درد پاشنه را میتوان با رادیوتراپی کاهش داد

یکی از درمان هایی که اخیرا برای درد پاشنه مورد استفاده قرا رمیگیرد رادیوتراپی است. رادیوتراپی همان درمانی است که در آن با استفاده از اشعه گاما با سلول های سرطانی مبارزه میشود. این نتیجه آخرین تحقیقاتی است که در مجله Journal of Radiation Oncology - Biology – Physics به چاپ رسیده است. درد پاشنه در حدود 10-8 درصد از مردم وجود دارد. درمان مرسوم این بیماری استفاده از گرمای موضعی، سرمای موضعی، داروهای ضد التهابی و تزریق استروئید در پاشنه پا است. این درمان ها در چیزی حدود 80 درصد موارد موفقیت آمیز بوده و میتواند درد پاشنه بیمار را از بین ببرد. با این حال در تعدادی از بیماران درد پاشنه به راحتی از بین نمیرود. درد پاشنه میتواند مزمن و یا بسیار دردناک شود و بسیاری از مردان و زنان مبتلا به این بیماری نمیتوانند مدت زیادی بایستند یا راه بروند. از سال ها قبل مشخص شده است که رادیوتراپی یک اثر ضد التهابی موثر دارد. حالا محققین در دانشگاه سارلند آلمان از این روش برای درمان درد پاشنه استفاده کرده اند. در این تحقیق که بر روی 182 بیمار و به مدت یک سال انجام شده است برای درمان در پاشنه 29 نفر از آنها از رادیوتراپی استفاده شد. دوز کلی مورد استفاده در این تحقیق 12-6 Gy بود که در شش مرحله بصورت دو بار در هفته به بیمار داده شد. رادیوتراپی در حدود 70 درصد از ان بیماران توانست درد پاشنه را از بین ببرد.این تحقیق نشان داد که در بیمارانی که درد پاشنه آنها به درمان های معمولی جواب نمیدهد میتوان از رادیوتراپی به عنوان یک روش درمانی موثر استفاده کرد.

خار پاشنه چیست؟

فاشیت پلانتار (التهاب پاشنه)

این بیماری درد و التهاب یک باند ضخیمی از بافت است که فاشیای پلانتار نامیده میشود که در قسمت زیرین پا تا پاشنه قرار گرفته است . و استخوان پاشنه را به انگشتان متصل میکند . این بیماری یکی از شایعترین علل درد پاشنه است . این بیماری به غلط با عنوان خار پاشنه نیز شناخته می شود در حالی که وجود خار پاشنه لزوما با درد همراه نمی باشد. فاشیت پلانتار باعث ایجاد درد تیز در پاشنه میشود که معمولا با اولین قدمی که فرد ، صبح بعد از بیدار شدن روی زمین میگذارد شروع میشود . وقتی پاشنه روی زمین نیست ، درد وجود ندارد . ولی وقتی بعد از یک نشستن طولانی یا بعد از بیدار شدن از خواب پا روی زمین گذاشته میشود همان درد وجود دارد . این بیماری در دوندگان شایعتر است . افراد با وزن بالا  خانم های باردار  و افرادی که از کفش های بدون ساپورت مناسب استفاده میکنند بیشتر در معرض این بیماری هستند .

علل: فاشیای پلانتار نقش یک جذب کننده شوک را در کف پا بر عهده دارد و اگر نیروی زیادی به این فاشیا وارد شود باعث پارگیهای کوچک در فاشیا می شود . که به دنبال کشش های طولانی که در این فاشیای آسیب دیده ایجاد میشود التهاب و تحریک در بافت ایجاد میشود .

ریسک فاکتورها :

-          سن : اغلب بین سنین 40-60 سالگی است

-          جنس : در خانم ها بیشتر است

-          مدل ورزش : ورزش ها و فعالیتهایی که با تماس مکرر پا روی زمین همراه هستند . مثل دویدن طولانی مدت ،  باله

-          مکانیسم های معیوب در پا : کف پای صاف ، قوس زیاد پا ، مدل غیر نرمال راه رفتن

-          چاقی : باعث ایجاد استرس بیشتر روی فاشیای کف پا میشود .

-          شغل : شغل هایی که با ایستادن طولانی همراه است کارگران ، کارخانه ها ، معلمین

-          کفش نامناسب : کفش هایی که پاشنه کوتاه و غیر قابل انعطاف دارند .

عوارض :

نادیده گرفتن فاشیت پلانتار میتواند باعث ایجاد یک درد مزمن در پاشنه شود که بسیاری از فعالیتهای فرد را مختل میکند . از طرفی به علت وجود درد در پاشنه فرد مدل راه رفتن خود را  ممکن است تغییر بدهد که باعث ایجاد درد زانو یا کمر میشود .

تشخیص :

با گرفتن شرح حال و معاینه بالینی است . وجود نقاط دردناک در کف پا میتواند باعث تشخیص این بیماری شود . برحسب معاینه بالینی گاهی عکسبرداری مثل رادیوگرافی ساده یا MRI برای رد سایر علل درد مثل شکستگی های پاتولوژیک انجام میشود . گاهی در عکس ساده وجود خار پاشنه  ثابت میشود که وجود یا عدم وجود خار پاشنه برای تشخیص این بیماری الزامی نیست.

درمان :

حدود 90 % بیماران با درمان های نگهدارنده در طی چند ماه بهبود میابند .

-          درمان دارویی : استفاده از برخی داروها هم کمک کننده است مثل ضد التهاب ها (NSAIDS ) کورتون : که مصرف کورتون یا از طریق روش  Ionotophereis است یا به روش تزریق در محل درد . البته تزریقات مکرر اصلا توصیه نشده است به علت اینکه میتواند فاشیای پلانتار را ضعیف کند و باعث پارگی آن شود . و هم چنین بالشتک چربی که در پاشنه پا قرار دارد را از بین ببرد .

درمان فیزیکی

-ورزشهای کششی برای کشش فاشیای پلانتار و تاندون آشیل ، ورزشهای تقویتی عضلات خلف ساق پا

     -اسپلینت شبانه : اسپلینتهایی که باعث ایجاد کشش عضلات خلف ساق در هنگام خواب میشوند و در این صورت فاسیای    پلانتار و تاندون آشیل در طول شب در بیشترین طول خود قرار میگیرند و کشش پیدا میکنند .

   - ارتوز : کفی های پاشنه مخصوص که فشار به پاشنه کمتر وارد میشود .

سایر اقدامات : shock wave : این دستگاه بر اساس امواج صوتی کار میکند . امواج صوتی به قسمتی از پاشنه که در د دارد ساطع میشود  و باعث ایجاد بهبودی در منطقه میشود . این درمان برای نوع مزمن بیماری است که با درمان دارویی ورزش و اسپلینت بهبود نیابد .

جراحی : تعداد کمی از بیماران نیازمند جراحی خواهند بود که  در روش جراحی این فاشیا  را از استخوان پاشنه پا جدا میکنند .

توصیه های درمانی برای انجام  در منزل :

-          وقتی دردتان شدید است پا را در وضعیت بالاتر قرار دهید .

-          استفاده از یخ : روزانه 2-3 بار ، هر بار 20-15 دقیقه یخ را در پوششی از پارچه در پاشنه خود قرار دهید و زیر پاشنه بغلتانید . ماساژ با یخ درد و التهاب را کم میکند .

-          تا زمانیکه دردتان کاهش یابد از راه رفتن طولانی  پرهیز کنید

-          از کفی مناسب که مخصوص این بیماری است در کفش خود استفاده کنید .

-          ورزشهای کششی مخصوص فاشیای پلانتار و تاندون آشیل و عضلات خلف ساق را انجام دهید .

-          ورزشهایی را انجام دهید که فشار کمتری به پاهایتان وارد شود .

منبع:انجمن طب فیزیکی و توانبخشی