وبلاگ شخصی دکتر امیرهوشنگ واحدی

دکتر امیر هوشنگ واحدی متخصص طب فیزیکی و توابخشی، درمان بیماریهای ستون فقرات، عصبی، عضلانی و مفصلی و ... مطب کرج، جهانشهر-روبروی بیمارستان مدنی

وبلاگ شخصی دکتر امیرهوشنگ واحدی

دکتر امیر هوشنگ واحدی متخصص طب فیزیکی و توابخشی، درمان بیماریهای ستون فقرات، عصبی، عضلانی و مفصلی و ... مطب کرج، جهانشهر-روبروی بیمارستان مدنی

پوکی استخوان در کسانی که چربی بیشتری در اعضای بدن دارند بیشتر است


       2271 4

مشخص شده است که پوکی استخوان در کسانی که چربی بیشتری در اطراف شکم خود دارند بیشتر است ولی یک مطالعه نشان داده است که در کسانی که در کبد و عضلاتشان چربی بیشتری دارند هم این احتمال افزایش پیدا میکند.

این مطالعه که در مجله رادیولوژی Radiology به چاپ رسیده است نشان داده است که در افرادی که جربی بیشتری در کبد و عضلات خود دارند و سطح چربی در خون آنها بالاتر از طبیعی است چربی بیشتری هم در مغز استخوان دارند و این موضوع آنها را در معرض خطر پوکی استخوان قرار میدهد.

در این مطالعه که در بیمارستان عمومی ماساچوست انجام شده است با استفاده از روش اسپکتروسکوپی ام آر آی proton magnetic resonance spectroscopy (MRS) میزان چربی مغز استخوان در 106 مرد و زن چاق با سن بین 45-19 سال اندازه گیری شد. در این اندازه گیری مشخص شد که کسانی که چربی بیشتری در کبد و عضلات دارند در مغز استخوان خود نیز چربی بیشتری دارند و کسانی که کلسترول خوب بالاتری در خون دارند، مغز استخوان آنها حاوی چربی کمتری است.

این محققین میگویند بالا بودن میزان چربی در مغز استخوان میتواند فرد را در معرض پوکی استخوان قرار دهد. مغز استخوان محل ساخته شدن سلول های بنیادی است و این سلول ها باید بعدا به استئوبلاست تبدیل شوند. استئوبلاست ها سلول هایی هستند که استخوان میسازند.

از طرف دیگر نشان داده شده است که میزان تری گلیسرید خون ( نوع دیگری از چربی ) ارتباط مستقیمی با اندازه چربی مغز استخوان دارد. بالا بودن تری گلیسرید خون میتواند فعالیت سلول های استئوکلاست را تحریک کند. استئوکلاست ها سلولهایی هستند که بافت استخوانی را جذب میکنند.

قبلا فکر میشد که چاقی یک عامل محافظت کنند افراد در مقابل پوکی استخوان است ولی نشان داده شده است که این امر صحت نداشته و برعکس، چاقی میتواند فرد را مستعد به استئوپروز یا پوکی استخوان کند. چاقی میتواند مسیر تبدیل سلول های مغز استخوان به سلول های سازنده استخوان (استئوبلاست) را تغییر داده و موجب شود تا آنها به سلول های چربی تبدیل شوند.

منبع : ایران ارتوپدی

نوشابه های رژیمی چه ضررهایی دارد؟


« نوشابه های رژیمی به نوشابه هایی گفته می شود که از قند مصنوعی در آن استفاده شده است ،قندهای مصنوعی بدون کالری هستند به خاطر همین به آنها رژیمی گفته می شود.»
 نوشابه های رژیمی تنها فاقد کالری هستند و ضرر رسانی آنها به بدن همانند نوشابه های معمولی است ، اظهار داشت :« نوشابه های رژیمی به نوشابه هایی گفته می شود که از قند مصنوعی در آن استفاده شده است ،قندهای مصنوعی بدون کالری هستند به خاطر همین به آنها رژیمی گفته می شود.»
« متاسفانه باوری که در جامعۀ ما وجود دارد، این است که فکر می کنند چون این نوشابه رژیمی است دیگر اثرات مضر نوشابه های معمولی را ندارد.»
« نوشابه های رژیمی تنها فاقد کالری هستند ولی آن ضرری که با مصرف نوشابه های گازدار بر متابولیسم بدن وارد می شود و همینطور باعث پوکی استخوان می شود یا باعث دفع کلسیم می شود برای این نوع نوشابه هم صدق می کند و یا به علت موادی که به آن اضافه می شود باعث رقابت با کلسیم برای جذب می شود و به همین دلیل باعث می شود که کلسیم را از بدن دفع کند و ما توصیه می کنیم اینگونه نوشابه هم زیاد استفاده نشود.»
« نوشابه های بدون کالری برای افرادی که دیابتی هستند و برای کسانی که خواهان کنترل وزنشان هستند از نوشابه های عادی بهتر است ولی کماکان بر روی استخوان اثر می گذارد و یا باعث پوکی استخوان می شود و نیز در رشد کودکان تاثیر منفی می گذارد.»

سلامت نیوز

آیا کنترل درمان پوکی استخوان یا استئوپوروز لازم است


بسیاری از کسانی که تحت درمان پوکی استخوان قرار میگیرند مرتبا به مراکز رادیوگرافی فرستاده میشوند تا پیشرفت بیماری و یا نتیجه درمان بررسی شود ولی باید دانست که درمان پوکی استخوان نیازی به کنترل نتیجه آن با انجام مکرر تست سنجش تراکم استخوان DXA ندارد چون
  • سنجش مکرر تراکم استخوان بعد از شروع درمان ممکن است اعداد متفاوتی را نشان دهد که بیشتر از اینکه نشانه تاثیر یا عدم تاثیر دارو باشد نشانه خطاهای اندازه گیری دستگاه است
  • هدف از درمان دارویی پوکی استخوان کم کردن احتمال شکستگی در آینده بیمار است. ممکن است با مصرف این داروها تراکم استخوان تغییر زیادی نکند ولی احتمال شکسته شدن استخوان کاهش یابد. پس حتی اگر تست DXA افزایش تراکم استخوان را نشان ندهد دلیلی برای قطع دارو نیست
  • حتی اگر یک سنجش تراکم استخوان نشان دهد که بعد از شروع دارو تراکم استخوان بهتر نشده است معلوم نیست تغییر دارو یا افزایش دوز آن تغییری در تراکم استخوان ایجاد کند
        2216 1

               تصویر بالا سمت چپ در مقایسه با تصویر پایین
                   نشان میدهد که چگونه در پوکی استخوان
                             تراکم استخوان کاهش میابد

  • حتی اگر بعد از مصرف دارو، تست سنجش تراکم نشان دهد که تراکم استخوان کم شده ممکن است اگر بیمار دارو را مصرف نمیکرد این تراکم بسیار بیشتر کم میشد
  • زنانی که در آنها تراکم استخوان در یکسال اول مصرف دارو زیاد میشود معمولا در دوسال بعد از آن دچار یک کاهش در تراکم میشوند و زنانی که در یکسال اول بعد از شروع دارو دچار افت تراکم میشوند معمولا در دو سال بعد از آن افزایش تراکم پیدا میکنند. پس تراکم استخوان در دوره مصرف دارو کم و زیاد میشود و این تغییرات متناسب با منفعتی که بیمار از دارو میبرد( منظور کاهش احتمال شکستگی است) نیست.


بنا به دلایل بالا گرچه ممکن است برای بیماران و حتی پزشکان قدری عجیب باشد ولی تکرار تست سنجش تراکم استخوان بعد از شروع درمان تاثیری در تصمیم گیری برای تغییر درمان نداشته پس نیازی به آن نیست.

منبع : ایران ارتوپدی

درمان دارویی پوکی استخوان یا استئوپوروز 3

داروهای دیگری که در کنترل پوکی استخوان بکار برده میشوند عبارتند از

 

کلسیتونین

کلسیتونین Calcitonin با نام تجاری میاکلسیک Miacalcic نوعی داروی ضد پوکی استخوان است که فقط در زنانی که حداقل 5 سال از شوع یائسگی آنها گذشته است مصرف میشود. این دارو بیشتر در کاهش احتمال شکستگی های ستون مهره موثر است تا شکستگی های لگن.

کلسیتونین بصورت اسپری بینی مصرف میشود و عوارض احتمالی آن افزایش آبریزش بینی، سردرد، کمردرد و خون دماغ است.

      2216 2
      در تصویر بالا تراکم استخوان از مهره بالا به سمت
                مهره پایین بتدریج کمتر شده است

رالوکسیفن

رالوکسیفن Raloxifene که با نام های تجاری رالوفن یا اویستا Evista عرضه میشود از دسته داروهای ضد پوکی استخوان است. این دارو فقط در زنان یائسه بکار برده میشود. این دارو بصورت قرص های 60 میلیگرمی با یا بدون غذا مصرف میگردد. رالوکسیفن تراکم استخوان را در ستون مهره افزایش داده و احتمال شکستگی در آن را کاهش میدهد ولی در مورد تاثیر آن در لگن مدارک محکمی در دست نیست. این دارو احتمال بروز سرطان سینه در زنانی که احتمال بروز این سرطان در آنها زیاد است را کم میکند.

عوارض احتمالی رالوکسیفن بصورت گرگرفتگی، درد ساق، لخته شدن خون در ورزیدهای ساق، علائم شبیه آنفلوانزا است. این دارو را نباید در کسانی که در خطر سکته مغزی هستند و یا ریتم نامنظم قلبی یا فشارخون بالا دارند مصرف کرد.

 

تری پاراتید

تری پاراتید Teriparatide نوعی هورمون پاراتیروئید است که در درمان پوکی استخوان زنان و مردان بکار برده میشود. این دارو بیشتر در کاهش احتمال شکستگی های ستون مهره موثر است. استفاده از تری پاراتید از طریق یک آمپول به شکل یک قلم است که برای یک ماه دارو دارد و بیمار خودش هر روز مقداری از آن را تزریق میکند. حداکثر مدت استفاده از این دارو دو سال است.

عوارض احتمالی مصرف تری پاراتید بصورت احساس سرگیجه و درد ساق است.


منبع : ایران ارتوپدی

ویتامین D برای جلوگیری از کاهش توان ذهنی افراد سالمند ، مفید است

ویتامین D گزینه‌ای ساده و ارزان برای تقویت ذهن است .

در یک پژوهش جدید تاکید شد: ویتامین D برای جلوگیری از کاهش و تضعیف توان ذهنی و همچنین حفظ بهداشت روانی بویژه در افراد سالمند، مفید است.

 این ویتامین در گوشت ماهی یافت می‌شود و یا در اثر قرار گرفتن پوست در معرض نور خورشید در بدن انسان تولید می‌شود. از آنجا که همزمان با افزایش سن، اغلب قدرت ذهنی تحلیل رفته و دچار اختلال می‌شود، محققان توصیه می‌کنند که ویتامین D می‌تواند این کمبود را جبران کند.

در این بررسی‌ها پژوهشگران انگلیسی و آمریکایی روی ۲۰۰۰ داوطلب ۶۵ ساله و پیرتر مطالعه کردند. آنها دریافتند: احتمال بروز مشکلات و نواقص ادراکی در افرادی که با کمبود ویتامین D مواجه هستند دو برابر بیشتر از افرادی است که به میزان کافی از این ویتامین دریافت می‌کنند.

از سوی دیگر انستیتوهای آلزایمر اعلام کرده‌اند که نتیجه این پژوهش بسیار جالب توجه است اما برای درک بهتر نقش ویتامین D باید بررسی‌های بیشتری در این زمینه صورت گیرد.

دکتر سوزان سورنسن، پژوهشگر انجمن آلزایمر در انگلیس در این باره گفت: از آنجا که درمان با ویتامین D گزینه‌ای آسان و ارزان قیمت برای معالجه مشکلات ذهنی و ادراکی است، لذا مطالعه بیشتر روی این فاکتور حائز اهمیت و ارزشمند است.

ویتامین D برای حفظ سلامت و تقویت استخوانها، جذب کلسیم و فسفر و هم چنین کمک به سیستم ایمنی بدن بسیار مهم است. بدن وقتی در معرض نور خورشید قرار بگیرد ویتامین D تولید می‌کند و درعین حال نیز می‌توان این ویتامین را از ماهی‌های چرب و مواد غنی شده مانند شیر، غلات و نوشیدنی‌های سویا دریافت کرد. اما پوست افراد با بالا رفتن سن، کمتر می‌تواند ویتامین D از نور خورشید جذب کند و بنابراین باید آن را از منابع دیگر بگیرد.

در این پژوهش تیم تحقیقاتی دانشکده پزشکی پنیسولا در اکستر و دانشگاه کمبریج و دانشگاه میشیگان مهارتهای ذهنی و ادراکی افراد مختلف را ارزیابی کرده و به اهمیت نقش ویتامین D در تقویت این مهارتها پی برده‌اند.


 منبع : پزشکان بدون مرز