دیابت حاملگی چیست ؟

دیابت حاملگی دیابتی است که برای اولین بار در طی حاملگی شناسایی می شود. دیابت به این معناست که قند خون شما از حد معمولی بالاتر است.

 بدن از قند برای انرژی استفاده می کند. اما قند زیاد در بدن می تواند مضر باشد. زمانی که حامله هستید قند اضافی برای جنین شما خوب نیست.

●  چه عواملی باعث ایجاد دیابت حاملگی می شود؟

تغییرات هورمونی و وزن گیری بخشی از یک حاملگی سالم است. اما هر دوی این موارد ترشح بیشتر انسولین را دچار اشکال می کند. در این صورت ,با توجه به اینکه وجود انسولین برای ورود قند به سلولها و تامین انرژی مورد نیاز بدن ضروری است , بدن شما انرژی را که نیاز دارد از غذا دریافت نمی نماید.

● خطر ابتلا به دیابت حاملگی در من چقدر است؟

برای دانستن خطر دیابت حاملگی، هر یک از مواردی را که با شما تناسب دارد علامت بزنید. و در اولین ویزیت برای مراقبتهای بارداری با پزشک خود مشورت کنید.

-من برادر، خواهر یا والدین  مبتلا به دیابت دارم.

- من بالای ۲۵ سال سن دارم

- من اضافه وزن دارم

من قبلاً سابقه دیابت حاملگی داشته ام یا حداقل یک کودک بیش از ۵/۴ کیلو گرم به دنیا آورده ام.

- به من گفته شده که دچار حالت پیش دیابتی هستم، که در آن قند خون بیش از حد طبیعی است ولی آنقدر زیاد نیست که مبتلا به دیابت باشم.  (نامهای دیگر برای این حالت: تست تحمل گلوکز مختل یا قند ناشتای مختل است).

اگر هر یک از موارد بالا را علامت زده اید، از کارشناسان بهداشتی بخواهید که آزمایشات مربوط به دیابت حاملگی را انجام دهند. اگر اضافه وزن دارید، قبلاً دیابت حاملگی داشته اید، سابقه خانوادگی قوی برای دیابت دارید یا در ادرارتان قند قابل مشاهده است، در خطر زیادی هستید.

اگر یکی یا بیشتر از عوامل خطر را علامت زده اید، در خطر متوسط هستید

اگر هیچ یک از عوامل خطر را علامت نزده اید، در خطر کمی هستید.

● دیابت حاملگی چگونه تشخیص داد می شود؟

کارشناسان بهداشتی سطح قند خون شما را اندازه گیری خواهند کرد. بسته به میزان خطر شما و نتایج آزمایشات ممکن است، لازم شود یک یا چند آزمایش زیر را انجام دهید.

● آزمایش قند خون ناشتا یا آزمایش تصادفی قند خون:

پزشک ممکن است قند خون شما را با استفاده از آزمایشی به نام قند خون ناشتا اندازه گیری نماید. قبل از انجام این آزمایش پزشک از شما خواهد خواست که ناشتا باشید، که به معنای این است که شما پیش از انجام آزمایش نباید چیزی به جز آب بخورید و بیاشامید. یا ممکن است پزشک در هر ساعتی از روز قند خون شما را اندازه گیری نماید که به آن آزمایش تصادفی قند خون گفته می شود.

این آزمایشات می توانند، بعضی از افراد مبتلا به دیابت حاملگی را شناسایی نمایند. اما برای اطمینان از اینکه دیابت حاملگی تشخیص داده نشده، باقی نمانده است نیاز به آزمایشات دیگری است.

● آزمایش غربالگری پاسخ به قند

در این آزمایش شما یک نوشابه قند دار مصرف می کنید و یکساعت بعد قند خون خود را اندازه گیری می نمایید. این آزمایش می تواند در هر ساعتی از روز انجام شود. اگر نتایج بیش از حد طبیعی باشند، ممکن است نیاز به آزمایشات دیگری داشته باشید.

●  تست تحمل خوراکی قند

برای انجام این آزمایش کارشناس بهداشتی راهنمایی های لازم را به شما می کند. حداقل سه روز قبل از انجام این آزمایش باید غذای طبیعی بخورید. سپس حداقل ۸ ساعت قبل از انجام آزمایش هیچ چیزی نمی خورید.

کارشناس بهداشتی قند خون شما را پیش از انجام آزمایش اندازه گیری می کند. سپس یک نوشابه قند دار میل می کنید. پرسنل قند خون شما را یک ساعت، دو ساعت و سه ساعت بعد اندازه گیری می کنند. اگر سطوح قند شما در حداقل دو آزمایش بیش از حد طبیعی باشد، شما مبتلا به دیابت حاملگی هستید.

● دیابت حاملگی چگونه بر جنین  تأثیر می کند؟

دیابت درمان نشده یا کنترل نشده حاملگی می تواند به معنای مشکل برای جنین  مانند موارد زیر باشد:

- بسیار بزرگ و با چربی اضافی متولد شدن. این مسئله می تواند زایمان را برای جنین مشکلتر و خطرناکتر کند.

- قند خون پایین بلافاصله پس از تولد کودک

- مشکلات تنفسی

- ناهنجاری های مادرزادی

اگر دیابت حاملگی دارید کارشناسان بهداشتی آزمایشات دیگری را برای بررسی جنین مانند موارد زیر پیشنهاد خواهند کرد:

- سونو گرافی برای آنکه ببینند جنین چگونه رشد می کند.

- شمارش زمان بین حرکات جنین برای آنکه از وضعیت فعالیت جنین مطلع شوند یا آزمایشات استرسی خاص.

کارمداوم با پزشک کمکتان می کند که یک نوزاد سالم به دنیا بیاورید.

●  دیابت حاملگی چه اثری بر من دارد؟

غالباً زنان دچار دیابت حاملگی علائمی ندارند. دیابت حاملگی می تواند:

- خطر فشار خون بالا را در طی حاملگی افزایش دهد.

- خطر جنین بزرگ و احتمال زایمان مشکل و نیاز به سزارین را افزایش دهد.

- افزایش یا کاهش ناگهانی قند

- خطرات عفونت های ادراری و تنفسی

خبر خوب اینکه دیابت حاملگی پس از تولد بچه از بین می رود. به هرحال احتمال ابتلا شما به دیابت نوع ۲ در آینده بیشتر است. در ضمن ممکن است در حاملگی مجدد باز هم دچار دیابت حاملگی شوید.

بعضی زنان می خواهند، بدانند آیا می توانند پس از ابتلا به دیابت حاملگی به نوزاد خود شیر دهند؟! شیردهی برای اکثر نوزادان، منجمله آنان که مادرشان دیابت حاملگی دارد توصیه می شود.

دیابت حاملگی خطرناک است، حتی اگر شما علائمی نداشته باشید. مراقبت از خودتان می توند به سلامتی نوزادتان کمک کند.

●  دیابت حاملگی چگونه درمان می شود؟

درمان دیابت حاملگی به معنای برداشتن قدمهایی در جهت حفظ سطح قند خونتان در دامنه هدف است.

می توانید یاد بگیرید که چگونه با استفاده از موارد زیر قند خون خود را در سطح طبیعی نگاه دارید.

- برنامه غذایی

- فعالیت بدنی

- انسولین در صورت نیاز

برنامه غذایی

شما باید با یک آموزشگر دیابت یا یک متخصص تغذیه که برنامه غذایی برای کمک به انتخاب غذاهایی که برای شما و جنینتان سالمتر باشد، مشورت کنید. استفاده از یک برنامه غذایی به حفظ سطح قند خونتان در محدوده هدف کمک می کند.  برنامه راهنمایی برای آنکه چه غذایی را باید بخورید چه میزان بخورید و چه وقت بخورید به شما می دهد. نوع انتخاب، زمان آن و میزان آن همگی برای نگهداری سطح قند خون در محدوده هدف مهم هستند.

ممکن است توصیه به موار دزیر شوید:

- محدود کردن شیرینی جات

- خوردن سه وعده غذای کامل و یک تا ۳ میان وعده در طی روز

- مراقبت از اینکه کی و چه میزان غذای پر کربوهیدرات مثل  ( برنج نان – سیب زمینی – ماکارونی ) و  مواد قندی  مصرف می کنید. برنامه غذایی به شما خواهد گفت چه وقت و چه میزان کربوهیدرات در هر غذا و میان وعده بخورید.

- در غذای خود فیبرها را به شکل میوه ها، سبزیجات، غلات و نان وارد کنید.

● فعالیت بدنی

فعالیت بدنی مانند پیاده روی و شنا، می تواند به شما کمک کند، که به سطح قند خون هدف خود دست یابید. با گروه مراقبت از بهداشت خود در مورد نوع فعالیت بدنی که برای شما بهتر است صحبت کنید. اگر در حال حاضر فعال هستید، به تیم سلامتی خود بگویید که چه می کنید.

● انسولین

بعضی زنانی که مبتلا به دیابت حاملگی هستند، علاوه بر برنامه غذایی و فعالیت بدنی نیاز به انسولین دارند. اگر لاز م است تیم سلامت به شما نحوه تزریق انسولین به خودتان را نشان خواهند داد. انسولین می تواند از طریق خون شما به کودک برسد.

●  بعد از تولد نوزادم، چطور می توانم بدانم که آیا دیابتم برطرف شده یا نه؟

۶ تا ۱۲ هفته پس از تولد نوزادتان یک آزمایش قند خون انجام می دهید که ببینید آیا هنوز دیابت دارید؟ در اکثر زنان دیابت حاملگی پس از حاملگی پایان می یابد. به هر حال شما در خطر دیابت حاملگی در نوبت های حاملگی  بعدی یا ابتلا به دیابت نوع ۲ در آینده هستید.

●  چگونه از ابتلا به دیابت پیشگیری کنم یا آن را به تأخیر بیندازم؟

کارهای زیادی می توانید برای پیشگیری از دیابت انجام دهید.

- به یک وزن معقول دست یابید و آن را حفظ کنید. حتی اگر بالاتر از وزن طبیی تان هستید کاهش ۵ تا ۷ درصد از وزن بدنتان میتواندبرای ایجاد تغییرات بزرگ کافی باشد. مثلاً اگر شما  ۹۰کیلو گرم هستید کم کردن ۵/۴ الی ۵/۶ کیلوگرم می تواند به میزان زیادی خطر ابتلا به دیابت را در شما کاهش دهد. به مدت ۳۰ دقیقه در اکثر روزهای هفته فعالیت بدنی داشته باشید. پیاده روی کنید، شنا کنید، ورزش کنید یا پایکوبی نمائید.

- یک برنامه غذایی سالم را تعقیب کنید. غلات، میوه و سبزی بیشتری بخورید. چربی و کالری را کم کنید. متخصص تغذیه می تواند به شما در طراحی یک برنامه غذایی کمک کند.

زنانی که دیابت حاملگی داشته اند باید اندازه گیری برای دیابت و پیش دیابت را تا ۳ سال بعد ادامه دهند.

تشحیص زود هنگام دیابت و پیش دیابت می تواند به پیشگیری از عوارضی چون بیماری قلبی کمک کند.

 منبع : پزشکان بدون مرز

سی نکته برای پیشگیری از زخم دیابتی

سی نکته برای پیشگیری از زخم دیابتی

 ۱ ـ اگر سیگاری هستید ، همین الان آن را کنار بگذارید . ترک سیگار ، یک اصل مهم و از ارکان پیشگیری و درمان عوارض عروقی دیابت می باشد . از دو بیمار دیابتیک که اولی سیگاری است و دومی سیگاری نیست ، احتمال قطع پا در اولی ، چند برابر دومی است . اگر سیگار را ترک نکنید ، پشیمان خواهید شد . 

۲ ـ قند خون را همواره کنترل کنید و در محدوده ی طبیعی و یا نزدیک به طبیعی حفظ کنید . قند خون وقتی زیاد می شود ، عفونت ها شدید و شعله ور می شوند .
۳ ـ ناخن ها را طوری کوتاه کنید که بافت سالم و گوشت نرم ، زخمی شود .
۴ ـ برای معاینه کف پا از یک آینه استفاده کنید .

۵ ـ کفش شما ، نقش مهمی در سلامت پای شما دارد .
۶ ـ کفش باید از جنس مناسب ، اندازه مناسب و رویه نرم ( ترجیحاً چرمی ) باشد .
۷ـ پاشنه کفش باید نه بلند و نه خیلی کوتاه باشد ، به طوری که از ضربه های زمین به پا جلوگیری کند .
۸ ـ کفش باید جادار باشد ، نه گشاد و نه تنگ ، یک کفش تنگ می تواند به سادگی که زخم را کلید بزند .
۹ ـ پنجه کفش باید به اندازه و کمی جادار باشد تا انگشتان را تحت فشار قرار ندهد .
۱۰ ـ استفاده از پوتین ، دمپایی جلوباز ، صندل ، کفش پاشنه بلند یا نوک تیز ممنوع است .
۱۱ ـ هر نوع زخم یا خراش یا پوسته پوسته شدن یا تاول را نباید به کفش زدگی نسبت داد . چه بسا شروع یک گانگرن باشد .
۱۲ ـ پینه و میخچه را باید با احتیاط و با ملایمت برداشت ( توسط پزشک ). بریدن ، ممنوع است .
۱۳ ـ معاینه پا به طور روزانه ، الزامی است .
۱۴ ـ هر بیمار دیابتیک باید عادت کند ، به طور روزانه ، پاهای خود را از نظر وجود زخم ، خراش ، تغییر رنگ ، سردی یا گرمی پوست ، رویش موی روی انگشتان ( به خصوص در مردها ) و تاول یا بریدگی ، معاینه کند . کف پا بهتر است با استفاده از یک آینه دیده شود .
۱۵ ـ پاها باید روزانه تمیز و شستشو شود . بهترین مایع برای شستشو ، آب سالم یا سرم فیزیولوژیک است . خشک کردن باید با یک پارچه نرم ( نه زبر ) انجام شود .
۱۶ ـ برای پوست خشک ، می توانید از کرم های نرم کننده استفاده کنید ولی از استعمال کرم در بین انگشتان خودداری کنید .
۱۷ ـ جوراب شما باید نخی باشد نه از جنس الیاف مصنوعی .
۱۸ ـ پاها را همیشه از قرار گرفتن در معرض سرما یا گرمای مستقیم محفوظ نگه دارید .
۱۹ ـ از بستن بند ، کش یا حلقه های لاستیک که موجب فشار بر عروق و کاهش جریان خون می شود ، خودداری کنید .
۲۰ ـ از انداختن پا روی هم ( زانو به زانو ) احتراز کنید زیرا همین عادت ساده وقتی تکرار می شود ، بر عروق پا فشار آورده و آنها را مسدود می کند و به کم خونی بافت کمک می کند .
۲۱ ـ از گرم کردن پا با کیسه ی آب گرم و از هر طریق دیگر ، بدون دستور پزشک خودداری کنید .
۲۲ ـ هر نوع عفونت پوست ، خارش ، تغییر رنگ ناخن ها و بین انگشتان ( ضایعات قارچی ) را به پرستار مخصوص مراقبت از پای دیابتیک و مشکلات مربوط به کفش را به افزارمند مخصوص کفش دیابتیک ( فیتر ) اطلاع دهید .
۲۳ ـ استفاده از پتوی برقی ، کیف آب گرم و یا تماس پا با رادیاتور شوفاژ ممنوع است .
۲۴ ـ از راه رفتن روی ماسه ساحل یا سنگ فرش داغ مخصوصاً تابتان ها خودداری کنید .
۲۵ ـ هرگز ورزش کردن منظم و روزانه را فراموش نکنید .
۲۶ ـ هرگز با پای برهنه راه نروید ، حتی روی فرش یا موزائیک تمیز .
۲۷ ـ از محلول های ضد عفونی غلیظ برای برطرف کردن پینه یا میخچه استفاده نکنید .
۲۸ ـ هرگز بدون جوراب ، کفش نپوشید.
۲۹ ـ همیشه قبل از پوشیدن کفش ، داخل آن را از نظر اجسام خارجی ( خار و خاشاک ، شیشه ، ریگ و غیره ) با وسواس جستجو کنید .
۳۰ ـ فراموش نکنید که : دیابت ، فقط بالا رفتن قند خون نیست . دیابت مرضی است موذی و صعب العلاج که اگر در مراحل اول از آن جلوگیری شود ، به قطع پا ختم نخواهد شد . از حدود ۲۰۰ میلیون دیابتیک در جهان ، تعداد اندکی زخم پا پیدا می کنند و اکثریت بیماران عمری طبیعی و بدون عارضه دارند . اگر توصیه های فوق الذکر ا رعایت کنید ، شما هم جزو این اکثریت خواهید بود . همین توصیه های ساده را جدی بگیرید .

منبع: روزنامه ی سلامت