وبلاگ شخصی دکتر امیرهوشنگ واحدی

دکتر امیر هوشنگ واحدی متخصص طب فیزیکی و توابخشی، درمان بیماریهای ستون فقرات، عصبی، عضلانی و مفصلی و ... مطب کرج، جهانشهر-روبروی بیمارستان مدنی

وبلاگ شخصی دکتر امیرهوشنگ واحدی

دکتر امیر هوشنگ واحدی متخصص طب فیزیکی و توابخشی، درمان بیماریهای ستون فقرات، عصبی، عضلانی و مفصلی و ... مطب کرج، جهانشهر-روبروی بیمارستان مدنی

کمبود ویتامین دی میتواند موجب پیری زودرس استخوان شود


همه میدانیم که با مسن شدن ما تراکم استخوان ها کاهش پیدا میکنند. حالا یک تیم از دانشمندان در دانشگاه برکلی کالیفرنیا نشان داده اند که روند پیر شدن استخوان میتواند به واسطه کمبود ویتامین دی سرعت پیدا کند.

کمبود ویتامین دی مشکلی است که میتواند موجب کاهش میزان کلسیم استخوان ها و در نتیجه کاهش سختی آنها شود و به همین علت این استخوان ها میتوانند در معرض شکستگی قرار گیرند ولی در تحقیق فعلی نشان داده شده است که کمبود ویتامین دی میتواند جدای از سختی، کیفیت استخوان را نیز کاهش دهد.

ویتامین دی برای جذب کلسیم ضروری است و این ویتامین میتواند بطور طبیعی در بدن ساخته شود. وقتی پوست در معرض نور آفتاب قرار میگیرد میتواند ویتامین دی بسازد. وقتی بدن با کمبود این ویتامین مواجه میشود برای تامین سطح مناسب کلسیم در خون مجبور میشود مقداری کلسیم را از روی استخوان ها برداشت کند و این برداشت موجب ضعیف شدن استخوان میشود. بروز این روند در بچه ها موجب بیماری میشود که به آن راشیتیسم یا ریکتز میگویند. این بیماری را در بالغین استئومالاسی مینامند. استئومالاسی میتواند موجب درد استخوان و ضعف عضلانی شود.

محققین برای بررسی تاثیر کمبود ویتامین دی بر استخوان 15 فرد مبتلا با استئومالاسی را با همین تعداد فرد سالم مورد مقایسه قرار دادند. در این مطالعه استئومالاسی به مواردی اطلاق میشد که میزان ویتامین دی خون به کمتر از 10 میکروگرم در لیتر میرسید. از استخوان لگن تمام افراد مورد مطالعه نمونه برداری انجام شد.

محققین نمونه های استخوانی را با روش های اسپکتروسکوپی مادون قرمز Fourier Transform Infrared (FTIR) spectroscopy و میکروتوموگرافی کامپیوتری X-ray computed microtomography بررسی کرده و ساختمان، مواد تشکیل دهنده و خصوصیات مکانیکی نمونه ها را به دقت تحت مطالعه قرار دادند. آنها با اعمال نیرو به نمونه ها موجب شکستگی در آنها شده و رفتار شکستکی و رشد خطوط شکستکی را بررسی کردند.

محققین نشان دادند که وقتی ویتامین دی کاهش پیدا میکند استخوان در قسمت هایی مواد معدنی (هیدروکسی آپاتیت) خود را از دست میدهد ولی در نقاط دیگر میزان مواد معدنی آن بیش از معمول است. علت وجود این جزیره های با مواد معدنی زیاد عدم فعالیت سلول های استئوکلاست در آنها است.

سلول های استئوکلاست موجب بازجذب و بدنبال آن نشاندن مداوم کلسیم بر روی استخوان شده و در نتیجه میزان مواد معدنی استخوان را در تعادل نگه میدارد. بدین ترتیب مواد معدنی استخوان موتبا عوض شده و استخوان به نوعی جوان و تازه نگه داشته میشود. با کاهش فعالیت استئوکلاست ها در بعضی قسمت های استخوان، مواد معدنی آن قسمت ها تعویض نشده و در واقع پیر میشوند.

بررسی ها نشان داد که کمبود ویتامین دی موجب میشود تا تولید و رشد ترک های استخوانی در نمونه ها 31-22 درصد افزایش پیدا کند.

 

محققین پیشنهاد میکنند تنظیم سطح ویتامین دی بدن باید در حد متناسب و ثابتی نگه داشته شود تا ساختار و خصوصیات مکانیکی استخوان ها حفظ شده و از پیری زودرس آنها جلوگیری گردد.


منبع : ایران ارتوپدی

افراد چاق با خطر کمبود ویتامین D روبرو هستند

پژوهشگران علوم پزشکی در انگلیس می گویند نتایج بررسی های آنان نشان داده است که چاقی می تواند سطح ویتامین D را در بدن کاهش دهد.

محقیین اعتقاد دارند که  افراد چاق و دارای اضافه وزن سطح ویتامین دی کمتری دارند .

بیماری اصلی حاصل کمبود ویتامین D ، راشیتیسم و استئوپروز  است .

ویتامینهای D یک گروه الکلهای حلقوی مشتق از استرولها هستند که دارای خاصیت ضد بیماری راشیتیسم می‌باشند. استرولها الکلهای حلقوی مشتق از کربور حلقوی سیر شده و ۱۷ کربن دار به نام سیکلو پنتانو پرهیدو فنانترن می‌باشند. ازاستخلاف کربنهای ۱۳ و ۱۰ این ترکیب توسط دو ریشه متیل هسته ۱۹ کربن‌دار تولید می‌شود. کلسترول که یک استرول جانوری است از هسته فوق مشتق می‌شود. ارگواسترول که در گیاهان و نیز در زنگ چاودار وجود دارد دارای فرمول شیمیایی شبیه کلسترول است.

محققان انگلیسی با بررسی ۴۲ هزار تن دریافتند افرادی که به چاقی مبتلا هستند بیشتر در معرض کمبود ویتامین D قرار دارند.

محققان در این بررسی با مطالعه شاخص توده بدنی که برای مقایسه وزن و قد فرد استفاده می شود دریافتند افزایش چربی بدن باعث می شود تا از میزان ویتامین D بدن در حدود ۴ درصد کم شود.

یکی از محققان این مطالعه گفت: ارتباط چاقی با کاهش ویتامین D در افراد نشان می دهد که باید اهمیت کنترل و درمان کمبود این ویتامین جدی گرفته شود.

محققان معتقدند: افراد باید همزمان که نسبت به جذب ویتامین D از طریق نور خورشید توجه داشته باشند نباید اجازه دهند وزنشان از میزان مطلوب بالاتر رود.

نتایج تحقیقات گذشته نیز نشان داده بود که جمع شدن چربی در ناحیه شکم و چاق شدن سریع با کمبود ویتامین D ارتباط دارد .

کاملا مشخص نیست که آیا چاقی به خودی خود باعث کمبود سطح ویتامین D می شود و یا علت دیگری دارد . اما یک مطالعه کوچک نشان می دهد که افزودن ویتامین D در رژیم غذایی کالری محدود، ممکن است به افراد چاق با سطح پایین ویتامین D کمک کند که آسان تر وزن کم کنند .

بیماری اصلی حاصل ویتامین D ، راشیتیسم یا نرمی استخوان است . این بیماری در اثر کمبود کلسیم و فسفر در زمان رشد استخوانها در کودکان است. این عوارض در استخوانهای اصلی و بلند رخ داده و فرد دچار درد و سستی عضلات می‌شود.

به دلیل اینکه استخوانها دارای املاح کمتری هستند، وزن را تحمل نمی‌کنند و انحنا می‌یابند. عوارض دیگر ، تشکیل برجستگیهای دکمه مانند بر روی ستون فقرات ، جمجمه بزرگ و سینه برجسته می‌باشد. مچ دست و پا پهن می‌شود که از علایم اولیه و قابل تشخیص توسط رادیوگرافی است.

استئوپروز یا پوکی استخوان یکی از بیماریهایی است که بسیاری از سالمندان خصوصا زنان بدان مبتلا می‌شوند.

در این بیماری استخوان از داخل تخلیه می‌شود و املاح استخوانی کاهش می‌یابد. عامل اصلی تاثیرگذار تغییرات هورمونی بدن است. در این بیماری میزان ویتامین D کاهش می‌یابد ولی درمان با ویتامین D تاثیر چندانی ندارد.

تنها می‌توان توصیه کرد برای پیشگیری از ابتلا ، از دوران جوانی میزان کافی کلسیم و فسفر به همراه ویتامین D مصرف شود.

علاوه بر نور آفتاب که ساده ترین راه برای کسب این ویتامین است منابع غذایی از جمله ماهیهای چرب مثل قزل آلا و شاه ماهی و شیر و مشتقات آن غنی از ویتامین گروه D هستند.

ده دقیقه قرار گرفتن در معرض نور آفتاب به شکل روزانه برای تولید ویتامین دی کافی است.

میانگین نیاز روزانه بزرگسالان به ویتامین دی از طریق رژیم غذایی یا مکمل ۴۰۰ واحد بین المللی است. وضعیت ویتامین دی بر اساس سن و وزن و محل زندگی و زمان در معرض بودن آفتاب، متفاوت است.


 منبع : پزشکان بدون مرز