قفل شدن زانو از شایع ترین شکایات افراد است که به عللی چون آرتروز و زمین خوردن صورت می پذیرد که با تشخیص توسط آرتوسکوپی می توان با روش های فیزیوتراپی از جمله تجویز سرما و گرمادرمانی، برق درمانی و تجویز ورزش های ویژه آن را درمان کرد.
پیشگیری از زمین خوردن در زمین های یخ زده و لغزنده از آسیب های زانو و قفل شدگی جلوگیری می کند. راهکارهایی که پزشکان برای مقابله با این مشکل ارائه داده اند را با هم می خوانیم
▪ برداشتن گام کوتاه: استفاده از کشف های مناسب با کفی آجدار و پاشنه مناسب، استفاده از عصا، برداشتن گام های کوتاه و مطمئن و انجام ورزش های تقویتی و تعادلی در سالمندان از احتمال زمین خوردن در معابر لغزنده می کاهد.
▪ شایع ترین عارضه قفل شدگی: یکی از شکایات شایع در بیماران مراجعه کننده به کلینیک های طب فیزیکی و توانبخشی قفل شدن مکرر زانوها است.
▪ منیسک یکی از علت های قفل شدگی زانو: قفل شدگی زانو علل گوناگونی دارد برای مثال ممکن است در موارد پیشرفته آرتروز، قطعه ای از استخوان ران جدا شده و در فضای مفصلی زانو سرگردان شود، همچنین آسیب های منیسک های زانو از علل قفل شدگی و تورم تأخیری زانو به شمار می روند.
▪ آهکی شدن بخشی از کپسول مفصلی زانو: یکی دیگر از علل این شکایت، آهکی شدن بخشی از کپسول مفصلی زانو است به این صورت که حین حرکات خم و راست شدن زانو، این بخش بین استخوان ها گیر افتاده و ایجاد درد شدید و احساس قفل شدگی می کند و گاهی توده های چربی اطراف زانو ممکن است بین قطعات استخوانی گیر افتاده و ایجاد درد و قفل شدگی کند.
▪ تشخیص قفل شدگی زانو با آرتروسکوپی: شرح حال و معاینه بالینی، عکس و MRI و در نهایت انجام آرتروسکوپی به مشخص شدن علت قفل شدگی زانو کمک می کند.
▪ درمان قفل شدگی زانو متفاوت است: درمان و توانبخشی در قفل شدگی زانو براساس علت به وجود آورنده آن متفاوت است گاه می توان با استفاده از درمان های فیزیوتراپی از جمله تجویز سرما و گرمادرمانی، برق درمانی و تجویز ورزش های ویژه برای تقویت عضلات اطراف زانو به خصوص عضله چهار سر ران و عضلات نزدیک کننده و خم کننده ران ها و نیز تمرینات کششی عضلات خارج ران ها پیش از اینکه مفاصل زانو دچار تخریب شدید و پیشرفته شوند درد بیمار را کاهش و سبب بهبود عملکرد وی شد.
▪ انجام جراحی در آرتروزهای پیشرفته: در موارد آرتروز پیشرفته و نیز آسیب منیسک در جوانان ورزشکار یا مواردی که علاوه بر منیسک ها بخش های دیگر مانند رباط های صلیبی نیز دچار پارگی شده اند ممکن است انجام اعمال مختلف جراحی ضروری باشد.
● قفل شدگی زانو به دلیل زمین خوردن
دبیر انجمن طب فیزیکی و توانبخشی ایران بیان داشت: نکته مهم برای پیشگیری از قفل شدگی زانو؛ پیشگیری از زمین خوردن و آسیب های ناشی از سر خوردن در محیط های لغزنده همچون زمین های برفی و یخ زده است.
▪ استفاده از کفش مناسب: از جمله اقدامات مفید دیگر برای پیشگیری از زمین خوردن می توان به استفاده از کفش های مناسب با کفی آجدار و پاشنه مناسب و استفاده از وسایل کمکی حرکت همچون عصا (به خصوص در مبتلایان به آرتروز)، آموزش برداشتن گام های کوتاه و مطمئن و انجام ورزش های تقویت عضلات کمر، کمربند لگنی و اطراف زانوها و نیز انجام تمرینات تعادلی در سالمندان اشاره کرد.
▪ گرم کردن صحیح بدن قبل از مسابقات: انجام ورزش در زمین های مناسب و آماده و نیز گرم کردن صحیح بدن و ورزش های کششی پیش از انجام مسابقات از جمله مواردی است که از شیوع آسیب منیسک زانوها در ورزشکاران می کاهد.