پذیری کمر، این دسته از حرکات را هر روز بعد از انجام یک سری حرکات ورزشی و در مرحله گرم شدن بدن باید انجام دهید. باید20 تا 30 ثانیه این حرکت را نگه دارید( نه بیشتر) ، سپس استراحت کنید و مجدداً به همین ترتیب سه بار آن را تکرار کنید.
بیشترین عضلاتی که در ایجاد کمردرد مؤثر هستند، عضلات پشت بدن، سینه ها، پشت ران و گردن است. به همین دلیل ما هم فقط حرکات کششی مخصوص این عضلات را برای شما بیان میکنیم:
کشش پشت بدن : روی دست ها و زانوهای خود بنشینید. دست هایتان را به سمت جلو بکشید. در صورت لزوم بالش کوچکی زیر شکمتان بگذارید تا از آسیب احتمالی محفوظ باشید. سپس روی زانوهایتان بنشینید و دست ها را بلند کرده و به جلو بکشید تا در ستون فقرات خود احساس کشش کنید.
کشش عضلات پشت ران : یک صندلی مقابل خود بگذارید و یکی از پاهایتان را روی آن قرار دهید. در حالیکه پشتتان را صاف نگه داشته اید، به جلو خم شوید تا کشیدگی را در عضلات پشت ران احساس کنید. اگر نمیتوانید راحت بایستید یا زانوهایتان خم میشود، به جای صندلی از یک وسیله کوتاه تر استفاده کنید.
کشش عضلات سینه : کاملاً صاف بایستید، طوریکه سر رو به بالا و کمر صاف باشد. دست هایتان را از پشت به هم قفل کنید و بدون اینکه شانه هایتان به سمت جلو خم شوند، بازوهایتان را به سمت عقب بکشید تا کشیدگی را در قسمت جلوی شانه ها و بازوها احساس کنید.
کشش عضلات گردن : در حالت نشسته یا ایستاده سر را به سمت جلو بیاورید و سپس به یک طرف ( چپ یا راست ) خم کنید. سپس دستی را که سر به آن سمت خم شده است، پشت سرتان ببرید و سرتان را کمیبه سمت عقب فشار دهید. سپس به آرامیسرتان را به سمت دیگر برگردانید. این حرکت کمک میکند تا کشش لازم به عضلات گردن وارد شود.
سخن پایانی
با توجه به تغییرات بسیاری که در دوران بارداری در بدن رخ میدهد، کمردرد از مشکلات رایج این دوران است و نرمش بدنی روشی ساده برای بهبود کمردرد است.
به خاطر داشته باشید که همیشه علائم کمردرد خود در دوران بارداری را با پزشک در میان بگذارید تا از بی خطر بودن این حرکات ورزشی اطمینان حاصل کنید و از راهنمایی ها و ممنوعیت های موجود مطلع شوید. |
البته بعضی از خانم های باردار ممکن است نیاز به درمان ویژه و جدی تری برای بهبود کمردرد داشته باشند.